Paciorkowce (inaczej: streptokoki) należą do grupy bakterii Gram-dodatnich, wykazujących jednak znaczne zróżnicowanie. Ze względu na zdolność hemolizy dzieli się je na alfa, beta i gamma co ma duże znaczenie kliniczne. Są organizmami tlenowymi bądź względnie beztlenowymi. Wywołują m.in. zapalenie gardła, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy martwicze zapalenie powięzi.
Paciorkowce – charakterystyka
Ze względu na rodzaj hemolizy wyróżniamy paciorkowce:
- alfa – zdolne do częściowej hemolizy;
- beta – zdolne do całkowitej hemolizy;
- gamma – niezdolne do hemolizy.
W klasyfikacji tych patogennych drobnoustrojów wyróżnia się także następujące rodzaje:
- A – głównie Streptococcus pyogenes, GAS;
- B – głównie Streptococcus agalactiae, GBS;
- C;
- G.
Grupa C i G obejmuje coraz groźniejsze odzwierzęce patogeny jak Streptococcus equi, Streptococcus dysgalactiae bądź Streptococcus canis. Do zakażenia paciorkowcami dochodzi drogą kropelkową, co oznacza, że czynnikiem ryzyka jest przebywanie wśród osób kichających, kaszlących i niemyjących rąk.
Paciorkowce grupy A
Paciorkowce zaliczane do grupy A to bakterie najczęściej wywołujące infekcje błon śluzowych górnych dróg oddechowych i skóry. Szacuje się, że każdego roku choruje na nie aż 600 milionów osób na całym świecie. Choroby zwykle wyróżniają się jednak łagodnym przebiegiem i są dość proste do wyleczenia za pomocą odpowiednich antybiotyków. Zwłaszcza, że bakterie grupy A są bardzo wrażliwe na działanie penicyliny. Bagatelizowane, nieleczone infekcje mogą jednak doprowadzić do poważnych powikłań, szczególnie u osób ze znacznie obniżoną odpornością. Tymi powikłaniami są choćby gorączka reumatyczna czy zapalenie stawów. Przedstawicielem tej grupy jest Streptococcus pyogenes.
Paciorkowce grupy B
Streptococcus agalactiae to gatunek paciorkowców, aż do lat 70-tych XX wieku uważany głównie za patogen bydła, odpowiedzialny za stany zapalne gruczołu mlecznego. Współcześnie jednak wiadomo, że infekcje paciorkowcami grupy B są częste także u ludzi już od momentu narodzin. Infekcje rozwijające się w pierwszym tygodniu po urodzeniu wiążą się bezpośrednio z wstępującym zakażeniem błon płodowych i płynu owodniowego lub z wertykalnym przekazaniem bakterii z kobiety na dziecko podczas porodu siłami natury. U osób dorosłych (zwykle u seniorów i pacjentów przewlekle chorych) paciorkowce grupy B wywołują zakażenia tkanek miękkich, płuc i układu moczowego.
Paciorkowce grupy C i G
W skład grupy C i G wchodzi kilka różnych rodzajów paciorkowców. Mogą spowodować między innymi następujące choroby u ludzi:
- zapalenie węzłów chłonnych;
- zapalenie gardła;
- kłębuszkowe zapalenie nerek;
- zapalenie stawów;
- posocznica;
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych;
- zapalenie wsierdzia.
Co ciekawe, paciorkowce grupy C i G wchodzą w skład naturalnej mikroflory bakteryjnej człowieka, zasiedlającej powierzchnię skóry, górne drogi oddechowe, przewód pokarmowy oraz układ moczowy. Dopiero przy obniżonej odporności gospodarza wykazują zdolność wywoływania groźnych chorób i ich powikłań.
Paciorkowce – leczenie
Jak w przypadku większości bakterii, tak i tutaj największe znaczenie ma antybiotykoterapia. Antybiotykiem pierwszego wyboru jest zazwyczaj penicylina bądź amoksycylina. Przyjmuje się je średnio przez 7-10 dni, w zależności od zaleceń lekarza, nie zapominając jednocześnie o przyjmowaniu probiotyków, które chronią dobroczynną mikroflorę jelitową przez uszkodzeniem. W sytuacji zakażenia paciorkowcami można wykonać antybiogram, ustalając tym samym z dużą dokładnością gatunek i rodzaj bakterii chorobotwórczych. Poza podstawowym leczeniem przepisanym przez lekarza warto sięgać po domowe sposoby zmniejszające przykre objawy, takie jak ból gardła czy powiększenie węzłów chłonnych. Z pomocą przychodzi ziołolecznictwo, np. inhalacje z soli fizjologicznej i olejków eterycznych. Osoba chora powinna dużo wypoczywać i dbać o nawodnienie organizmu.
Szczególną opieką obejmuje się kobiety w ciąży zakażone paciorkowcami, ponieważ bakterie te mają destrukcyjny wpływ na rozwijający się płód. Nieleczone zakażenia paciorkowcami u ciężarnych mogą doprowadzić do sepsy, zapalenia płuc czy zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych u dziecka.
Polecane produkty:
|
Probiotyki - naturalne kultury bakterii
Probiotyki bioalgi to żywe, naturalne i specjalnie wyselekcjonowane kultury bakterii, które uzupełniają dietę w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Bifidum ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Cnota W., Mucha D., Mucha J., Zakażenia perinatalne paciorkowcami grupy B a powikłania u noworodków. Doświadczenia własne, Ginekologia i Perinatologia Polska, 3/2017.
- Obszańska K., Kern-Zdanowicz I., Sitkiewicz I., Mechanizmy wirulencji paciorkowców meta-hemolizujących, Postępy Mikrobiologii, 2/2014.
