Neuroblast jest komórką macierzystą, z której powstają neurony – podstawowe komórki układu nerwowego w ciele człowieka. Różnicuje się i przekształca w dojrzałe komórki nerwowe w procesie zwanym neurogenezą. Są one niezwykle cenne dla organizmu, ale i dla współczesnej medycyny. Istnieją bowiem przesłanki, że wykorzystanie tych komórek może mieć znaczący wpływ na leczenie niektórych przewlekłych schorzeń neurologicznych, których przyczyny do tej pory nie zostały w pełni poznane.
Neuroblast – co to jest?
Neuroblast to komórka macierzysta, z której różnicują się neurony oraz komórki glejowe. Warto zatem znać uproszczoną definicję wszystkich tych struktur:
- neurony – elektrycznie pobudliwe komórki układu nerwowego, mające zdolność do przetwarzania i przekazywania impulsów nerwowych między mózgiem i rdzeniem kręgowym a tkankami wykonawczymi (np. mięśniami, narządami wewnętrznymi). Neurony kontaktują się między sobą poprzez synapsy, tworząc sieci neuronowe rozchodzące się po całym ciele człowieka. Są komórkami zarówno strukturalnymi, jak i funkcjonalnymi;
- komórki glejowe – tuż obok neuronów stanowią podstawowy materiał budulcowy układu nerwowego. Dawniej uważano, że komórka glejowa jest wyłącznie podporą neuronów i ma za zadanie wypełniać przestrzeń pomiędzy nimi. Dziś jednak wiadomo, że odpowiada za utrzymanie równowagi homeostatycznej, mielinizację, zapewnienie wsparcia strukturalnego, a także ochronę neuronów.
Neuroblasty mogą różnicować się w jeden z wymienionych typów komórek na drodze neurogenezy, czyli złożonego procesu tworzenia się nowych, w pełni funkcjonalnych komórek nerwowych zachodzący pre- i postnatalnie. Oznacza to, że wspomniane zjawisko odbywa się zarówno w łonie matki, gdy płód dopiero się rozwija i kształtuje układ nerwowy, jak i po narodzinach, praktycznie przez całe życie, choć intensywność procesu ma tendencję do zwalniania wraz z wiekiem.
Neuroblast – budowa
Neuroblasty mają budowę zbliżoną do neuronów, choć nie w pełni, ponieważ mogą różnicować się zarówno w neurony, jak i komórki glejowe. Ich cechą stałą jest charakterystyczne, okrągłe lub owalne ciało komórkowe, zawierające wewnątrz jądro komórkowe i organelle. Jądro jest duże i okrągłe, a cytoplazma bogata w rybosomy i organelle odpowiedzialne za syntezę białek. Neuroblasty syntezują różne białka i receptory, które są niezmiernie istotne dla ich czynności, w tym dla syntezy neuroprzekaźników oraz dla odpowiedzi na sygnały chemiczne z otoczenia.
Rodzaje neuroblastów
Podstawowy podział wyróżnia neuroblasty typu I i typu II. Neuroblasty typu I różnicują się w kierunku GMC. Oznacza to, że dzielą się asymetrycznie, odnawiają się i przekształcają w ganglion mother cells. To właśnie z nich ostatecznie powstają komórki glejowe bądź neurony. Z kolei neuroblasty typu II przekształcają się w kolejne neuroblasty i tzw. immature intermediate precursors (INP), które mają zdolność odnawiania swojej puli i tworzenia GMC.
Wykorzystanie neuroblastów w medycynie
Neuroblasty uczestniczą w regeneracji tkanki nerwowej. Mogą być wykorzystywane celem wspierania gojenia się struktur nerwowych po różnego rodzaju uszkodzeniach lub przewlekłej kompresji. Istnieją przesłanki, że ich wykorzystanie może przyczynić się do lepszych efektów terapeutycznych w przebiegu stwardnienia zanikowego bocznego czy choroby Parkinsona. Przeszczepy neuroblastów mogą wspierać odbudowę uszkodzonej struktury mózgu i przywracanie funkcji nerwowych. Badania kliniczne nad takim zastosowaniem komórek macierzystych wciąż jednak trwają. Ze względów etycznych trudno pozyskać pożądaną do eksperymentów ilość neuroblastów, co ogranicza badania.
Na koniec warto wspomnieć, że komórki neuroblastowe znajdują zastosowanie w testowaniu nowych leków i terapii w kontekście toksyczności i skuteczności. To przyspiesza proces odkrywania nowych metod leczniczych w neurologii i neurochirurgii. Uważa się, że potencjał neuroblastów wciąż nie został odkryty.
Polecane produkty:
|
Chlorella z rozerwaną ścianą komórkową
Chlorella to alga słodkowodna, która wspomaga naturalne procesy organizmu w oczyszczaniu z toksyn. Oprócz witamin i minerałów, zawiera m.in. CGF (czynnik wzrostu Chlorelli), który przyspiesza regenerację tkanek, podział i wzrost komórek. Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kozubski W., Neurologia – kompendium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2024.
- C.C. Homem, J.A. Knoblich. Drosophila neuroblasts: a model for stem cell biology. „Development”. 139 (23), s. 4297–4310, 2012.
