Perfuzja to pojęcie opisujące przepływ płynów ustrojowych (zazwyczaj krwi) przez tkankę lub określony narząd wewnętrzny. Bardzo często wykorzystuje się je w odniesieniu do mięśnia sercowego, analizując przepływ krwi przez jego miąższ. Perfuzję wyliczyć można na podstawie ogólnie przyjętego, prostego wzoru.
Perfuzja – charakterystyka
Perfuzja najczęściej odnosi się do mięśnia sercowego i wówczas opisuje procent pojemności minutowej serca, co wylicza się ze wzoru:
- perfuzja = Q (przepływ) : m (masa narządu).
Perfuzję można przeanalizować również z większą dokładnością na podstawie badań obrazowych, zwłaszcza tomografii komputerowej (TK) czy rezonansu magnetycznego. Dynamiczna TK obrazowania perfuzji serca z wykorzystaniem dylatacji naczyń wieńcowych umożliwia ilościowy pomiar perfuzji i tzw. objętość dystrybucji pierwszego przejścia. Jeśli perfuzja dotyczy serca, zależy od następujących czynników:
- ciśnienie tętnicze;
- pojemność minutowa serca;
- kondycja naczyń wieńcowych, odpowiadających z zaopatrywanie serca w krew i tlen.
Zgodnie z definicją, wielkość przepływu krwi przez serce zależy przede wszystkim od oporu naczyniowego. Ten zaś jest odwrotnie proporcjonalny w stosunku do promienia naczynia krwionośnego podniesionego do czwartej potęgi zgodnie z prawem Hagena-Poiseuille’a.
Perfuzja – znaczenie w medycynie
Określenie perfuzji mięśnia sercowego ma kluczowe znaczenie dla planowania właściwej terapii kardiologicznej, jak również pozwala na oszacowanie rokowania danego pacjenta. Oblicza się ją zwłaszcza w przypadkach nie do końca zdiagnozowanych, niepewnych, np. gdy naczynia wieńcowe zwężone są w umiarkowanym stopniu (30-70%), co nie zawsze pozwala na wykrycie ich problemów podczas koronarografii. Wówczas zleca się badania czynnościowe mięśnia sercowego, w tym ocenę perfuzji pozwalającej na określenie obszaru niedokrwienia mięśnia sercowego.
Perfuzja w prawidłowych tętnicach wieńcowych wzrasta wraz z wykonywanym wysiłkiem lub w konsekwencji innego obciążenia organizmu (np. stres, skrajne wychłodzenie). Wzrost przepływu w tętnicach wieńcowych w sytuacji obciążenia określa się mianem rezerwy wieńcowej. W prawidłowych warunkach osiąga ona wartość powyżej 2. Wiadomo wówczas, że wzrost przepływu krwi w naczyniu wieńcowym w obciążeniu jest przynajmniej 2 razy większy w porównaniu z przepływem w spoczynku. Jeśli zmiana miażdżycowa rzeczywiście prowadzi do niebezpiecznego zwężenia naczynia, rezerwa wieńcowa spada wyraźnie poniżej 2. W takich sytuacjach w obszarze serca zaopatrywanym przez tę tętnicę ujawnia się ubytek perfuzji. Nieprawidłowa perfuzja mięśnia sercowego ma wartość prognostyczną w wielu różnych jednostkach chorobowych.
Perfuzja narządów wewnętrznych
Choć przeważnie termin perfuzji wykorzystuje się w kardiologii do opisywania przepływu krwi przez serce, równie dobrze zastosować go można do wszelkich innych naczyń krwionośnych. W końcu każdy z nich posiada dobrze rozgałęzioną sieć naczyń, doprowadzających krew do ich miąższu, dzięki czemu mogą sprawnie spełniać swoje funkcje. Perfuzja występuje więc również w nerkach, wątrobie, płucach, jelitach, mózgowiu czy innych organach. Może być wykorzystana dla celów diagnostycznych w praktycznie każdej dziedzinie medycyny.
Pogorszenie perfuzji
Pogorszenie perfuzji zawsze wiąże się z negatywnymi konsekwencjami dla danego narządu, którego dotyczy. Oznacza to, że jego część nie jest odpowiednio zaopatrywana w składniki odżywcze i w tlen, co może doprowadzić nawet do jego obumarcia, choć zaczyna się od upośledzenia funkcji. Przykładowo spadek perfuzji nerek może manifestować się pod postacią biegunek, krwotoków z dróg rodnych i krwotoków wewnętrznych, wymiotów, obrzęków. Z kolei zaburzenie perfuzji mięśnia sercowego objawia się jako problemy z oddychaniem, wzmożona męczliwość, ucisk w klatce piersiowej i hipoksja, wskutek której może dojść do niedotlenienia mózgu i innych ważnych narządów wewnętrznych.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis - alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych takich jak m.in. białko, witaminy, minerały, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Miśko J., Petryka J., Mazurkiewicz Ł., Perfuzja mięśnia sercowego w badaniu metodą rezonansu magnetycznego serca, Post Kardiol Interw 2011; 7, 1 (23): 79-86.
- Silverthorn D., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
