Szukaj
Szukaj

Grelina

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Grelina to 28-aminokwasowy polipeptyd będący jednym z endogennych ligandów dla receptorów pobudzających wydzielanie hormonu wzrostu w przednim płacie przysadki mózgowej. Należy wiedzieć jednak, że grelina pełni również wiele innych, istotnych funkcji.

 

Synteza greliny

Głównym źródłem obwodowej greliny jest żołądek oraz ośrodkowy układ nerwowy, a dokładniej neurony jądra łukowatego podwzgórza. W znacznie mniejszych ilościach produkują ją również:

Jej stężenie we krwi ulega zmniejszeniu podczas jedzenia, zaś zwiększa się w momentach głodzenia. U ludzi otyłych jej stężenie we krwi jest na ogół małe. Zarówno ośrodkowe, jak i obwodowe podawanie greliny zwiększa pobieranie pokarmów – w obu przypadkach pobudzone zostaje jądro łukowate. Część tego jądra leży poza barierą krew-mózg, co pozwala przypuszczać, że obwodowa grelina działa właśnie na to miejsce. W nieco mniejszych ilościach grelina jest również syntezowana przez podwzgórze.

Ogólnie cząsteczka greliny musi przejść szereg zmian, aby mogła zostać wyprodukowana i wydzielona. Na początku musi więc powstać preprogrelina, czyli jej prekursor zbudowany ze 117 aminokwasów. Prekursor ten następnie przechodzi wiele procesów, w tym proteolizę. Dalej, po odszczepieniu, powstaje 28-aminokwasowa cząsteczka zwana progreliną. Progrelina ulega modyfikacji za pomocą odpowiedniego enzymu, który wpływa na aminokwas – serynę. Ostatnim etapem produkcji biologicznie aktywnej cząsteczki greliny jest enzymatyczne cięcie prohormonu przez proteazę PC1/3. Ciekawostką jest, że z cząsteczki progreliny powstaje nie tylko cząsteczka greliny, ale także i 23-aminokwasowy peptyd o działaniu przeciwnym, zwany obestatyną.

Należy także wiedzieć, że żołądek płodu nie jest jeszcze w stanie syntezować greliny. W życiu płodowym głównym miejscem jej produkcji są bowiem: trzustka, płuca, nerki, przysadka mózgowa oraz gonady w przypadku płodów męskich.

Wydzielanie greliny

Prawidłowe stężenie całkowitej greliny u dorosłego człowieka szacuje się na około 650 pg/ml, natomiast po spożyciu posiłku poziom ten ulega zmniejszeniu do około 400 pg/dl. Na wydzielanie greliny ma wpływ wiele czynników, w tym:

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina
  • stan odżywienia;
  • poziom glukozy i insuliny w ustroju;
  • dietę;
  • styl życia;
  • aktywność przywspółczulnego układu nerwowego.

Wydzielanie greliny w ustroju człowieka jest ściśle pulsacyjne i wiąże się z jego stanem energetycznym oraz z godzinami spożywania pokarmów. Zaobserwowano, że sekrecja greliny wykazuje rytm dobowy. Najwyższe jej stężenia pojawiają się bowiem w porach nocnych, między 20.00 a 4.00 nad ranem, dochodząc do wartości szczytowych od północy do 2.00. Jej stężenie wzrasta także podczas głodzenia, a zmniejsza się po około 1-2 godzinach po przyjęciu pokarmu. Uwalnianie greliny nie zależy od stopnia wypełnienia żołądka, ponieważ spożycie samej wody (co powoduje mechaniczne rozciągnięcie ścian żołądka) nie ma żadnego wpływu na redukcję
stężenia hormonu w osoczu.

Wskazuje to jednoznacznie na fakt, że podstawowym czynnikiem hamującym syntezę greliny jest przyjęcie określonej ilości pokarmu, zawierających trzy podstawowe elementy diety, czyli węglowodany, białka oraz tłuszcze. W regulacji wydzielania omawianego związku istotna wydaje się także jakość spożytego pokarmu. W efekcie największe obniżenie hormonu obserwuje się po konsumpcji posiłku bogatego w węglowodany, następnie zaś bogatego w substancje tłuszczowe.

Funkcje greliny

Jedną z podstawowych funkcji omawianego polipeptydu jest wpływ na syntezę hormonu wzrostu, przez co reguluje on wzrost organizmu. Dodatkowo grelina, podobnie jak leptyna, jest regulatorem łaknienia pochodzenia obwodowego, przez co wyraźnie wpływa na pobieranie pokarmów. Ze wszystkich poznanych dotąd peptydów grelina wykazuje najsilniejsze działanie pobudzające apetyt. Jej funkcjonowanie wydaje się dokładnym przeciwieństwem leptyny.

Grelina wykazuje zdolność przenikania przez barierę krew-mózg, przez co bez problemu dociera do podwzgórza wywołując oczekiwane efekty. Aktywując odpowiednie neurony zawiadamia o konieczności pobrania pokarmu. Obserwowane również spontaniczne przedposiłkowe zwiększenie oraz poposiłkowe obniżenie stężenia greliny w osoczu decydują o tym, że grelinę nazywa się bezpośrednim czynnikiem inicjującym przyjmowanie pożywienia.

Obniżone stężenie greliny

Spadek stężenia tego polipeptydu w organizmie człowieka obserwuje się w następujących stanach:

Zaobserwowane obniżenie poziomu greliny mimo obecności czynników zwiększających ten związek może zatem wskazywać na pewne zaburzenia. Należy wówczas podjąć się dalszej diagnostyki, celem określenia przyczyny obniżonego stężenia greliny.

Bibliografia

  1. Ganong W., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2017.
  2. Korek E., Krauss H., Piątek J., Chęcińska Z., Regulacja hormonalna łaknienia, Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu, 2/2013.
  3. Jonczyk P., Potempa M., Janerka M., Kucharzewski M., Grelina – hormon regulujący energetyczny metabolizm ustroju. Część 1. Synteza, wydzielanie, mechanizm działania, znaczenie kliniczne, Medycyna Metaboliczna, 3/2014.
  4. Polińska B., Matowicka-Karna J., Kemona H., Rola greliny w organizmie, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 65/2011.
  5. Kędzia A., Przybyszewska W., Grelina – nowy hormon zaangażowany w regulację wzrastania i homeostazę metaboliczną ustroju, Endokrynologia Pediatryczna, 6/2007.


Polecane produkty:

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *