Nazwą czyrak określamy ropne zapalenie mieszka włosowego, wywołane przez gronkowce złociste, charakteryzujące się silnym okołomieszkowym odczynem zapalnym i wytworzeniem czopa martwiczego. Źródłem bakterii są głównie ogniska we własnym organizmie, z tego względu można wiązać występowanie czyraków ze stylem życia i ogólnym stanem zdrowia człowieka.
Przyczyny czyraków
Czyraki mogą dotknąć każdego człowieka, który wykazuje w danym momencie osłabienie układu odpornościowego. Zagrożenie występuje zatem po poważnej chorobie czy w przebiegu ogólnego osłabienia układu immunologicznego, np. u chorych na AIDS. Również przewlekłe stosowanie niektórych leków (glikokortykosteroidy, cyklofosfamid itd.) może stanowić czynnik ryzyka. Nie należy pomijać znaczenia schorzeń dermatologicznych w patogenezie czyraków, a szczególnie atopowego zapalenia skóry.
Nie bez powodu wspomniano, że czyraki rozwijają się w związku z nieodpowiednim stylem życia. Zauważono bowiem większą częstotliwość ich występowania u osób wyniszczonych, z niedoborami pokarmowymi, alkoholików, otyłych czy chorych na cukrzycę typu 2.
Jak wygląda czyrak?
Na samym początku zauważa się delikatne zaczerwienienie wokół mieszka włosowego, które wraz z upływem czasu przybiera na sile. Ostatecznie przybiera formę czerwonej grudki wypełnionej płynem, umiejscowionej wokół mieszka włosowego. Zmiana ta cechuje się szerokim zakresem rozmiarów – może być wielkości ziarnka soczewicy, jak również piłeczki do ping-ponga. Po pewnym czasie na samym szczycie zmiany pojawia się żółty bądź biały punkt. Oznacza to, że czyrak dojrzał do tego stopnia, że można już odprowadzić z niego ropę. Środkowa część ulega martwicy oddziela się jako tak zwany czop martwiczy.
Czyraki to zmiany bolesne, niekiedy nawet bardzo. W związku z tym, że miejscem ich rozwoju są mieszki włosowe, najczęściej lokalizują się na twarzy, pod pachami, w pachwinach, na pośladkach czy w przewodzie zewnętrznym ucha. Najbardziej niebezpieczne są zmiany okolicy twarzy, ponieważ mogą mieć poważne konsekwencje, takie jak zakażenie opon mózgu.
Czyrakom często towarzyszy gorączka, ból głowy i ogólne osłabienie organizmu, co ma związek z toczącą się infekcją bakteryjną. Położone najbliżej węzły chłonne mogą być obrzęknięte i bolesne. Choroba może przybierać postać przewlekłą, ponieważ często po pęknięciu ropnia i jego oczyszczeniu się, w krótkim czasie pojawiają się kolejne krostki.
Czym może skutkować czyrak?
Czyraki bardzo często pozostawiają po sobie nieestetyczne blizny. Blizny te są ciężkie do zlikwidowania czy zmniejszenia ich widoczności. Do innych konsekwencji choroby zalicza się:
- infekcje obejmujące rdzeń kręgowy, opony mózgowia, nerki lub inne narządy wewnętrzne;
- posocznicę;
- zapalenie płuc;
- zatrucia pokarmowe.
Należy pamiętać, że wymienione wyżej skutki uboczne wiążą się najczęściej z brakiem podjęcia leczenia, nieodpowiednim leczeniem i bagatelizowaniem problemu.
Leczenie czyraków
Leczeniem czyraków powinien zajmować się lekarz dermatolog. Nie jest to bowiem prosta w wyeliminowaniu dolegliwość, która wiąże się wyłącznie z estetyką chorego. W przypadku pojedynczej zmiany lekarz wykona nacięcie i drenaż ropnia, po czym zaleci miejscową antybiotykoterapię.
W warunkach domowych przede wszystkim należy wzmacniać organizm. Podstawą jest odpowiednia dieta bogata w antyoksydanty, witaminę C, witaminy z grupy B oraz cynk. Nieleczony czyrak zwykle pęka sam, w związku z czym ropna wydzielina samoistnie wypływa. Wówczas można wykonać okład z rywanolu lub altacetu, a po całkowitym pozbyciu się wydzieliny – odkazić ranę spirytusem salicylowym. Na koniec warto do rany przyłożyć opatrunek z antybiotykiem.
Istotne jest, aby nie wyciskać i nie nacinać samemu zmiany chorobowej, nawet już po zakończeniu leczenia. Rezultatem może być bowiem ponowny rozwój bakterii i wzrost ryzyka ponownego wystąpienie czyraka.
Profilaktyka czyraków
Pacjenci z chorobami ogólnoustrojowymi powinni skupić się na leczeniu swojej choroby, lub jeśli jest to niemożliwe – na kontrolowaniu jej przebiegu. Szczególnie konieczna jest kontrola cukrzycy. Z kolei osoby otyłe muszą pozbyć się nadprogramowych kilogramów. Chorując lub podczas okresów spadku odporności, należy wzmacniać układ immunologiczny.
Kolejną ważną kwestią jest odpowiednia higiena osobista, która zmniejsza ryzyko rozwoju zmian skórnych. Nie tylko należy nie zapominać o prysznicu, ale również można stosować odpowiednie kosmetyki pielęgnacyjne do skóry.
Bibliografia
- Stasiak M., Lasek J., Witkowski Z., Marks W., Gołąbek K., Zakażenia skóry i tkanek miękkich – złożony i aktualny problem diagnostyczny i terapeutyczny lekarza każdej specjalności medycznej, Forum Medycyny Rodzinnej, 4/2012.
- Hryniewicz W., Ozorowski T., Rekomendacje diagnostyki, terapii i profilaktyki antybiotykowej zakażeń w szpitalu, Wydawnictwo Narodowy Instytut Leków, Warszawa 2015.
- Zych M., Górska B., Jankiewicz U., Kowalczyk P., Stępień W., Choroby wywołane przez drobnoustroje bytujące na skórze, Medycyna Rodzinna, 4/2013.
- Kwiatkowski P., Pruss A., Dzięcioł M., Giedrys-Kalemba S., Masiuk H., Jursa-Kulesza J., Wojciechowska-Koszko I., Nowe perspektywy w walce z czyrakami – właściwości przeciwbakteryjne olejku kminkowego wobec Staphylococcus aureus, Warszawa 2015.
Polecane produkty:
|
Probiotyki - naturalne kultury bakterii
Probiotyki bioalgi to żywe, naturalne i specjalnie wyselekcjonowane kultury bakterii, które uzupełniają dietę w składniki probiotyczne takie jak m.in. Lactobacillus Sporogenesis (Bacillus Coagulans), Lactobacillus Acidophilus, Bifidobacterium Bifidum ... Zobacz więcej... |
