Ćwiczenia na RZS kręgosłupa, tuż obok terapii manualnej, są podstawą postępowania leczniczego w tej jednostce chorobowej. Udowodniono, że pozostanie aktywnym nie tylko opóźnia postęp choroby, ale i zmniejsza intensywność już występujących objawów. Często likwiduje nawet konieczność wdrożenia leczenia operacyjnego, co ma ogromne znaczenie w długim zachowaniu sprawności.
Ćwiczenia na RZS kręgosłupa
Leczenie RZS kręgosłupa jest przewlekłe i trudne z racji specyfiki choroby. Pod uwagę należy brać przeplatające się okresy remisji i zaostrzeń, które wymagają zupełnie różnego podejścia. Chorzy wymagają kompleksowej opieki, obejmującej:
- edukację zarówno pacjenta, jak i jego rodziny;
- farmakoterapię;
- fizjoterapię;
- leczenie psychoterapeutyczne;
- leczenie operacyjne – w razie konieczności.
Ogromne znacznie ma fizjoterapia, dzięki której można zmniejszyć sztywność stawów, wzmocnić mięśnie, a więc odciążyć stawy kręgosłupa, zapewnić odpowiednią mobilność, a co najważniejsze dla chorych, nawet zmniejszyć dolegliwości bólowe. Można posiłkować się fizykoterapią (ultradźwięki, ciepłolecznictwo, zimnolecznictwo, elektrostymulacja itd.), jednak podstawą zawsze powinna być kinezyterapia. Rehabilitacja ruchowa obejmuje wykonywanie indywidualnie dobranych, odpowiednio ze sobą zestawionych ćwiczeń, które:
- opóźniają proces usztywnienia i deformacji stawów kręgosłupa;
- ograniczają postępujące osłabienie mięśni;
- przywracają prawidłowy zakres ruchu w stawach kręgosłupa, a także obręczy biodrowej, obręczy barkowej i stawach kończyn;
- poprawiają ogólną sprawność, wydolność i kondycję;
- zachowują lokomocję przez jak najdłuższy czas;
- poprawiają ogólne samopoczucie.
Ważne, aby ćwiczenia były wykonywane regularnie w okresach, gdy pacjent jest w stanie ćwiczyć.
Wzmacniające ćwiczenia na RZS kręgosłupa
Podstawą przy RZS kręgosłupa są ćwiczenia wzmacniające, szczególnie dotyczące mięśni prostowników grzbietu, mięśni pośladkowych oraz mięśni brzucha. Ćwiczenia zawsze powinny być dobrane do aktualnych możliwości pacjenta. Jednym z najprostszych ćwiczeń wzmacniających mięśnie pośladkowe jest klęk podparty, a następnie prostowanie kończyny dolnej i unoszenie jej do góry. Gdy pacjent nie jest w stanie przyjąć pozycji klęku podpartego, może wykonywać prostowanie kończyny dolnej w pozycji stojącej, najlepiej z gumą oporującą założoną na poziomie kolan lub kostek.
Rozluźniające ćwiczenia na RZS kręgosłupa
Ćwiczenia rozluźniające powinny dotyczyć mięśni piersiowych, mięśni przykręgosłupowych oraz mięśni zginaczy stawów biodrowych, ponieważ to właśnie one są zwykle przykurczone i pozostają we wzmożonym napięciu. Mogą to być klasyczne ćwiczenia rozciągające, zarówno statyczne, jak i dynamiczne, a także ćwiczenia oddechowe ze świadomym kierowaniem wdechu. Zawsze warto łączyć kinezyterapię z terapią manualną, ponieważ dodatkowe, ręczne rozluźnienie tych mięśni przez fizjoterapeutę daje jeszcze lepsze efekty.
Ćwiczenia uzupełniające
Ćwiczenia na RZS kręgosłupa nie powinny opierać się wyłącznie na ćwiczeniach rozluźniających i wzmacniających. Bardzo ważne jest przeplatanie ich z ćwiczeniami ogólnokondycyjnymi (poprawiającymi wydolność), oddechowymi oraz równoważnymi. Dobrze sprawdzają się ćwiczenia w wodzie oraz codzienna aktywność fizyczna dostosowana do zainteresowań własnych pacjenta. W zależności od ogólnego stanu zdrowia może to być jazda na rowerze tradycyjnym, jazda na rowerku stacjonarnym, joga, nordic walking i wiele innych.
Choć zaleca się, aby każdy pacjent posiadał indywidualny program treningowy (ponieważ każda choroba przebiega nieco inaczej i nie ma dwóch takich samych osób), jednocześnie warto regularnie uczęszczać na zajęcia grupowe. Ma to duże znaczenie w poprawie samopoczucia i stanu psychicznego pacjenta. Kontakt z ludźmi zmagającymi się z tym samym problemem umożliwia nawiązanie nowych znajomości, wzajemne wsparcie oraz kształtuje poczucie przynależności do grupy.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ridan T., Berwecki A., Postępowanie rehabilitacyjne w zesztywniającym zapaleniu stawów kręgosłupa, Praktyczna Fizjoterapia & Rehabilitacja.
- Szpala M., Skorupińska A., Kostorz K., Występowanie zespołów bólowych kręgosłupa – przyczyny i leczenie, Pomeranian Journal of Life Sciences, 3/2017.
- Bruckle W., Reumatoidalne zapalenie stawów, Wydawnictwo Interspar, Warszawa 2000.