Przepuklina pępkowa (łac. hernia umbilicalis) odnosi się do przemieszczenia zawartości jamy brzusznej przez pierścień pępkowy, gdzie ściana brzucha jest fizjologicznie najsłabsza. Chorzy z przepuklinami brzusznymi są częstymi przypadkami spotykanymi w praktyce chirurgicznej. Ocenia się, że co najmniej 10-15% operacji jamy brzusznej kończy się powstaniem przepukliny, choć problem ten może mieć wiele innych przyczyn. Z pewnością nie należy go bagatelizować.
Przepuklina pępkowa – przyczyny
Przepuklina pępkowa powstaje w konsekwencji spadku wytrzymałości powłok brzusznych, czego następstwem jest nieprawidłowe przemieszczenie się narządów lub ich części poza jamę brzuszną, w której normalnie się znajdują. Jako że najsłabszym miejscem na ścianie jamy brzusznej jest właśnie okolica pępka, to tutaj zazwyczaj lokalizują się przepukliny brzuszne. Czynnikami ryzyka, które mogą wpłynąć na osłabienie tej okolicy i wystąpienie przepukliny, są zwłaszcza:
- nawracające zaparcia, np. w przebiegu przewlekłych chorób jelit lub nieodpowiedniej diety;
- przewlekły kaszel, np. w przebiegu pylicy płuc, gruźlicy, astmy oskrzelowej i innych chorób płuc, a także u wieloletnich palaczy;
- zbyt intensywna aktywność fizyczna przy wykorzystaniu tłoczni brzusznej bez odpowiedniego przygotowania mięśniowego;
- otyłość brzuszna;
- ciąża i porody;
- operacje wykonane z przerwaniem ciągłości tkanek w obrębie jamy brzusznej, w tym także poród przez cięcie cesarskie;
- przerost gruczołu krokowego u mężczyzn;
- niedożywienie;
- wieloletnie przyjmowanie glikokortykoidów;
- niekontrolowana cukrzyca.
Do wystąpienia przepukliny predysponować mogą również doznane urazy brzucha, np. wskutek bójki, wypadku samochodowego, upadku z wysokości i innych okoliczności.
Przepuklina pępkowa – objawy
Objawy kliniczne zależą od czasu trwania patologii, ale i jej wielkości. U większości ludzi nie pojawiają się żadne objawy lub zaobserwowane dolegliwości są marginale. Jeśli jednak wystąpią, pierwszą jest przeważnie uczucie pobolewania lub nieokreślonego dyskomfortu w okolicy pępka i nadbrzusza. Nasila się ono zwłaszcza po wysiłku fizycznym, uciążliwym kaszlu lub wydaleniu stolca. Wtedy przepuklina zaczyna wpuklać się do otworu w pępku i jest widoczna w postaci elastycznego guzka.
Jeżeli przepuklina raz się pojawiła, pewne jest, że nie zniknie samoistnie. Wręcz przeciwnie, będzie się powiększać, a dolegliwości z nią związane będą się nasilać. Powikłaniem zagrażającym życiu pacjenta jest uwięźnięcie przepukliny. Dlatego już niewielki guzek tej okolicy powinien zostać jak najszybciej oceniony przez lekarza.
Diagnostyka przepukliny pępkowej
Przepuklinę pępkową rozpoznaje się na podstawie standardowego badania klinicznego, obejmującego ocenę palpacyjną powłok brzusznych. Badanie przeprowadza się w pozycji stojącej, leżącej oraz po uruchomieniu tłoczni brzusznej, co pozwala nie tylko stwierdzić obecność przepukliny, ale i określić jej lokalizację czy wielkość. Spore znaczenie ma wywiad zdrowotny, który pozwoli wskazań na przebyte operacje, porody czy choroby przewlekłe będące czynnikami ryzyka problemu. Badaniem wysoce precyzyjnym, wykonywanym rutynowo przed podjęciem decyzji o operacji przepukliny, jest tomografia komputerowa.
Przepuklina pępkowa – leczenie
Operacja jest jedynym sposobem, aby odprowadzić w sposób trwały przepuklinę pępkową i zapobiec jej powiększaniu się. Jeśli jednak przepuklina jest mała i bezobjawowa, a jej obecność nie wpływa na normalną aktywność pacjenta, można podjąć decyzję o obserwacji jej i leczeniu zachowawczym. Podstawą jest fizjoterapia i odpowiednio wykonywane ćwiczenia. Fizjoterapeuta przeprowadzi także instruktaż z ergonomii pracy czy właściwej techniki ćwiczeń i wykonywania aktywności codziennych, aby nie dopuścić do pogłębienia się problemu.
Operacja przepukliny pępkowej polega na wzmocnieniu i rekonstrukcji słabszej części ściany brzucha. Istnieje szereg różnych metod ich zaopatrywania. Aktualnie przeważnie wykorzystuje się proste zaszycie otworu w pępku (w przepuklinach małych) lub tzw. metody beznapięciowe z wszyciem siatek z tworzywa sztucznego (w większych przepuklinach pępkowych). Ten sposób leczenia pozwala na 10-krotne zmniejszenie liczby nawrotów przepukliny. Po zabiegu nie zaleca się dźwigania ciężarów przynajmniej przez 3 miesiące. Dźwiganie w tym okresie może doprowadzić do nawrotu przepukliny pępkowej.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Szczęsny W., Cisowski P., Dąbrowiecki S., Pułapki diagnostyki klinicznej przepuklin powłoki brzusznej, Chirurgia Polska, 2/2005.
- Mackiewicz Z., Współczesne leczenie przepuklin brzusznych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.