Uszkodzenie Bankarta odnosi się do urazu przyczepu obrąbka stawu ramiennego, który znajduje się w przedniej części panewki stawowej. Dochodzi do tego zazwyczaj wskutek przedniego zwichnięcia stawu ramiennego, a inną dolegliwością często temu towarzyszącą jest złamanie przedniego brzegu panewki łopatki. Uszkodzenie Bankarta objawia się przede wszystkim bólem podczas próby poruszania kończyną górną w stawie ramiennym.
Uszkodzenie Bankarta – przyczyny
Do uszkodzenia Bankarta może dojść na 2 sposoby:
- wskutek doznanego urazu, zwłaszcza zwichnięcia stawu ramiennego, co z kolei może nastąpić podczas wypadku komunikacyjnego, upadku z wysokości, uprawiania sportu i wielu innych zdarzeń;
- wskutek sumowania się mikrourazów, które mają miejsce podczas częstego powtarzania czynności z unoszeniem rąk nad głowę. Zwłaszcza, jeśli jednocześnie następuje obciążenie stawu ramiennego w tej pozycji, np. podczas łapania ciężkich przedmiotów czy podnoszenia i opuszczania ciężkich przedmiotów podczas prac magazynowych.
Obrąbek stawowy tworzą pasma tkanki włóknistej, a jego podstawowym celem jest zwiększanie rozmiaru i głębokości jamy stawowej, co wpływa pozytywnie na stabilność stawu ramienno-łopatkowego. Uszkodzenia obrąbka stawowego są bardzo częste, dotyczą nie tylko omawianego uszkodzenia Bankarta, ale również uszkodzeń typu SLAP (na które składają się 4 typy). Jeśli uszkodzeniu Bankarta towarzyszy złamanie przedniego brzegu panewki, mówi się o tzw. złamaniu Bankarta.
Uszkodzenie Bankarta – objawy
Podstawowym objawem uszkodzenia Bankarta jest silny ból w stawie ramiennym, pojawiający się zwłaszcza podczas podnoszenia ręki do góry oraz zakładania jej za plecy (co ma miejsce np. podczas próby zapinania biustonosza, wkładania portfela do tylnej kieszeni spodni czy drapania się między łopatkami). Innymi objawami, które mogą towarzyszyć uszkodzeniu Bankarta są:
- niestabilność stawu ramiennego;
- chrupanie i trzaski – w momencie uszkodzenia, a później podczas niektórych ruchów kończyną górną;
- ból w trakcie oporowanego zginania przedramienia, co wymusza aktywację mięśnia dwugłowego ramienia;
- wzmożona tkliwość przedniej części stawu ramiennego.
Samo badanie funkcjonalne i wywiad z pacjentem nie są jednak wystarczające do zdiagnozowania uszkodzenia Bankarta.
Uszkodzenie Bankarta – diagnostyka
Rekomendowanym badaniem przy podejrzeniu uszkodzenia Bankarta jest USG ze względu na skuteczność, bezpieczeństwo i szybkość uzyskania wyników. Uzupełniająco warto jednak wykonać również RTG ze względu na często występujące złamanie Bankarta. Rzadziej wykonuje się rezonans magnetyczny lub tomografię komputerową.
Uszkodzenie Bankarta – leczenie
W wielu przypadkach konieczne okazuje się leczenie operacyjne. Zwłaszcza u pacjentów z tendencją do nawracającej niestabilności stawu lub przy braku efektów podczas leczenia zachowawczego (co niestety ma miejsce bardzo często w przypadku tego urazu). Złotym standardem jest artroskopia barku, która (w przeciwieństwie do metody otwartej) przyczynia się do szybszego powrotu pacjenta do sprawności i nie pozostawia mocno widocznych blizn. Operacja z klasycznego, otwartego dostępu wykonywana jest u pacjentów z ubytkami kostnymi przedniego brzegu panewki powyżej 15%. Rzadziej konieczne jest wykonanie operacji metodą Latarjet, polegającej na przeniesieniu wyrostka kruczego na przedni brzeg łopatki, aby wzmocnić ją przyczepem kostnym. Bez względu na rodzaj, operacja wykonywana jest w znieczuleniu ogólnym.
Po operacji kluczowym elementem powrotu do sprawności jest kompleksowo prowadzona rehabilitacja. Staw unieruchamia się na 2-6 tygodni, aby zapewnić tkankom optymalne warunki do gojenia się, w tym czasie należy wykonywać ćwiczenia drugą kończyną górną oraz innymi partiami ciała, aby poprawić krążenie. Uzupełniająco warto suplementować kolagen. Po zdjęciu unieruchomienia od razu przystępuje się do fizjoterapii. Początkowo specjalista wdraża terapię manualną oraz ćwiczenia poprawiające zakres ruchomości w stawie (SFTR) ramiennym, następnie zaś dołącza ćwiczenia wzmacniające i mobilizujące łopatkę. Bardzo dobrze sprawdza się kinesiotaping jako metoda pomocnicza.
Rokowania są dobre. Po około 12 tygodniach pacjent jest w stanie wykonywać czynności dnia codziennego. Powrót do uprawiania sportu sprzed kontuzji jest możliwy po około pół roku.
Polecane produkty:
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... | |
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Donegan R., Davis G., Genuario J., Bell J. The cost-effectiveness of arthroscopic Bankart Repair Versus non-operative treatment for first-time, traumatic, anterior shoulder dislocations. The Orthopaedic Journal of Sports Medicine, 1/2013.
- Skupiński J., Piechota M., Wawrzynek W., Maczuch J., Babińska A. The Bony Bankart Lesion: How to Measure the Glenoid Bone Loss, Pol J Radiol, 82/2017.
- Gawroński W., Dziak A., Serafin-Król M., Kintzi M., Czamara A., Rehabilitacja w uszkodzeniach stawu barkowego, Wydawnictwo Medicina Sportiva, Kraków 2003.