Paraliż (łac. plegia) (inaczej porażenie) to stan charakteryzujący się całkowitą niemożnością wykonywania ruchów. Przyczyną zjawiska jest brak dopływu bodźców nerwowych do mięśni. Nie należy mylić tego pojęcia z niedowładem rozumianym jako ograniczenie zakresu ruchomości lub zmniejszenie siły mięśniowej, wskutek czego ruchy stają się nieprecyzyjny czy niezgrabne.
Przyczyny paraliżu
Omawiając przyczyny paraliżu należy wyróżnić także jego rodzaje:
- porażenie spastyczne – wskutek uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego (czyli związane z uszkodzeniem struktur odpowiadających za czynności ruchowe w obrębie ośrodkowego układu nerwowego);
- porażenie przysenne – porażenie mięśni przy jednoczesnym zachowaniu pełnej świadomości;
- porażenie wiotke pochodzenia miogennego – uszkodzenie samego mięśnia lub grupy mięśniowej, zwykle wskutek urazu, niedorozwoju lub miopatii (związane z uszkodzeniem w obrębie obwodowego układu nerwowego);
- porażenie wiotkie pochodzenia neurogennego – uszkodzenie nerwów obwodowych przewodzących impulsację nerwową z ośrodków wyższych do efektora, którym jest mięsień.
Oczywiście konkretnych przyczyn porażenia jest wiele. Wśród najczęstszych wyróżnia się:
- udar mózgu;
- urazy czaszki;
- uszkodzenie poprzeczne rdzenia kręgowego;
- zapalenia nerwów.
Paraliż zawsze wymaga diagnostyki.
Zobacz również: Katapleksja.
Jak objawia się paraliż?
Głównym objawem paraliżu jest upośledzenie zdolności wykonywania czynności ruchowych w różnym zakresie – w zależności czy porażenie jest częściowe czy całkowite. Często towarzyszy temu brak czucia, uczucie mrowienia i drętwienia ciała. Jeśli porażenie obejmuje dolną połowę ciała pojawia się nietrzymanie moczu i stolca oraz zaburzenia zdolności seksualnych (impotencja). W zależności od obszaru porażonego ciała wyróżnia się:
- monoplegię (porażenie jednej kończyny);
- hemiplegię (porażenie kończyny górnej i dolnej po tej samej stronie, np. obydwie prawe);
- paraplegię (porażenie obydwu kończyn dolnych);
- tetraplegię (porażenie czterokończynowe).
Nieco inaczej objawia się paraliż przysenny, któremu towarzyszą na ogół nieprzyjemne doznania psychiczne, takie jak wrażenie dudnienia w głowie, uczucie bezwładnego spadania czy przygniecenia klatki piersiowej lub kończyn. Mogą pojawić się różnego rodzaju halucynacje wzrokowe lub dotykowe.
Czy paraliż można wyleczyć?
Dokładne metody leczenia paraliżu uzależnione są od przyczyny jego wystąpienia. W wielu przypadkach możliwe jest poprawienie stanu zdrowia i funkcji motorycznych dzięki odpowiedniej fizjoterapii. Dobre efekty można uzyskać wskutek plastyczności mózgu i układu nerwowego. Konieczne jest jednak częste powtarzanie ruchów, czyli fizjoterapia musi być prowadzona często i regularnie. Można zatem powiedzieć, że część porażeń ma charakter przemijający, ale nie zawsze. Z kolei paraliż przysenny leczy się u dobrego psychoterapeuty.
Jeśli całkowite wyleczenie paraliżu nie jest możliwe, należy skorzystać z oferty sklepów rehabilitacyjnych i ortopedycznych. W zależności od rozległości porażenia konieczne będzie użytkowanie wózka inwalidzkiego, kul, chodzików czy innych akcesoriów, które ułatwią codzienne funkcjonowanie i samoobsługę.
Polecane produkty:
Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy
Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kwolek A., Fizjoterapia w neurologii i neurochirurgii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Lennon S., Stokes M., Fizjoterapia w rehabilitacji neurologicznej, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2009.