Złamany nos to uraz mechaniczny dotyczący twarzoczaszki, który może mieć bardzo poważne konsekwencje zdrowotne. W skrajnych przypadkach dochodzi nawet do uduszenia się, gdy nozdrza zostaną wtłoczone w głąb twarzoczaszki. Zwykle jednak obserwuje się złamanie przegrody nosa, która anatomicznie nie jest kością, lecz chrząstką.
Złamany nos – przyczyny
Najczęstszą przyczyną złamania nosa jest uraz bezpośredni, do którego dochodzi podczas uderzenia się w twarz lub podczas bójki. Z tego względu uważa się, że jest to jednocześnie najczęściej występująca kontuzja wśród osób trenujących sporty walki, zwłaszcza boks i kickboxing. Do złamania nosa może też dojść podczas upadku z wysokości (na twarz) lub wypadku komunikacyjnego, w którym głowa uderza w kierownicę lub inny twardy przedmiot znajdujący się w okolicy twarzoczaszki.
Złamany nos – objawy
Złamanie nosa jest bardzo proste w rozpoznaniu, ponieważ w jego przebiegu pojawiają się następujące objawy:
- widoczne zniekształcenie nosa zewnętrznego;
- obrzęk okolicznych tkanek miękkich;
- ból głowy;
- podbięgnięcia krwawe pod skórą i w błonach śluzowych nosa;
- obfite krwawienie z nosa;
- upośledzenie drożności nosa.
Niektórzy pacjenci mogą wyczuć u siebie nadmierną ruchomość przegrody nosa, jednak ze względu na niezwykle silny, promieniujący ból związany z omawianym urazem niewiele osób decyduje się na dotykanie urażonej okolicy twarzy.
Złamany nos – diagnostyka
Złamanie nosa można zdiagnozować na podstawie wywiadu zdrowotnego oraz oceny klinicznej twarzoczaszki pacjenta. Aby jednak z całą pewnością móc powiedzieć, że pacjent ma złamany nos oraz aby uwidocznić dokładny przebieg złamania i ewentualnie powikłania, należy wykonać badanie RTG. Zdjęcie to może wykazać obecność złamania kości nozdrzy, ewentualne przemieszczenie tych kości oraz inne powiązane uszkodzenia, takie jak złamanie chrząstki nosa, co zdarza się praktycznie najczęściej.
Złamany nos – leczenie
Leczenie zachowawcze stosuje się w przypadku złamań kości nosowych przebiegających bez przemieszczenia oraz przy niektórych złamaniach chrząstki nosa. Metody te będą skuteczne również w sytuacjach, gdy nie doszło do złamania, lecz stłuczenia, wskutek czego pojawia się silny ból i obrzęk nosa. Wówczas najlepiej sięgać po NLPZ (niesteroidowe leki przeciwbólowe), wykonywać zimne okłady oraz unikać fizycznego przemęczania się. Jeśli konieczny jest natomiast zabieg nastawienia złamanych odłamów kostnych i chrząstek nosa, najlepiej odłożyć go do ustąpienia zmian obrzękowych, które zacierają obraz i uniemożliwiają prawidłowe nastawienie złamania.
U dorosłych pacjentów złamania nosa powinny być poddane zabiegowi naprawczemu w okresie 7-14 dni od urazu, u dzieci zaś w terminie najpóźniej do 7 dni. Po tym czasie tworzą się bowiem zrosty kostne, które uniemożliwiają prawidłowe przeprowadzenie zabiegu, a pozostawione same sobie generują powikłania w przyszłości. Jeśli z różnych względów nie doszło do zabiegu we wskazanych terminach, zleca się zabiegi korekcyjne, takie jak septoplastyka lub operacje plastyczne poprawiające kształt nosa.
Nastawienie złamanego nosa
Nastawienie kości nosa wiąże się z silnym bólem, dlatego procedurę tę wykonuje się zawsze w znieczuleniu miejscowym lub krótkotrwałym znieczuleniu ogólnym. Aby naprostowanie złamania było w ogóle możliwe, lekarz wykorzystuje specjalną podważkę, którą wprowadza następnie od strony wgłobienia bocznej ściany nosa. Przed chirurgicznym zaopatrzeniem rany konieczne jest dodatkowo usunięcie wszystkich zmiażdżonych tkanek, które mogłyby blokować przepływ powietrza podczas oddychania.
Po nastawieniu kości nosa całość stabilizuje się tamponadą przednią i zewnętrznym unieruchomieniem. Tamponada pozostaje w obrębie twarzoczaszki przez 5 kolejnych dni, choć u niektórych usuwa się ją nieco wcześniej. W tym czasie pacjent powinien stosować zimne okłady, NLPZ oraz antybiotyki. Samo nastawianie złamanego nosa trwa maksymalnie do 45 minut, a pacjent wypisywany jest do domu już na drugi dzień, po krótkiej obserwacji.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Whitfield P., Thomas E., Summers F., Urazy głowy, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2013.
- Olszewski J., Otorynolaryngologia. Podręcznik dla studentów kierunku lekarskiego i lekarsko-dentystycznego, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2022.