Ból brzucha towarzyszący Ci zawsze po zjedzeniu określonych produktów może wskazywać na nietolerancję pokarmową. Oprócz bólu brzucha możesz doświadczać też mdłości, wzdęć i biegunki. Czym jest nietolerancja pokarmowa, jakie są jej przyczyny i najczęściej występujące nadwrażliwości pokarmowe.
Przyczyny nietolerancji pokarmowych
Nietolerancje pokarmowe określa się też jako niealergiczne nadwrażliwości pokarmowe, do których przyczyniają się różne czynniki (enzymatyczne – nietolerancja laktozy, toksyczne, farmakologiczne, metaboliczne). W przypadku nietolerancji objawy niepożądane ze strony układu pokarmowego pojawiają się po spożyciu określonego pokarmu lub dodatku do żywności bez udziału mechanizmów immunologicznych (nie jest w to zaangażowany układ odpornościowy, tak jak w alergii). Nietolerancja pokarmowa wiąże się z dyskomfortem po posiłku (jeśli zjesz produkty, które Ci szkodzą), który może trwać od kilku godzin do kilku dni. Dlatego też tak trudno ją zdiagnozować i często myli się ją z alergią.
Przyczyny nietolerancji pokarmowych są nie do końca poznane, a mechanizmy ich powstawania złożone. Nie można więc dokładnie określić, z jakiego powodu występuje nietolerancja.
Nietolerancja fruktozy
Fruktoza to cukier prosty (monosacharyd) obecny w owocach, sokach owocowych oraz miodzie. Cukier ten dodaje się do wielu produktów żywnościowych jako słodzik. Zawierają go więc np. dżemy i płatki śniadaniowe. U osób cierpiących na nietolerancję fruktozy cukier ten nie wchłania się prawidłowo w jelicie cienkim. Po jej nadmiernym spożyciu występują więc objawy żołądkowo-jelitowe, takie jak bóle brzucha, kolki (u młodszych dzieci) i objawy zespołu jelita drażliwego u dorosłych.
Pokarmy zawierające fruktozę, które mogą wywoływać niepożądane objawy:
- soki i świeże owoce (jabłka, gruszki, melony, papaje, arbuzy)
- owoce suszone (jabłka, śliwki, morele, figi, daktyle, rodzynki)
- miód
- napoje słodzone fruktozą
- por, czosnek, cykoria, cebula, szparagi
- pszenica i jęczmień
Upośledzenie wchłaniania fruktozy może występować też nierzadko z innymi nietolerancjami, zwłaszcza z nietolerancją laktozy.
Nietolerancja histaminy
Ta nietolerancja należy do grupy nietolerancji farmakologicznych (chemicznych). Pojawia się po spożyciu żywności zawierającej substancje farmakologiczne lub chemiczne (np. salicylany). Histamina, która znajduje się w wybranych produktach (np. w pomidorach, wołowinie, cielęcinie, szpinaku) lub która się uwalnia (np. przez czekoladę, truskawki, jaja, pomarańcze) powoduje nudności, wymioty, biegunki, ból brzucha, pokrzywki, a nawet kołatanie serca i migreny. Natężenie objawów zależy od tego, jak organizm poradzi sobie ze zneutralizowaniem szkodzącej mu substancji. Histamina występuje w:
- serach fermentujących
- kiszonkach
- kiełbasie wieprzowej
- tuńczyku z puszki
- anchois
- sardynkach
Substancja może być też uwalniana na skutek spożycia takich produktów jak:
- skorupiaki
- czekolada
- truskawki
- pomidory
- orzeszki ziemne
- wieprzowina
- wino
- ananas
W tym przypadku po zjedzeniu produktu pojawia się pokrzywka, egzema lub świąd.
Nietolerancja laktozy
Co to jest laktoza? To cukier mleczny należący do węglowodanów. Nie jest wchłaniany bezpośrednio z przewodu pokarmowego do organizm, a żeby ulec rozkładowi potrzebuje laktazy. Nietolerancja laktozy należy do nietolerancji enzymatycznych. Oznacza to, że z powodu braku enzymu – w tym przypadku właśnie laktazy, utrudnione jest wchłanianie węglowodanów obecnych w produktach mlecznych. Nietolerancja ta może mieć podłoże genetyczne, ale też wtórne spowodowane chorobami wirusowymi i zakażeniami bakteryjnymi. Brak laktazy powoduje, że część niestrawionej laktozy przedostaje się z jelita cienkiego do jelita grubego, co wywołuje różne procesy biochemiczne i fizjologiczne, w których uczestniczą bakterie jelitowe. Na skutek ich działania dochodzi do fermentacji laktozy i pojawienia się wzdęć, kolek, uczucia przelewania, bólu żołądka i bólu brzucha u dzieci.
Laktoza znajduje się w:
- mleku krowim,
- mleku kozim,
- mleku owczym,
- mleku w proszku,
- jogurtach,
- serach białych,
- lodach,
- śmietanie,
- serach topionych.
Wszystkie te produkty mogą występować w wersji bez laktozy, zatem na sklepowej półce bez problemu znajdziesz mleko bez laktozy, które nie będzie powodowało u Ciebie nieprzyjemnych objawów.
Czytaj więcej: W czym jest laktoza?
Kiedy należy udać się do lekarza?
Niezdiagnozowane nietolerancje pokarmowe obniżają jakość życia, ale też przyczyniają się do wielu chorób cywilizacyjnych, takich jak cukrzyca, stwardnienie rozsiane czy nadciśnienie. Bóle w podbrzuszu, częste biegunki i nawracające objawy ze strony układu pokarmowego mogą być oznaką, że cierpisz na nietolerancję pokarmową. Ale nie tylko objawy ze strony układu pokarmowego są wskazaniem do tego, by udać się do lekarza. Jeśli borykasz się z nawracającymi infekcjami, masz częste bóle głowy, cierpisz na bezsenność i ogólne złe samopoczucie, może to świadczyć o nietolerancji pokarmowej. Twój organizm wystawiany stale na szkodzące mu czynniki osłabia się, co objawia się różnymi przypadłościami. Jeśli laktoza za każdym razem powoduje u Ciebie ból brzucha, a po zjedzeniu pomidorów obserwujesz u siebie pokrzywkę i swędzenie (może pojawić się nie od razu, ale kilka dni później), skonsultuj się z lekarzem. Lekarz może zalecić test na nietolerancje pokarmowe oraz poprosić Cię o prowadzenie dziennika żywieniowego. Wykluczając z diety pożywienie, które Ci szkodzi, podniesiesz jakość swojego życia i zadbasz o swoje zdrowie.
Artykuł sponsorowany
