Mowa skandowana to charakterystyczny sposób wypowiadania słów. Powstaje w następstwie upośledzenia czynności mięśni związanych z mową. Zwykle jest efektem uszkodzeń móżdżku lub dróg móżdżkowych. To jeden z najbardziej popularnych objawów stwardnienia rozsianego.
Mowa skandowana – charakterystyka
Mowa skandowana jest charakterystycznym sposobem wypowiadania się. Obejmuje częste przerwy między sylabami i słowami, brak płynności wypowiadania się, nieprawidłowy akcent oraz spowolnienie mowy. Dodatkowo chory dzieli słowa na sylaby i wykazuje tendencję do zacinania się na początku słowa bądź sylaby. Zdarzają się przypadki, gdy każda sylaba wypowiadana jest na osobnym wdechu.
Mowa skandowana jest jednym z objawów triady Charcota. Jest to grupa objawów charakterystyczna dla stwardnienia rozsianego. Poza mową skandowaną obejmuje również oczopląs i drżenie zamiarowe.
Należy wiedzieć, że mowa skandowana jest powiązana z dyzartrią, ponieważ stanowi jej rodzaj. Móżdżkowa postać dyzartrii wywołana jest uszkodzeniem móżdżku lub dróg móżdżkowych. Pacjent nie jest w stanie zwolnić przyspieszonych ruchów artykulacyjnych i nie potrafi szybko zmienić położenia języka. Podczas aktów mowy często robi pauzy, a wypowiedzi stają się skandowane.
Mowa skandowana – przyczyny
Jak wspomniano wcześniej, mowa skandowana najczęściej pojawia się po uszkodzeniach móżdżku oraz przy różnego rodzaju chorobach tej struktury. Wynika z braku koordynacji mięśni aparatu mowy i powstaje jako następstwo upośledzenia funkcji mięśni związanych z aktem mowy.
Ćwiczenia mowy
Ćwiczenia powinny być wykonywane codziennie, jednak nie powinny powodować nadmiernego przemęczenia. Pacjent ćwiczy na tyle, na ile wystarcza mu siły. Ważne jest, aby kojarzyły się przyjemnie, ponieważ pacjent będzie miał większą motywację i chęć do ich wykonywania. W związku z tym zalecany czas trwania takiego treningu mowy wynosi 20-30 minut.
Wszystkie ćwiczenia można podzielić na trzy główne grupy:
- oddechowe;
- artykulacyjne;
- głosowe.
Ćwiczenia oddechowe są niezwykle ważne, ponieważ chory nabiera powietrze. Jednak w wyniku nieprawidłowo funkcjonujących mięśni oddechowych, nabrane powietrze ucieka z dróg oddechowych. Między poszczególnymi ćwiczeniami należy odpocząć. W zależności od potrzeb można wykorzystywać oddychanie torem przeponowym bądź żebrowo-piersiowym.
Zobacz również: Ćwiczenia oddechowe w rehabilitacji.
Ćwiczenia głosowe nazywane są również fonacyjnymi. Przed przystąpieniem do ich wykonywania należy rozmasować żuchwę w miejscu stawu skroniowo-żuchwowego. Następnie można przystąpić do ćwiczeń, jednak każde powtarza się maksymalnie trzy razy. Przykładem ćwiczenia fonacyjnego może być spokojny wdech i przy zamkniętych ustach wykonywanie ruchów żuchwą we wszystkich kierunkach, jednocześnie próbując wymówić przeciągniętą głoskę „m”.
Zobacz również: Rozluźnianie mięśni – szczęka i żuchwa.
Na końcu należy wspomnieć o ćwiczeniach artykulacyjnych. Należy wykonywać je jak najdokładniej, najlepiej przed lustrem, aby odpowiednio kontrolować ruchy twarzy. Zwykle ich ilość nie przekracza 5 na jedno ćwiczenie, jednak jeśli taka liczba powoduje zmęczenie, bez obaw można ją zmniejszyć. Przykładem takiego ćwiczenia jest np. ułożenie ust w „dzióbek”, a następnie szeroki uśmiech, jednak bez pokazywania zębów.
Przydatne rady
- utrzymuj kontakt wzrokowy z rozmówcą;
- nie próbuj przekrzykiwać radia czy telewizora;
- unikaj długich dyskusji, staraj się rozmawiać w cichym i spokojnym pomieszczeniu;
- jeśli wypowiadanie długich zdań jest kłopotliwe, staraj się podzielić je na kilka krótszych;
- poinformuj rozmówcę o swoich trudnościach w mowie, aby łatwiej było mu prowadzić rozmowę;
- trenuj mowę poprzez głośne czytanie książki;
- staraj się odpowiadać na pytania używając słów „tak” oraz „nie”, rezygnuj z ruchów głowy wskazujących na odpowiedź.
Polecane produkty:
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Pluta-Wojciechowska D., Pietras K., Chęciek M. (i inni), Forum Logopedyczne, 20/2012.
- Przeździęk M., Usprawnianie mowy w SM, Warszawa 2011.
- Kucińska P., Wybrane przyczyny dyzartrii związane z lokalizacją uszkodzenia w obrębie układu nerwowego, Otorynolaryngologia, 15/2016.
