Szukaj
Szukaj

Lipidy

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Lipidy to liczna grupa związków organicznych o różnorodnym składzie i budowie, których cząsteczki zawsze zawierają długołańcuchowe kwasy tłuszczowe. Nadaje im to charakterystyczną cechę, czyli złą rozpuszczalność w wodzie. Wyróżnia się tłuszcze roślinne i zwierzęce, oba rodzaje są bardzo popularne w diecie współczesnych ludzi.

 

Trawienie i wchłanianie lipidów

Spożyte lipidy trawione są w przewodzie pokarmowym człowieka przez lipazy, które produkują trzustka oraz gruczoły jelit. Trawienie tłuszczu zachodzi głównie w jelicie cienkim i poprzedza je rozdrobnienie na malutkie kuleczki (zemulgowanie), w czym zasadniczą rolę odgrywa żółć. W soku trzustkowym znajdują się wyspecjalizowane enzymy uwalniające kwasy tłuszczowe z fosfolipidów, estrów cholesterolu i rozpuszczalnych w tłuszczach witamin.

Zdrowy człowiek jest w stanie strawić i wchłonąć w ciągu jednej godziny około 8-12 g tłuszczu. Strawione tłuszcze ulegają wchłonięciu z przewodu pokarmowego za pomocą złożonego mechanizmu, zamienianiu w ścianie jelita na większe cząsteczki i transportowi do różnych tkanek i komórek w połączeniu z białkami (lipoproteiny). Jest to konieczne, ponieważ wszystkie lipidy nie rozpuszczają się w wodzie, zatem aby była możliwa ich dystrybucja i wykorzystanie w organizmie konieczne jest ich połączenie z białkami. Dopiero wówczas stają się rozpuszczalne w wodzie.

W związku z tym wyróżnia się 4 podstawowe rodzaje lipoprotein:

  • chylomikrony;
  • VLDL – lipoproteiny o bardzo małej gęstości;
  • LDL – lipoproteiny o małej gęstości;
  • HDL – lipoproteiny o dużej gęstości.

Struktura tych związków opisywana jest jako kulisty twór, którego jądro zbudowane jest z trójglicerydów i estrów cholesterolu, zaś warstwę zewnętrzną tworzy kompleks białka, fosfolipidów i wolnego cholesterolu.

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Jaką funkcję pełnią lipidy?

W razie braku energii w komórce, powstałe w niej trójglicerydy ulegają rozłożeniu do kwasów tłuszczowych, które następnie zostają zamienione w energię. Wyjątek stanowi tkanka tłuszczowa, w której spalanie trójglicerydów nie zachodzi i która pełni rolę zapasu energetycznego dla całego organizmu. Szacuje się, że 1 kg tkanki tłuszczowej zawiera aż 800 g trójglicerydów.

Gdy wraz z pokarmem nie dostarczymy ilości kalorii potrzebnej do pokrycia bieżących potrzeb organizmu, w komórkach tkanki tłuszczowej z trójglicerydów uwalniane są kwasy tłuszczowe. Następnie trafiają one do krwi, wątroby i tkanek potrzebujących energii, gdzie są spalane. Tłuszcze nie tylko pełnią funkcję energetyczną. Należy wiedzieć, że lipidy także:

  • hamują skurcze żołądka i wydzielanie soku żołądkowego;
  • ułatwiają odczuwanie smaku i połykanie kęsów;
  • budują błony komórkowe;
  • chronią przed nadmierną utratą ciepła z organizmu;
  • dostarczają NNKT, z których powstają hormony tkankowe odpowiadające za regulację procesów w komórkach;
  • decydują o sprawności układu krążenia;
  • stabilizują nerki;
  • wpływają na kondycję skóry i włosów;
  • są źródłem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i zwiększają ich biodostępność.

Tłuszcze pełnią w organizmie szereg niezwykle istotnych funkcji. Należy jednak pamiętać, że za zdrowe tłuszcze uznaje się tłuszcze nienasycone, czyli przede wszystkim roślinne. Nasycone tłuszcze zwierzęce powodują nadwagę, otyłość i predysponują do rozwoju wielu chorób, w tym głównie układu sercowo-naczyniowego. Tłuszcze powinny dostarczać maksymalnie 30% energii pochodzącej z przyjmowanych posiłków.

Szkodliwość lipidów

Tłuszcze pochodzenia zwierzęcego są bogate w szkodliwy cholesterol, który odkłada się między innymi w naczyniach krwionośnych. Nadmiar przetworzonych tłuszczów zwierzęcych i tłuszczu trans prowadzi do wystąpienia chorób takich jak:

Nadmiar tłuszczów w organizmie upośledza zdolności prokreacji, zajście w ciąże jest znacznie utrudnione. Dodatkowo wśród osób z nadwagą i otyłością częściej obserwuje się wahania nastroju i pogorszenie samopoczucia. Otyłość prowadzi do kolejnych schorzeń i chorób, np. choroby zwyrodnieniowej stawów. Z całą pewnością nadmiar tłuszczów zwierzęcych w diecie – szczególnie przy braku aktywności fizycznej – jest zjawiskiem nie tylko niekorzystnym, ale nawet groźnym dla człowieka.



Polecane produkty:

Bibliografia

  1. Jopp A., Cała prawda o tłuszczach, Wydawnictwo Vital, Białystok 2017.
  2. Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
  3. Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *