Kolka u noworodka to bardzo częsta dolegliwość, która spędza rodzicom sen z powiek i powoduje dyskomfort u dziecka. Szacuje się, że dotyczy nawet do 40% dzieci do 3. miesiąca życia, przy czym po 3. miesiącu życia zazwyczaj samoistnie przemija. Istnieje wiele domowych metod łagodzących kolki u noworodków, choć w razie wątpliwości zaleca się konsultację pediatryczną lub fizjoterapeutyczną.
Kolka u noworodka – przyczyny
Kolki u noworodka wynikają głównie z niedojrzałości układu pokarmowego, w tym z braku właściwych ruchów perystaltycznych jelit. Dziecko spożywa duże ilości pokarmu w stosunku do masy ciała, co wywołuje przeciążenie objętościowe niezaadaptowanego przewodu pokarmowego. Także układ nerwowy, odpowiedzialny za czucie trzewne i odbieranie fizjologicznych bodźców w postaci rozciągania ścian jelita przez pokarm, nie jest w pełni ukształtowany. W efekcie odbiera parcie na stolec jako bolesne. Pozostałe przyczyny i czynniki ryzyka kolek noworodkowych:
- zaburzenia w obrębie mikroflory jelitowej;
- niepokój rodziców, który jest szybko przejmowany przez tak małe dzieci;
- nadmiar bodźców zewnętrznych (co jest niebezpiecznym połączeniem z niedojrzałym układem nerwowym);
- połykanie powietrza w czasie jedzenia;
- nadprodukcja gazów jelitowych;
- nadwrażliwość na białko mleka krowiego;
- nietolerancja laktozy.
Wciąż jednak nie wiadomo, dlaczego u niektórych noworodków kolki pojawiają się, a u innych nie, pomimo narażenia na te same czynniki ryzyka.
Kolka u noworodka – objawy
Kryteria Rzymskie opublikowane w 2006 roku określają definicję kolki u noworodka jako dolegliwość, do której rozpoznania konieczne jest spełnienie 3 warunków jednocześnie:
- napady grymaszenia, rozdrażnienia lub płaczu rozpoczynające się i kończące bez określonej przyczyny;
- napady trwające przynajmniej 3 godziny w ciągu doby, pojawiające się przez minimum 3 dni w tygodniu, przez okres co najmniej tygodnia;
- rozwój dziecka i jego wzrastanie są prawidłowe.
Zgodnie z założeniami, kryteria te dotyczą dzieci do ukończenia 4. miesiąca życia. Podczas napadów kolki u noworodka charakterystyczne jest podkurczanie nóżek, płacz oraz niekiedy zaczerwienienie na twarzy dziecka. Płacz ustaje nagle po kilku minutach, gdy treść pokarmowa nieco się przesunie w obrębie jelit, prowadząc do czasowego ustąpienia objawów. Dodatkowo stwierdza się:
- rozdęcie brzucha;
- oddawanie zielonego, śluzowego stolca;
- częste wydalanie gazów jelitowych;
- gwałtowne ruchy wyprostu w stawach biodrowych.
Cechą charakterystyczną dla kolek u noworodka jest ich nagły początek i nagły koniec.
Diagnostyka
Rozpoznanie ustala się na podstawie obrazu klinicznego. Zawsze jednak należy zróżnicować kolki u noworodka z innymi schorzeniami, które mogą dawać podobne objawy. Są to m.in.:
- zakażenie układu moczowego;
- wgłobienie jelit;
- alergia pokarmowa;
- refluks żołądkowo-przełykowy;
- uwięźnięcie przepukliny brzusznej.
Warto wykonać USG jamy brzusznej dziecka, aby ocenić stan narządów wewnętrznych.
Kolka u noworodka – leczenie
Na samym początku warto zmienić metodę karmienia lub rodzaj mleka modyfikowanego, jeśli kobieta nie karmi piersią. Niekiedy już tak prosta czynność powoduje ustąpienie dolegliwości. Do innych metod zaliczamy:
- delikatne kołysanie dziecka po karmieniu;
- ciepłe okłady na brzuszek lub ciepłe kąpiele, ponieważ wyższe temperatury działają rozkurczająco;
- eliminację podstawowych alergenów z diety matki, a także eliminacja takich produktów jak kawa, mocna herbata, ostre przyprawy, orzechy oraz czekolada (w przypadku karmienia piersią);
- stosowanie hydrolizatów o znacznym stopniu hydrolizy, np. preparaty serwatkowe, kazeinowe (w przypadku karmienia mlekiem modyfikowanym).
Jeśli to nie pomaga, pediatrzy zalecają farmakoterapię, która ogranicza się do leków spazmolitycznych i przyspieszających usuwanie gazów jelitowych (np. simetikon, dimetikon, trimebutyna). Można też zastosować substancje naturalne o podobnym działaniu, np. werbena pospolita, mięta, rumianek.
Dawniej popularne było podawanie dzieciom naparów z kopru włoskiego, dziś jednak wiadomo, że nie jest to dobre rozwiązanie. Nie należy podawać tego zioła dzieciom do 4. roku życia. Zawiera on w składzie estragol, czyli hormonopodobną substancję, która może wywoływać przedwczesne dojrzewanie płciowe i może działać rakotwórczo. Wykazano, że u dziewczynek pijących regularnie napary z kopru włoskiego poziom estrogenów jest 20-krotnie wyższy.
Polecane produkty:
|
Spirulina 100% naturalna
Spirulina platensis – alga o niebiesko-zielonej barwie. Dostarcza kompleks niezwykle ważnych składników odżywczych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wspomaga regulację metabolizmu … Zobacz więcej... |
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Czerwionka-Szaflarska M., Gawryjołek J., Kolka jelitowa w praktyce pediatrycznej, Forum Medycyny Rodzinnej, 6/2010.
- Rurarz A., Ratajczak K., Feleszko W., Kolki niemowlęce, Pediatra i Medycyna Rodzinna, 12/2016.
Jastrzębska I., Kolka jelitowa, Pediatria po Dyplomie, 6/2013.
