Dwoinka zapalenia płuc (inaczej: pneumokok) to bakteria Gram-dodatnia zaliczana do grona paciorkowców alfa-hemolizujących. Została wykryta w 1881 roku i stanowi jedną z najgroźniejszych bakterii atakujących człowieka. Wywołuje między innymi zapalenie płuc, zapalenie opon-mózgowo rdzeniowych, zapalenie wsierdzia i wiele innych poważnych chorób.
Dwoinka zapalenia płuc – charakterystyka
Dwoinka zapalenia płuc posiada kulisty kształt o średnicy około 1 μm. Zalicza się ją do ziarniaków, najczęściej układających się w pary. Całe kolonie tworzą natomiast długie łańcuszki o rozmaitej długości. Bakteria ta nie wykazuje zdolności tworzenia przetrwalników, posiada jednak ochronną osłonkę. Nie posiada również rzęsek ani innych struktur komórkowych umożliwiających jej poruszanie się. Cechą charakterystyczną jest obecność antygenów w otoczce ochronnej, dzięki czemu możemy wyróżnić aż około 80 różnych typów serologicznych. W antygenach otoczkowych można znaleźć m.in. kwas glukuronowy, glukozę czy aminocukry.
Zakażenie dwoinką zapalenia płuc
Pneumokoki można zaobserwować w gardle oraz zatokach u do 10% zdrowych osób dorosłych i nawet do 40% zdrowych dzieci. Wykazują one zdolność do adhezji (przylegania) do nabłonka dróg oddechowych, a dopiero ich nadmierna kolonizacja powoduje infekcję. Jeśli bakterie zostaną zaaspirowane wraz z wdychanym powietrzem do dalszych dróg oddechowych dochodzi do rozwoju zapalenia płuc. W tkance płucnej następuje aktywacja bakteryjnych białek, a w efekcie tego produkcja cytokin oraz przyciąganie leukocytów obojętnochłonnych. Otoczka ochronna pneumokoków sprawia, że są one odporne na fagocytozę, przez co wyjątkowo niebezpieczne.
Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą kropelkową – przez bezpośredni kontakt z wydzielinami dróg oddechowych, np. podczas kichania czy kaszlu. Pneumokoki wykazują wysoką zakażalność, dlatego w okresach wzmożonego zachorowania najlepiej unikać dużych skupisk ludzi oraz zadbać o własną odporność. W gronie zwiększonego ryzyka znajdują się przede wszystkim dzieci poniżej 2. roku życia, osoby starsze oraz osoby z upośledzoną odpornością.
Dwoinka zapalenia płuc – objawy
Charakterystycznymi objawami zakażenia pneumokokami są:
- zaburzenia węchu;
- kaszel z odkrztuszaniem wydzieliny;
- nieprzyjemny zapach z ust;
- gorączka;
- ból w klatce piersiowej;
- zaburzenia oddychania;
- zmęczenie, ogólne osłabienie organizmu;
- ból głowy;
- nudności i wymioty.
Powyższe objawy mogą wskazywać właśnie na pneumokokowe zapalenie płuc. Należy wiedzieć, że bakterie mogą rozprzestrzeniać się do innych tkanek, a nawet po całym ustroju, powodując inne, groźne choroby. Są nimi między innymi:
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- zapalenie szpiku kostnego;
- posocznica;
- zapalenie osierdzia lub wsierdzia;
- zapalenie otrzewnej;
- ropnie mózgu;
- zapalenie tkanki łącznej;
- zapalenie ucha środkowego;
- septyczne zapalenie stawów;
- zapalenie zatok.
Nie należy bagatelizować infekcji dwoinką zapalenia płuc, ponieważ śmiertelność wśród nieleczonych pacjentów jest wysoka. Może dochodzić nawet do 30%.
Dwoinka zapalenia płuc – leczenie
Pneumokoki bardzo dobrze radzą sobie z systemami obronnymi atakowanego organizmu, głównie przez to, że posiadają aż 90 otoczek polisacharydowych, które mają je chronić przed komórkami układu immunologicznego. Właśnie dlatego leczenie powinno być wdrożone stosunkowo szybko i bardzo dokładnie. Ze względu na częstą antybiotykooporność w pierwszej kolejności sporządza się antybiogram. Najczęściej lekarz przepisuje na jego podstawie antybiotyki beta-laktamowe. Wobec bakterii stosuje się w dzisiejszych czasach nowe fluorochinolony, cefalosporyny (poza III generacją doustną) oraz tetracykliny. Lekami ostatniej szansy są natomiast glikopeptydy, np. teikoplanina.
Profilaktyką zakażenia dwoinką zapalenia płuc jest szczepienie ochronne. Daje ono odporność na omawianą bakterie na około 10-15 lat. Rekomenduje się zaszczepienie wszystkich dzieci poniżej 5. roku życia, jednak na szczepienie może zdecydować się każda osoba w dowolnym wieku.
Polecane produkty:
|
Czarnuszka (Nigella Sativa) w kapsułkach
Czarnuszka siewna to roślina, z której pozyskuje się olej o właściwościach potwierdzonych badaniami. W składzie zawiera m.in. niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), czyli takie, których organizm nie jest w stanie sam wytwarzać i musimy dostarczać Zobacz więcej... |
|
Olej z czarnuszki siewnej w płynie
Naturalny, nierafinowany, tłoczony na zimno olej otrzymywany z nasion czarnuszki siewnej pochodzących z ekologicznych upraw. Wykorzystuje się go przy różnego rodzaju problemach skórnych ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Jaśkowiak K., Dudzisz A., Golicki D., Zapalenia płuc u osób dorosłych w Polsce – pneumokokowe zapalenia płuc i ich profilaktyka, Lekarz POZ, 2/2021.
- Antczak A., Wielka interna – pulmonologia, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2020.
