Skala Ashworth’a służy do oceny wzmożonego napięcia mięśniowego (spastyczności). To pięciostopniowa skala numeryczna znajdująca zastosowanie w wielu dziedzinach medycyny. Badanie polega na wykonaniu ruchu biernego, podczas niego ocenia się jakość tego ruchu.
Skala Ashworth’a
Skala prezentuje się następująco:
- 0 – brak zwiększonego napięcia mięśniowego (napięcie prawidłowe lub nieznacznie obniżone);
- 1 – niewielkie zwiększenie napięcia powodujące „przytrzymanie” podczas poruszania kończyną w kierunku zgięcia-wyprostu;
- 2 – bardziej zaznaczone ograniczenie zgięcia, ale kończyna prostuje się i zgina z łatwością;
- 3 – znaczne zwiększenie napięcia, ruch bierny trudny do wykonania;
- 4 – kończyna unieruchomiona w zgięciu lub w wyproście.
Dodatkowo do oceny poziomu spastyczności mięśni wykorzystywana jest sześciostopniowa zmodyfikowana skala Ashworth’a.
Napięcie mięśniowe kończyn dolnych bada się w pozycji leżącej, natomiast kończyn górnych w pozycji stojącej lub siedzącej. Symetrycznie po obu stronach w odniesieniu zarówno do kończyn górnych jak i dolnych. Istotna okazuje się szybkość ruchu biernego, który w pełnym zakresie zgięcia lub wyprostu powinien trwać około 1 sekundy.
Warto wspomnieć, że do oceny spastyczności nie służy wyłącznie skala Ashworth’a oraz zmodyfikowana jej wersja. Coraz częściej wykorzystuje się skalę Tardieu, która pozwala określać ograniczenie biernego zakresu ruchu prowadzonego szybko oraz powoli.
Pozostałe skale
Skala Tardieu umożliwia różnicowanie ograniczenia wynikającego zarówno ze zwłóknienia i sztywności mięśniowej (ruch wolny), jak i samej spastyczności (ruch szybki).
Spastyczności często towarzyszą klonusy oraz spazmy mięśniowe, czyli niekontrolowane skurcze mięśniowe. Skurcze kloniczne wyzwala się poprzez nagłe zgięcie grzbietowe stopy badanego. Obserwuje się podczas tego pojawienie tak zwanych klonusów (wynik dodatni – powyżej 3 rytmiczne skurcze). Stosuje się tu skalę Penna (ocenia liczbę spazmów mięśniowych w ciągu godziny) oraz skalę Snowa (liczba spazmów w ciągu jednej doby).
Dla przykładu, skala Penna prezentuje się następująco:
- 0 – brak skurczów;
- 1 – nieznaczny skurcz stymulowany;
- 2 – spontaniczne skurcze <1 na godzinę;
- 3 – spontaniczne skurcze 1-10 na godzinę;
- 4 – spontaniczne skurcze >10 na godzinę.
Spastyczność
Jedna z pierwszych i najbardziej rozpowszechnionych definicji spastyczności opisuje zjawisko jako zaburzenie ruchowe, powstałe w wyniku uszkodzenia górnego neuronu ruchowego. Charakteryzuje się ono wzmożeniem napięcia mięśniowego zależnym od szybkości rozciągania mięśnia, z wygórowaniem odruchu rozciągowego. Prowadzone w ostatnich latach badania podważyły jednak nadrzędną rolę wzmożonego odruchu rozciągowego na podstawie spastyczności. W efekcie zaproponowano inną, nową definicję spastyczności. Określa ona zjawisko jako zaburzenie czuciowo-ruchowe, powstałe w wyniku uszkodzenia górnego neuronu ruchowego i objawiające się mimowolną, przerywaną lub stałą aktywacją mięśni.
Zobacz również: Spastyczność – fizjoterapia.
Obserwuje się ją między innymi u chorych po udarach mózgu lub urazach mózgu, w stwardnieniu rozsianym, u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym, a także w chorobach i urazach rdzenia kręgowego.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Olchowik B., Sobaniec W., Sołowiej E., Aspekty kliniczne zwalczania spastyczności, Neurologia Dziecięca, 18/2009.
- Kwolek A., Fizjoterapia w neurologii i neurochirurgii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
