Mięsień półbłoniasty (łac. musculus semimembranosus), jak wskazuje nazwa, zbudowany jest w połowie z płaskiego i szerokiego ścięgna. Przeważnie znajduje się pod mięśniem półścięgnistym, rozpinając się między guzem kulszowym, a kością piszczelową. Zalicza się go do grupy tylnej mięśni uda.
Mięsień półbłoniasty — budowa
Mięsień rozpoczyna się długim, silnym i płaskim ścięgnem na guzie kulszowym, bocznie i nieco powyżej od mięśnia półścięgnistego. Przyczep początkowy znajduje się pomiędzy ścięgnem mięśnia dwugłowego, a początkiem mięśnia czworobocznego uda. Ścięgno początkowe sięga do połowy długości mięśnia, jest więc dość długie, lecz niezwykle wytrzymałe. Następnie płynnie przechodzi w szeroki brzusiec, w którym znajduje się wyżłobiony rowek dla mięśnia półścięgnistego.
Mięsień półbłoniasty przechodzi w ścięgno także w odniesieniu do swojego przyczepu końcowego. Tworzy się po stronie przyśrodkowej znacznie wcześniej i jest intensywniej rozwinięte niż po stronie bocznej. Ostatecznie ścięgno końcowe kieruje się ku dołowi i biegnie do tyłu od nadkłykcia przyśrodkowego, a dokładniej: między ścięgnami mięśnia smukłego i mięśnia półścięgnistego.
Ścięgno końcowe dzieli się na 3 odnogi przypominające 3 przednie palce ptaka. Niektórzy autorzy mówią zatem o gęsiej stopie głębokiej. Wszystkie trzy wspomniane odnogi opisane są poniżej.
- Pierwsza odnoga – przyczepia się na kłykciu przyśrodkowym kości piszczelowej. Ponadto częściowo przykrywa ją więzadło poboczne piszczelowe.
- Druga odnoga – zagina się ku tyłowi i przechodzi w więzadło podkolanowe skośne.
- Odnoga trzecia – kieruje się ku dołowi i przechodzi w tę część powięzi goleni, która pokrywa mięsień podkolanowy.
Brzusiec mięśnia ogranicza dół podkolanowy od strony górnej i przyśrodkowej.
Kaletka maziowa
Kaletka maziowa mięśnia półbłoniastego jest duża, podwójna i występuje stale. Jedna jej część leży między ścięgnem końcowym mięśnia półbłoniastego, a głową przyśrodkową mięśnia brzuchatego łydki. Przylega do torebki stawu kolanowego, z którego jamą może się łączyć.
Druga część kaletki maziowej leży między ścięgnem mięśnia półbłoniastego, a kłykciem przyśrodkowym kości piszczelowej.
Ciekawostki
Znane są przypadki zarówno braku, jak i podwójnego występowania mięśnia półbłoniastego. Niekiedy w większym bądź mniejszym stopniu łączy się z mięśniem półścięgnistym.
Dodatkowo, stosunek brzuśca do ścięgna bywa bardzo różny. Mięsień może składać się prawie wyłącznie z włókien mięśniowych, jak również może występować w postaci pasma ścięgnistego.
Początek mięśnia może zachodzić na więzadło krzyżowo-guzowe. Bardzo rzadko odnoga środkowa ścięgna końcowego przedłuża się w pasmo mięśniowe, które kończy się następnie na powięzi goleni.
Czynność mięśnia
Mięsień półbłoniasty działa podobnie jak mięsień półścięgnisty, jednak znacznie silniej, ponieważ jest najsilniejszym mięśniem grupy tylnej uda.
Jest on bardzo silnym prostownikiem oraz przywodzicielem stawu biodrowego. W działaniu na staw kolanowy silnie zgina goleń i rotuje ją wewnętrznie.
Unaczynienie
Unaczynienie pochodzi od tętnic przeszywających, które z kolei odchodzą od tętnicy głębokiej uda oraz od gałęzi tętnicy podkolanowej.
Unerwienie
Mięsień półbłoniasty zawdzięcza unerwienie gałęzi nerwu piszczelowego.
Zobacz również: Mięśnie kulszowo-goleniowe.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.
Polecane produkty:
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... | |
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |