Skala Lovetta (inaczej: test Lovetta) jest powszechnie wykorzystywana w celu oceny siły mięśniowej mięśni poprzecznie prążkowanych szkieletowych. Znajduje szerokie zastosowanie w praktyce fizjoterapeutycznej, choć ze względu na jej duże znaczenie diagnostyczne coraz więcej specjalistów innych branż medycznych zaczyna ją wykorzystywać. Przeważnie analizuje się nią siłę mięśni kończyn górnych i kończyn dolnych.
Skala Lovetta – na czym polega?
W ogólnej sprawności każdego człowieka siła mięśniowa jest jedną z podstawowych zdolności motorycznych. Definiuje się ją jako zdolność do pokonywania oporów zewnętrznych lub przeciwstawiania się im. Jest niezbędna do chodzenia, biegania, podnoszenia przedmiotów, wykonywania czynności domowych czy uprawiania aktywności fizycznej. W praktyce do oceny siły mięśniowej najczęściej używa się skali Lovetta, nazywanej w skrócie testem MRC. Wykonując ten test, należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach:
- badanie zawsze rozpoczyna się od sprawdzenia siły mięśniowej w 3 stopniu – jest to punkt wyjścia do doboru dalszych technik;
- pozycje wyjściowe do 4 i 5 stopnia są takie same jak do stopnia 3 – badanie różni się tylko tym, że w 4 i 5 stopniu dodaje się opór zewnętrzny, zazwyczaj za pomocą ręki terapeuty;
- pozycja w stopniu 0 jest zawsze taka sama jak w stopniu 1;
- napięcie mięśniowe w stopniu 1 sprawdza się palpacyjnie, ponieważ nie jest ono widoczne gołym okiem.
Warto pamiętać, że w teście tym nie ocenia się pojedynczych mięśni, np. mięśnia krawieckiego, ponieważ w czynności, którą w ruchu testowym wykonuje mięsień krawiecki, tzn. w zgięciu, w odwiedzeniu i rotacji zewnętrznej kończyny dolnej w stawie biodrowym, współuczestniczy w charakterze agonistów kilkadziesiąt innych mięśni.
Skala Lovetta – interpretacja
- 0 – brak skurczu mięśnia;
- 1 – ślad skurczu mięśnia, co można wyczuć, przykładając dłoń do mięśnia;
- 2 – słaby skurcz mięśnia, umożliwiający ruch w odciążeniu;
- 3 – dostateczny skurcz mięśnia, umożliwiający ruch z pokonaniem oporu stawianego przez ciężar własny kończyny;
- 4 – dobry skurcz mięśnia, umożliwiający ruch z pokonaniem oporu stawianego przez ciężar własny kończyny oraz przez badającego;
- 5 – siła mięśniowa prawidłowa.
Zobacz również: Skala Lovetta – kończyna górna.
Test Lovetta – przykład
Przykład wykorzystania skali Lovetta można zaprezentować w odniesieniu do stawu kolanowego, chcąc przeanalizować ruch jego zgięcia. Za zgięcie w stawie kolanowym odpowiadają głównie: mięsień półbłoniasty, mięsień półścięgnisty, mięsień smukły, mięsień krawiecki, mięsień dwugłowy uda, mięsień brzuchaty łydki oraz mięsień podkolanowy. Bada się więc je wszystkie, bez rozgraniczenia na poszczególne struktury:
- 3 – pozycja wyjściowa: stanie przodem do ściany. Zgięcie testowanej kończyny w stawie kolanowym do 90 stopni;
- 4 – opór przykładany ręką fizjoterapeuty mniejszy od maksymalnego, wywierany nad guzem piętowym;
- 5 – opór jest maksymalny, ale umożliwia wykonanie ruchu w pełnym zakresie;
- 2 – pozycja wyjściowa: leżenie na boku nietestowanym. Kończyna badana wyprostowana i odciążona. Samodzielny ruch zgięcia;
- 1 – pozycja wyjściowa: leżenie przodem, stopa poza kozetką. Wyczuwa się napięcie w okolicy dołu podkolanowego;
- 0 – brak napięcia.
Warto przy tym pamiętać, że ocena siły mięśniowej na poziomie 5, 4 i 3 odbywa się wbrew grawitacji (prostopadle do podłoża), zaś na poziomie 2 – równolegle do ziemi, aby nie było konieczności pokonywania sił grawitacji.
Zobacz również: Skala Lovetta – kończyna dolna.
Skala Lovetta – znaczenie w medycynie
Za pomocą skali Lovetta można wstępnie i bardzo szybko ocenić, czy dana grupa mięśniowa (odpowiadająca za konkretny ruch w stawie) działa sprawnie, czy może jest upośledzona. Przykładowo badając zgięcie grzbietowe w stopie u pacjenta z przepukliną kręgosłupa na poziomie L5/S1 można wstępnie ustalić, czy nie doszło do ucisku na korzenie nerwowe odpowiadające za ten ruch. Jeśli tak się stało, jest to poważnym wskazaniem do konsultacji neurochirurgicznej. Wyniki skali Lovetta umożliwiają także śledzenie postępów u pacjentów po urazach czy przewlekle chorych, poddawanych fizjoterapii ruchowej o charakterze wzmacniającym. Można sprawdzić, czy dane treningi i rehabilitacja przynoszą oczekiwane efekty, czy może pojawia się konieczność zmiany metod.
Polecane produkty:
Bibliografia
- Zembaty A., Kinezyterapia, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2002.
- Szczeklik A., Interna Szczeklika: podręcznik chorób wewnętrznych, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2012.
