Metodyka masażu mięśni szkieletowych nie jest skomplikowana. Wystarczy podstawowa znajomość anatomii, regularne ćwiczenia na drugiej osobie i ustalone ogólnie zasady, aby prawidłowo wykonać masaż.
Metodyka masażu mięśni szkieletowych
Przed przystąpieniem do masażu obowiązkiem masażysty jest upewnienie się, czy osoba masowana nie posiada żadnych przeciwwskazań do czynności.
W pierwszej kolejności należy przygotować pacjenta. Jego pozycja powinna być rozluźniona, aby pozbyć się napięcia mięśni. Pacjent powinien być nago (miejsca intymne przykryte ręcznikiem), bądź w bieliźnie, aby ubranie nie uciskało na ciało.
Następnie, w zależności od masowanej pozycji wyjściowej, należy podłożyć pod określony odcinek ciała specjalny wałek, który zapewni zarówno wygodę, jak i przyczyni się do rozluźnienia mięśni. Przykładowo, jeśli pacjent znajduje się w leżeniu na brzuchu, wałek należy podstawić pod stawy skokowo-goleniowe. Z kolei w leżeniu tyłem będzie on umiejscowiony pod stawami kolanowymi.
Po przygotowaniu pacjenta i dobraniu odpowiedniej pozycji wyjściowej należy rozpocząć masaż. Do jego wykonania można użyć specjalnej oliwki lub innej substancji poślizgowej, jednak nie jest to konieczne. Pierwszy masaż wykonuje się delikatnie, aby przygotować tkanki do nowej sytuacji oraz zaobserwować ich reakcję. Dodatkowo należy pamiętać, że masaż nie może sprawiać bólu. Jednak w sytuacjach, gdy celem zabiegu jest likwidacja nadmiernego napięcia, bólu nie da się całkowicie uniknąć.
Podstawą wykonania masażu jest znajomość technik oraz umiejętność ich wykonywania.
Techniki masażu
Podstawowymi technikami masażu są:
- głaskanie;
- rozcieranie;
- ugniatanie;
- oklepywanie;
- wibracja;
- wałkowanie.
Głaskanie
Głaskanie jest podstawową techniką, która przewija się przez cały zabieg. Nim rozpoczynamy i kończymy masaż, a także przeplatamy pozostałe techniki. Najczęściej głaskanie wykonuje się dłoniowymi powierzchniami rąk, jednak wykorzystać można grzbiety dłoni, pięści czy przedramiona.
Funkcje głaskania:
- oczyszczanie naskórka i w efekcie poprawa działanie gruczołów łojowych i gruczołów potowych;
- zwiększanie oddychania przez skórę;
- działanie jako bodziec mechaniczny na zakończenia nerwów czuciowych w skórze;
- pobudzanie obiegu krwi w naczyniach włosowatych;
- uspokajanie układu nerwowego;
- podwyższanie temperatury ciała.
Uznaje się, że głaskanie należy wykonywać w tempie około 25 ruchów na minutę.
Rozcieranie
Porównując z głaskaniem, rozcieranie jest techniką bardziej energiczną i silniejszą, ponieważ skupiamy się nie tylko na powierzchownej warstwie ciała, lecz także wchodzimy w głąb tkanek. Polega na wykonywaniu półkolistych lub okrężnych ruchów. Najczęściej rozcieranie wykonuje się opuszkami palców, kłębem kciuka, nasadą ręki lub kciukami.
Funkcje rozcierania:
- rozluźnianie i rozciąganie zrostów i blizn;
- zwiększanie elastyczności aparatu więzadłowego i jego ruchomości;
- zmniejszanie pobudliwości nerwowej;
- rozluźnianie mięśni.
Przyjęło się wykonywać rozcieranie w tempie 60-100 ruchów na minutę.
Ugniatanie
Stanowi zasadniczą część masażu klasycznego i służy przede wszystkim do masowania samych mięśni. Ruchy powinny być płynne i mieć jednakową siłę. Istnieje wiele sposobów ugniatania, najczęściej jest to oburącz chwytem szczypcowym, kciukiem i wskazicielem lub naprzemiennie obydwiema rękami.
Funkcje ugniatania:
- pobudzanie włókien mięśniowych do skurczu;
- podnoszenie napięcia mięśni, odżywianie ich – co w efekcie zapobiega zanikom mięśniowym;
- zwiększanie elastyczności ścięgien, rozluźnianie przykurczonych powięzi;
- przyspieszanie regeneracji mięśni;
- pobudzanie ośrodkowego układu nerwowego.
Ugniatanie wykonuje się zwykle w tempie 40-50 ruchów na minutę.
Oklepywanie
Oklepywanie jako bodziec mechaniczny w krótkim czasie wywołuje maksymalne przekrwienie masowanej części. Można je wykonywać dłoniowymi powierzchniami rąk ułożonych w miseczki, opuszkami palców lub kantami dłoni.
Funkcje oklepywania:
- pobudzanie mięśni do skurczu;
- zwiększanie obniżonej pobudliwości nerwowej.
Oklepywanie wykonuje się w tempie około 100 uderzeń na minutę.
Wibracja
Drgania wywołane wibracją przesuwają płyny ustrojowe, co wpływa na szybszy dopływ nowych płynów do chorych miejsc.
Funkcje silnej wibracji:
- pobudzanie ośrodkowego układu nerwowego;
- uspokajanie mięśni i usuwanie z nich napięcia.
Wykonywanie wibracji jest zwykle męczące dla masażysty, ze względu na izometryczny skurcz mięśni kończyny górnej. W związku z tym, przy wskazaniach do dłuższej wibracji, stosuje się specjalne aparaty i urządzenia, np. aquavibron. Ponadto wyróżnić można wibrację stabilną i labilną. Odmianą wibracji jest roztrzepywanie lub wstrząsanie.
Wałkowanie
Stanowi odmianę ugniatania, zatem działanie obu technik jest raczej podobne. Technikę wałkowania stosuje się zwykle na kończynach górnych i udach.
Jak wykonać masaż?
Na poniższym filmie, w dużym skrócie, możemy zobaczyć jak wykonać masaż i jak wyglądają poszczególne techniki:
Polecane produkty:
Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy
Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Magiera L., Klasyczny masaż leczniczy, Wydawnictwo Bio-Styl, Kraków 2007.
- Walaszek R., Masaż z elementami rehabilitacji, Wydawnctwo REHMED, Kraków 1999.