Reguła Ficka

Reguła Ficka odnosi się do ilość krwi przepływającej przez serce człowieka w jednostce czasu (Q). Równa się ilości tlenu pobranego przez organizm (VO₂) podzielonej przez różnicę tętniczo-żylną zawartości tlenu we krwi (AVD O₂).

Równanie prezentuje się następująco:

Q = VO2/AVD O₂

Przykłady:

VO2 = 250 ml • min^-1
AVD O2 = 50 ml/l

Q = 250 ml • min-1 : 50 ml/l
Q= 50 l • min-1

Z reguły Ficka możemy więc obliczyć pojemność minutową serca.

Inna definicja mówi, że reguła Ficka to zależność między tempem pobierania tlenu przez organizm (VO2), całkowitym przepływem krwi (objętością minutową serca, Q) oraz układową różnicą tętniczo-żylną w zawartości tlenu (AVD).

Reguła ta opiera się na prawie zachowania masy i jest najstarszym sposobem pomiaru rzutu serca. Jeżeli do układu żylnego w znacznym tempie wprowadzamy znacznik (Xr), którego stężenie można oznaczyć, to przy znajomości stężenia tej substancji w układach żylnym i tętniczym, można obliczyć prędkość przepływającej krwi. Jest to możliwe, ponieważ ilość znacznika płynącego w układzie tętniczym (Xa) jest równa ilości znacznika powracającego w układzie żylnym (Xv), powiększonej o jego ilość dodawaną do układu w jednostce czasu. Można zatem napisać, że Xa =Xv + Xr.

W swojej regule Fick użył tlenu jako znacznika , dlatego w kalkulacji należy uwzględnić jego częściowe zużywanie w tkankach.

Pomiar ilości tlenu we krwi

W praktyce klinicznej uzyskanie tych danych jest stosunkowo skomplikowane. Najłatwiej zmierzyć ilość tlenu w krwi tętniczej, ponieważ do oceny ilości tlenu w krwi żylnej mieszanej potrzebna jest próbka krwi pobranej z tętnicy płucnej przez cewnik Swana-Ganza.

Najbardziej skomplikowany jest jednak rzetelny pomiar faktycznego zużycia tlenu przez tkanki — wymaga bowiem zastosowania zamkniętego układu oddechowego. Można jednak pominąć pomiar tego ostatniego parametru. Wystarczy wstawić do wzoru wartość VO2 = 125 ml min m-2 (stałą dla chorego w spoczynku). Tak uzyskana wartość rzutu serca traci na swojej precyzji ze względu na różny stan metaboliczny badanych chorych.

Ze względu na znaczną ilość powikłań podczas stosowania cewnika Swana-Ganza wprowadzanego do tętnicy płucnej, w ostatnich latach zastosowano liczne modyfikacje tej metody wykorzystujące termodylucję przezpłucną. Z wykorzystaniem postępów technicznych można współcześnie monitorować rzut serca w sposób ciągły. Wykorzystują one algorytmy kontur fali ciśnienia tętniczego, po uzyskaniu wartości wyjściowej metodą termodylucji.

Pojemność minutowa serca

Przystępując do pojmowania reguły Ficka warto poznać jej podstawy. Z jej pomocą ocenia się pojemność minutową serca, więc to ta definicja powinna zostać w pierwszej kolejności przyswojona.

Zgodnie z definicją, pojemność minutowa serca to objętość krwi wyrzucanej z serca w jednostce czasu. Wartości dla osób dorosłych oscylują między 5-6 l/min., co stanowi około 8% masy ciała na minutę. Pojemność minutowa serca zwana jest również rzutem serca ze względu na zjawisko, które opisuje. Jest to objętość krwi, którą serce tłoczy w ciągu jednej minuty do naczyń krwionośnych. Stanowi iloczyn częstości skurczów serca i objętości wyrzutowej.

Pojemność minutowa dostosowuje się do lokalnych przepływów tkankowych i cechuje się rezerwą 4-6-krotną. Do niej ściśle dostosowuje się przepływ wieńcowy, który może zwiększać się od 4 do 6 razy. Przepływ krwi w narządach jest regulowany przede wszystkim lokalnie.

Bibliografia

Krzych Ł., Anatomia i fizjologia układu krążenia, Wytyczne CMKP.
Japp A., Hannessey I., Gazometria krwi tętniczej i równowaga kwasowo-zasadowa, Wydawnictwo Edra Urban & Partner, Wrocław 2016.
Kucewicz-Czech E., Krzych Ł., Ligowski M., Optymalizacja funkcji układu krążenia w okresie okołooperacyjnym u chorych poddawanych operacjom niekardiochirurgicznym – stanowisko Sekcji Kardiotorakoanestezjologii Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii, część 2, Anestezjologia Intensywna Terapia, 1/2017.

Polecane produkty:

	Spirulina Febico - naturalne witaminy i minerały najwyższej jakości Naturalna alga, która dostarcza witaminy i minerały o wysokiej jakości i biodostępności. Zwiększa odporność, wpływa na regulację metabolizmu, dodaje energii oraz zmniejsza uczucie zmęczenia. Zawarta w niej biotyna poprawia stan włosów, paznokci i skóry ..Zobacz więcej...
	Spirulina w proszku od bioalgi Spirulina jest bogatym źródłem wielu składników odżywczych. Jej skład to wysokiej jakości białko pochodzenia roślinnego, witaminy, minerały (również pierwiastki śladowe), fitoskładniki (m.in. fikocyjanina, chlorofil, karotenoidy), kwasy tłuszczowe ...Zobacz więcej...