Kolano biegacza (PFPS) – leczenie naturalnymi sposobami

Zespół bólu rzepkowo-udowego (kolano biegacza) charakteryzuje się dużą częstotliwością występowania u osób czynnie uprawiających sport, w szczególności biegaczy. Pojawia się również pod innymi nazwami, które go opisują: zespól bólowy przedniego przedziału kolana i zespół rzepkowo-udowy – są to inne nazwy PFPS (patellofemoral pain syndrome).

Kolano biegacza to jeden z najczęściej występujących urazów, a ból w kolanie podyktowany jest wewnętrznymi i zewnętrznymi czynnikami.

Zobacz również: kolano kinomana

Czym jest kolano biegacza?

Kolano biegacza to zespół bólu rzepkowo-udowego (PFPS) charakteryzujący się zapaleniem i bólem w obrębie struktur anatomicznych w kolanie (najczęściej stawu rzepkowo-udowego). W stawie rzepkowo-udowym, który przenosi największe obciążenia ze wszystkich stawów w organizmie człowieka, w wyniku wielu patologi, może dochodzić do podrażnienia błony maziowej (odpowiedzialnej za odżywanie powierzchni chrzęstnych).

Podrażniona, obrzęknięta błona może klinować się pod rzepką, wpływając na pogorszenie odżywiania chrząstki, powodując stan zapalny i ograniczenie funkcjonowania kolana. Również mikrourazy w strukturach, takich jak kość podchrzęstna, troczki rzepki czy ciało tłuszczowe podrzepkowe, powodowane przez poruszanie się rzepki po nieprawidłowym torze podczas zgięcia i wyprostu stawu kolanowego, mogą predysponować do pojawienia się bólu kolana.

Ból w kolanie może być odczuwalny w okolicach rzepki, ale nie jest łatwo go zlokalizować, gdyż może być rozlany na całe kolano.

Czynniki ryzyka

Nie tylko bieganie może przyczynić się do powstania zespołu rzepkowo-udowego. Innymi niż bieganie, czynnikami ryzyka są:

• przetrenowanie;
• nieprawidłowe techniki wykonywania ćwiczeń;
• nadwaga lub otyłość;
• wielogodzinna, siedząca praca;
• choroby zwyrodnieniowe stawów lub choroby immunologiczne, mające wpływ na stawy;
• słaba forma fizyczna szczególnie, gdy ćwiczenia wymagają częstego uginania w stawie kolanowym;
• noszenie zużytego obuwia;
• wykonywanie zbyt intensywnych ćwiczeń, bez wcześniejszej prawidłowej rozgrzewki;
• genetyczne uwarunkowania mające wpływ na biomechanikę w stawach – szpotawe kolana, stopa supinacyjna, hipermobilność rzepki czy jej wysokie ustawienie;
• grupa wiekowa poniżej 34 roku życia jest uznana za najbardziej narażoną na wystąpienie kolana biegacza;
• bycie kobietą – ze względu na szersze biodra i inny rozkład ciężaru ciała w kolanach. Kobiety narażone są na wystąpienie zespołu rzepkowo-udowego 2 razy częściej niż mężczyźni.

Słaba forma, błędy w planach treningowych, niepoprawnie wykonywane ćwiczenia, źle dobrane lub zniszczone obuwie, treningi na nierównych powierzchniach czy niedoleczenie poprzednich kontuzji mogą predysponować do rozwinięcia się kolana biegacza. Oczywiście nie tylko biegacze są narażeni na wystąpienie zespołu rzepkowo-udowego. Również osoby trenujące skoki, odbicia czy inne ćwiczenia wymagające częstych i powtarzalnych ugięć w kolanach.

Objawy i rozpoznanie

Zespól bólu rzepkowo-udowego może charakteryzować:

• ciężki do zlokalizowania ból w przednim przedziale stawu kolanowego – ból może być lekki lub ostry, w szczególności w trakcie poruszania się;
• kłopoty podczas biegania, chodzenia, wchodzenia po schodach i innych aktywności związanych z ugięciem w stawie kolanowym;
• tkliwość, zaczerwienienie, uczucie ciepła, płyn i obrzęk w stawie kolanowym;
• dźwięk klikania w kolanie.

Podczas diagnozowania kolana biegacza należy zróżnicować go od innych kontuzji stawu kolanowego. Należy wykluczyć urazy łąkotki, złamania rzepki, zapalnie stawów. Dobry fizjoterapeuta powinien bez problemu poradzić sobie z określeniem przyczyn bólu w kolanie poprzez wykonanie odpowiednich testów funkcjonalnych i badań.

Konwencjonalne leczenie zespołu rzepkowo-udowego

Odpowiednie leczenie i terapię dobiera się indywidualnie ze względu na wiele czynników, które mogą powodować ból. Priorytetowo należy zmniejszyć intensywność treningów i ograniczyć czynniki powodujące ten ból. Warto udać się do fizjoterapeuty, który zastosuje odpowiednie leczenie.

Terapia tkanek miękkich i igłoterapia ma za zadanie wyeliminować zrosty i zagęszczenia powięzi, które zaburzają prawidłową sekwencje wyprostu stawu kolanowego. Zrosty i zagęszczenia powstające poprzez nadmierną eksploatację kolana, mogą zmieniać trajektorię poruszania się rzepki i tkanek miękkich okołostawowych. Powodują tym ich zużywanie i podrażnienie zakończeń nerwowych. Przywracając właściwą pracę powięzi w obrębie stawu, nasz organizm będzie mógł rozpocząć regenerację przeciążenia oraz pozwoli na prawidłową pracę wszystkich głów mięśnia czworogłowego i jego antagonistów.

Leczenie naturalnymi sposobami obejmuje również:

• kinezyterapię;
• odpoczynek;
• suplementację;
• dietę.

Rozciąganie oraz wzmacnianie ścięgien i mięśni

Do zespołu rzepkowo-udowego mogą prowadzić słabe ścięgna i mięsień czworogłowy uda, który w osłabieniu może nieprawidłowo funkcjonować oraz obciążać staw kolanowy. Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia dolegliwości, warto dodać do swojej rutyny treningowej ćwiczenia krosowe lub basen dla wzmocnienia całej kończyny dolnej. Odpowiednio wzmocnione i rozciągnięte mięśnie, a także ścięgna lepiej utrzymają ciało w prawidłowej pozycji, zmniejszą kompensacje przez inne struktury oraz rozłożą odpowiednio ciężar ciała.

Jeśli jednak ból i dyskomfort uniemożliwiają ćwiczenia, lepiej dać swoim nogom odpocząć (kolejny punkt). Jedynie delikatnie rozciągaj mięśnie, bez dużego wysiłku.

Odpoczynek

Wykonywanie częstej i wzmożonej aktywności fizycznej, bez wcześniejszej regeneracji oraz odpoczynku, zwiększa ryzyko wystąpienia urazów lub odnowienia się już istniejących. Gdy zaczyna doskwierać ból w trakcie lub po bieganiu czy wykonywaniu innych czynności związanych z częstym uginaniem kolan, lepiej przerwać i odpocząć. Regeneracja uszkodzonych struktur może trwać nawet kilka tygodni i warto wspierać ją metodą RICE.

Odpowiednie suplementy

Podrażnieniu błony maziowej i stanów zapalnych w obrębie chrząstki można zaradzić suplementacją kwasem hialuronowym i kolagenem. Wysokie stężenie i obecność kwasu hialuronowego w płynie maziowym wpływa na utrzymanie odpowiedniej lepkości tego płynu. Dodatkowo wspiera prawidłowy poślizg po powierzchni chrząstki. Ma również znaczenie w absorpcji wstrząsów i obciążeń mechanicznych oraz hamowaniu procesów zapalnych. Także sama chrząstka, aby sprawnie funkcjonować i spełniać swoje zadanie, nie może mieć ubytków kolagenu.

Odpowiednia dieta

Aby przyspieszyć naturalne procesy naprawcze naszego organizmu, należy stosować odpowiednią dietę. Zwiększenie przyjmowania warzyw, owoców, ryb, orzechów, zdrowych tłuszczy z oliwy z oliwek czy nierafinowanego oleju kokosowego dostarczy do naszego organizmu odpowiednią dawkę niezbędnych składników odżywczych, witamin i minerałów, jak również wspomogą rekonwalescencję.

Podsumowanie

Kolano biegacza to dolegliwości bólowe występujące w przednim przedziale kolana. Zmniejszają zakres ruchu, powodując kłopoty w wykonywaniu ćwiczeń i wywołując dyskomfort. Czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia dolegliwości to:

• nadmierna ilość ćwiczeń;
• zbyt intensywne obciążanie stawu kolanowego bez wcześniejszej rozgrzewki i rozciągania;
• nieodpowiednia postawa ciała;
• genetyczne uwarunkowania.

Leczenie objawów obejmuje zmniejszenie obciążeń treningowych, wzmacnianie ścięgien i mięśni, odpoczynek i odpowiednia rehabilitacja.

Zobacz również: kolano skoczka

Bibliografia

1. Biernat R., Czaprowski D., Protokół rehabilitacyjny w przypadku „kolana biegacza” (zespół pasma biodrowo-piszczelowego) – studium przypadków, Postępy Rehabilitacji, 3/2012.
2. Lewandowska A., Ratuszek-Sadowska D., Hoffman J., (i inni), Czynniki ryzyka i najczęstsze urazy narządu ruchu u osób uprawiających biegi długodystansowe, Journal of Education, Health and Sport, 7/2017.

	Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...
	Kwas hialuronowy na stawy i skórę Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej...