Spondyloza

Spondyloza określa chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa. Zgodnie z definicją, spondylozą nazywa się proces zwyrodnieniowy kręgosłupa, w efekcie którego dochodzi do zmian w chrząstce międzykręgowej, kostnych, kształtu kanału kręgowego i otworów międzykręgowych. Jeszcze inna definicja mówi, że jest to pierwotna patologia w segmencie ruchowym kręgosłupa, w kolumnie przedniej i tylnej.

Przyczyny

Zmiany zwyrodnieniowe mogą mieć charakter pierwotny (bez konkretnej przyczyny) lub wtórny (w następstwie przebytego urazu, choroby zapalne, wady wrodzonej kręgosłupa itd.). Mimo że zmiany zwyrodnieniowe są często naturalną i typową konsekwencją starzenia się organizmu (zwłaszcza po 50. roku życia), to jednak w wielu przypadkach ich obecność wiąże się z określonymi i uciążliwymi konsekwencjami klinicznymi. Najważniejszymi zespołami klinicznymi wyróżnianymi w przebiegu spondylozy są:

• mielopatia
• radikulopatia.

Fizjologia zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa

Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa to złożony proces. Obraz chorobowy tych zmian zależy od rozległości, lokalizacji procesu zwyrodnieniowego i rozwijających się w segmencie ruchowym odczynów wytwórczych. Ich skutkiem najczęściej jest ucisk na korzenie nerwów rdzeniowych, a nawet rdzeń kręgowy lub ogon koński, co objawia się bólem i różnorodnymi zespołami neurologicznymi. Szeroko rozumiane zmiany patologiczne w krążku międzykręgowym powodujące objawy kliniczne opisuje się także jako dyskopatię, gdyż jednym z wczesnych i najczęściej zachodzących procesów zwyrodnieniowych jest degeneracja krążka międzykręgowego, która przebiega zawsze z jego odwodnieniem.

Dehydratacja to utrata zdolności wiązania wody. Powoduje zmniejszenie wysokości międzytrzonowej, a w konsekwencji rozluźnienie więzadeł, torebek stawów międzykręgowych i zmniejszenie przestrzeni międzykręgowej. Degeneracja krążka międzykręgowego wiąże się m.in. z jego stopniowym starzeniem się. Proces ten zaczyna się już około 4. roku życia, kiedy to zanikają naczynia krwionośne w pierścieniu włóknistym. Po 4. roku życia krążek odżywiany jest drogą dyfuzji.

Inwolucja krążka powoduje dehydratację i w konsekwencji utratę jego właściwości, zniekształcenie i martwicę. Zmiany te prowadzą m.in. do zwężenia otworów międzykręgowych i zmniejszenia przekroju kanału kręgowego. Konsekwencją tego może być ucisk korzeni i innych struktur znajdujących się w kanale kręgowym.

Spondyloza – objawy

Jedną z najważniejszych i najbardziej charakterystycznych zmian jest tworzenie się na krawędziach trzonów charakterystycznych osteofitów. Są to wyrośla kostne zlokalizowane na przednich i tylnych krawędziach trzonu. Osteofity tworzące się na brzegach kręgów prowadzą do zwężenia otworu międzykręgowego. W rezultacie konsekwencją mogą być zespoły korzeniowe, a w części szyjnej kręgosłupa dodatkowo mogą też przemijająco powodować ucisk tętnic kręgowych.

Zobacz również: Zespół ogona końskiego.

Zmiany zwyrodnieniowe zlokalizowane na przednich krawędziach trzonów kręgowych zwykle nie wywołują nasilonych dolegliwości. Przebieg choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa jest długotrwały i postępujący. W ustaleniu ewentualnego stopnia i miejsca ucisku na rdzeń kręgowy lub korzenie nerwowe pomocne są zdjęcia RTG, TK i MRI.

Jednym ze skutków zmian zwyrodnieniowych może być tzw. wąski kanał kręgowy. Jego wystąpienie wiąże się z postępującymi objawami neurologicznymi i dolegliwościami bólowymi. Następstwem tego jest zmniejszenie się aktywności i jakości życia pacjenta. Objawy wąskiego kanału kręgowego są ściśle związane z osobniczo zmiennymi wymiarami kanału kręgowego. Wrodzony wąski kanał kręgowy jest czynnikiem predysponującym do wystąpienia patologicznych objawów i stopnia ich nasilenia. Postępujący proces zmian zwyrodnieniowych prowadzi głównie do pogrubienia więzadła żółtego oraz więzadła podłużnego tylnego.

Wśród objawów klinicznych spondylozy najczęściej zauważa się:

• dolegliwości bólowe – ból karku, ramienia, pośladka, kończyn dolnych (rwa ramienna, rwa udowa, rwa kulszowa);
• ograniczenie ruchomości i funkcji kręgosłupa;
• kompensacyjne zaburzenia wokół osi kręgosłupa;
• objawy neurologiczne takie jak osłabienie siły mięśniowej, zaburzenia chodu, zaburzenie funkcji jelit i pęcherza moczowego – w zależności od uciskanej struktury nerwowej.

Spondyloza a spondyloartroza

Pojęcie „spondyloza” często jest stosowane zamiennie z pojęciem spondyloartroza. Trzeba jednak zaznaczyć, że w przypadku spondyloartrozy występują również zmiany w kolumnie tylnej, w stawach międzykręgowych.

Leczenie

Leczenie spondylozy opiera się przede wszystkim na spowolnieniu rozwijających się zmian zwyrodnieniowych oraz eliminacji lub zmniejszaniu występujących dolegliwości. Podstawą leczenia jest zatem odpowiednio dobrana aktywność fizyczna i rehabilitacja. Można również stosować farmakoterapię i suplementację wspomagającą odbudowę chrząstki stawowej oraz zmniejszającą ewentualne stany zapalne.

Bibliografia

1. Kwolek A., Fizjoterapia w neurologii i neurochirurgii, Wydawnictwi Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.

	Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...
	Kwas hialuronowy na stawy i skórę Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej...