Jama szpikowa (łac. cavitas medullaris) to pusta przestrzeń wewnątrz kości. Występuje zarówno w szkielecie noworodków, jak i starszych dzieci, osób dorosłych czy seniorów. Pełni bardzo ważną funkcję, ponieważ tworzy zamknięty obszar, w którym gromadzi się szpik kostny (łac. medulla ossium). Ten zaś jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania całego ustroju.
Jama szpikowa – co to jest?
Jama szpikowa określana jest jako pustą przestrzeń zlokalizowana wewnątrz kości, powstała podczas kostnienia na podłożu chrzęstnym jeszcze na etapie życia płodowego. Udowodniono, że już w okolicach 6. tygodnia życia u płodu zaczyna rozwijać się szkielet, jednak proces ten jest dość powolny. We wnętrzu pojedynczej kości komórki chrzęstne stopniowo ulegają destrukcji, przemieniając się w komórki kostne (beleczki kostne), wewnątrz których znajduje się szpik kostny. Część kości wokół szpiku nazywa się właśnie jamą szpikową.
Szpik kostny
Wewnątrz jam szpikowych trzonów kości długich oraz wewnątrz licznych jamek znajdujących się w istocie gąbczastej lokalizuje się tkanka miękka określana jako szpik kostny. Jest ona silnie ukrwiona. Szacuje się, że masa szpiku dorosłego człowieka wynosi około 2600 g, a więc więcej niż wynosi masa wątroby (dużego narządu wewnętrznego w jamie brzusznej). Wyróżnia się 2 formy szpiku kostnego:
- żółty szpik kostny (łac. medulla ossium flava) – budują go w większości komórki tłuszczowe oraz nieliczne młodociane erytrocyty. Przeważa u osób dorosłych. Nie ma właściwości krwiotwórczych i nie występuje u dzieci. U dorosłych odpowiada m.in. za magazynowanie komórek tłuszczowych wykorzystywanych później jako źródło energii, jeśli zajdzie taka potrzeba;
- czerwony szpik kostny (łac. medulla ossium rubra) – znajduje się w organizmach dzieci w niemal wszystkich kościach, po czym jeszcze w dzieciństwie ulega przekształceniu w szpik żółty. U osób dorosłych postać czerwona znajduje się już wyłącznie w nasadach kości długich oraz w kościach płaskich takich jak mostek czy łopatka. Jest on szczególnie ważny, ponieważ u dorosłych stanowi jedyne miejsce produkcji krwinek czerwonych (erytrocytów) oraz ziarnistych krwinek białych (leukocytów).
Wszelkie choroby szpiku kostnego wiążą się ze złym rokowaniem i koniecznością wczesnej interwencji lekarskiej. Są to najczęściej:
- ostra białaczka szpikowa;
- szpiczak mnogi;
- mielofibroza;
- białaczka limfoblastyczna;
- przewlekła białaczka szpikowa.
Niestety upośledzenie funkcji szpiku kostnego negatywnie oddziałuje na cały organizm, prowadząc do skrajnego osłabienia, wyniszczenia, wycieńczenia, zaburzeń krzepnięcia krwi, anemii, przewlekłych gorączek i bólów kostno-mięśniowych. Diagnostyką i leczeniem wyżej wymienionych chorób zajmuje się lekarz onkolog.
Jama szpikowa – gdzie się znajduje?
Jamę szpikową znajdziemy w każdej kości w ciele człowieka, w której znajduje się szpik kostny. Nie ma przy tym znaczenia, czy jest to szpik kostny żółty czy czerwony. Wokół każdego znajdują się ścianki kostne określane mianem jamy szpikowej.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Szczęsny G., Małdyk P., Ortopedia, Warszawa 2018.
