Staw mostkowo-obojczykowy (łac. articulatio sternoclavicularis) łączy obojczyk z klatką piersiową. Jest to staw kulisty, złożony i wieloosiowy.
Jak zbudowany jest staw mostkowo-obojczykowy?
Powierzchnie stawowe obejmują koniec mostkowy obojczyka i wcięcie obojczykowe mostka wraz z przylegającą częścią chrząstki pierwszego żebra. Uzupełnieniem powierzchni stawowych jest krążek stawowy. Ukształtowanie tych powierzchni jest osobniczo zmienne. Także obustronnie jest ono różne, ponieważ u osób praworęcznych po stronie prawej zauważa się zwykle silniejsze wymodelowanie.
Obie powierzchnie są zazwyczaj siodełkowate – główka stawowa jest bardzo wypukła w płaszczyźnie czołowej i niezbyt silnie wklęsła w płaszczyźnie strzałkowej.
Zobacz również: Płaszczyzny ciała.
Torebka stawowa
Torebka stawowa (łac. capsula articularis) przyczepia się wzdłuż brzegów powierzchni stawowych. Jest luźna, ale bardzo gruba i odporna na rozerwanie, ponieważ dokładnie wzmacniają ją więzadła (z wyjątkiem kąta przednio-dolnego).
Błona maziowa torebki przedzielona krążkiem stawowym, tak samo jak jama stawowa występuje w dwóch odcinkach – w części górno-bocznej worka maziowego nieco większa niż w części dolno-przyśrodkowej.
Krążek stawowy
Staw mostkowo-obojczykowy posiada krążek stawowy (łac. discus articularis), który znajduje się między obiema powierzchniami stawowymi. Poprzez torebkę stawową przyczepia się on u góry do obojczyka, u dołu zaś do mostka i do chrząstki pierwszego żebra. Krążek ten, tak samo jak chrząstkę powierzchni stawowych, buduje chrząstka włóknista. Posiada różną grubość w zależności od miejsca występowania (od 3 do 6 mm).
Można zatem stwierdzić, że między obiema kostnymi powierzchniami stawowymi znajduje się masa chrzęstna o grubości około 1 cm. Ciekawostką jest, że wraz z wiekiem dochodzi często do zaniku chrząstki w większym lub mniejszym stopniu.
Krążek stawowy dzieli jamę stawową na dwie odrębne komory:
- część górno-boczną;
- część dolno-przyśrodkową.
Jego zadanie polega na dostosowaniu do siebie obu powierzchni stawowych. Dodatkowo, dzięki swej sprężystości znacznie łagodzi on siłę uderzenia w okolicy stawu ramiennego.
Więzadła
Wyróżnić można następujące 3 więzadła:
- mostkowo-obojczykowe przednie i tylne (łac. ligamentum sternoclaviculare anterius et posterius) – biegną w postaci silnych pasm nieco rozbieżnie na przedniej i tylnej powierzchni torebki stawowej od końca mostkowego obojczyka, aż do górnej części rękojeści mostka. Wzmacniają torebkę stawową i hamują nadmierne ruchy obojczyka w przód i w tył;
- międzyobojczykowe (łac. ligamentum interclaviculare) – jest nieparzystym więzadłem, wklęsłym od góry. Rozpina się pomiędzy końcami przyśrodkowymi obojczyków, przy czym jego włókna częściowo przyczepiają się także do krążka stawowego. Hamuje ruchy obojczyka ku dołowi i w położeniu tym można je bardzo dobrze wyczuć;
- żebrowo-obojczykowe (łac. ligamentum costoclaviculare) – składa się z dwóch warstw oddzielonych kaletką maziową, przebiega od chrząstki I żebra do wycisku więzadła żebrowo-obojczykowego na dolnej powierzchni obojczyka. Między obiema jego warstwami znajduje się kaletka maziowa.
Więzadła stawu mostkowo-obojczykowego są tak silne, że wywichnięcie mostkowego końca obojczyka są bardzo rzadkie w stosunku do częstych złamań tej kości.
Zobacz również: Złamanie obojczyka.
Ruchy w stawie
Ruchy w stawie mostkowo-obojczykowym są podobne do ruchów w typowym stawie kulistym, ponieważ zachodzą dookoła trzech osi ustawionych prostopadle względem siebie. Największy zakres ruchu (około 50°) zachodzi ku górze, przy unoszeniu obręczy barkowej, następnie ruch ku tyłowi (35°), w przód (26°) i nieznaczny ruch w dół (5°). Ruch ku dołowi zostaje zahamowany przez pierwsze żebro oraz pasma przyśrodkowe więzadła mostkowo-obojczykowego.
Zobacz również: Rodzaje stawów.
Należy wspomnieć, że pociągając ramię silnie ku dołowi i do tyłu zbliżamy obojczyk ku pierwszemu żebru i uciskamy tętnicę podobojczykową między obojczykiem, a pierwszym żebrem. W efekcie tego zanika tętno w okolicy tętnicy promieniowej. Prowadząc ten sam ruch można również ucisnąć splot ramienny.
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Ignasiak Z., Anatomia układu ruchu, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2013.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
