Choroba Stilla to rzadka, układowa choroba zapalna. Charakteryzuje się seronegatywnym zapaleniem wielu stawów, któremu towarzyszy zapalenie wielonarządowe. Główne objawy choroby, oprócz zapalenia i bólu stawów, to gorączka i wysypka. Etiologia i mechanizm choroby nie są znane, dlatego stosuje się leczenie objawowe.
Choroba Stilla – przyczyny
Choroba Stilla jest układowym procesem zapalnym o dynamicznym przebiegu i niejasnej etiologii. Uznaje się, że u jej podłoża leżą procesy autoimmunizacyjne, a sama jednostka rozwija się w odpowiedzi na czynniki genetyczne i środowiskowe. Jest odpowiednikiem młodzieńczego idiopatycznego zapalenia stawów, jednak występuje u osób dorosłych.
Istnieje hipoteza, że choroba Stilla jest zespołem odczynowym na nieznane czynniki infekcyjne, które wyzwalają chorobę u osób z odpowiednią predyspozycją genetyczną zależną od antygenów zgodności tkankowej (HLA-B17, HLA-B14, HLA-B18, HLA-DR4, HLA-DR7). Wśród czynników infekcyjnych bierze się pod uwagę wirusy (np. cytomegalii, różyczki, Epsteina-Barr) oraz bakterie (Mycoplasma pneumoniae, Chlamydia pneumoniae, Brucella abortus, Borrelia burgdorferi).
Choroba Stilla – objawy
W przebiegu choroby Stilla obserwuje się triadę charakterystycznych objawów:
- gorączka – występująca codziennie, która może dochodzić nawet do 40 stopni C i utrzymuje się 2-4 godziny. Nierzadko poprzedzają ją dreszcze, a ustępuje wraz ze zlewnymi potami;
- zmiany skórne – przeważnie ujawniają się podczas gorączki, mają charakter rumienia w kolorze łososiowym. Lokalizują się na kończynach, tułowiu oraz szyi;
- bóle stawów – wyróżnia się artralgią, poranną sztywnością stawów i czasami wysiękiem. Do najczęściej zajętych stawów należą: stawy kolanowe, stawy nadgarstkowe, stawy skokowe, stawy łokciowe, stawy śródręczno-paliczkowe oraz kręgosłup szyjny.
Jeśli choroba Stilla przechodzi w stan przewlekły, dochodzi do zwłóknienia (tzw. ankylozy), zwłaszcza w stawach nadgarstkowych. Rzadziej występującymi objawami są:
- powiększenie węzłów chłonnych;
- hepatomegalia;
- splenomegalia;
- wysiękowe zapalenie opłucnej;
- wysięk w worku osierdziowym;
- aseptyczne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
W badaniach laboratoryjnych u pacjentów z chorobą Stilla przeważnie obserwuje się leukocytozę i neutrofilię, jak również znaczące podwyższenie OB i CRP. U większości pacjentów występuje ponadto wysoki poziom ferrytyny, która została uznana za czuły wskaźnik, pomocny w ustaleniu rozpoznania i w ocenie skuteczności leczenia.
Diagnostyka choroby Stilla
Chorobę Stilla rozpoznaje się na podstawie szczegółowego wywiadu i zgłaszanych przez pacjenta objawów, jak również na podstawie badań laboratoryjnych. Zazwyczaj wykonanie innych badań nie jest już potrzebne, choć niekiedy uzupełniająco wykonuje się RTG bolesnych stawów, aby wykluczyć inne możliwe patologie.
Choroba Stilla jest diagnozowana stosunkowo rzadko i przeważnie przypadkowo, jako że ma nietypowy przebieg. Powinna być różnicowana z gorączką septyczną. Nie istnieją pojedyncze testy diagnostyczne ani badania histopatologiczne potwierdzające rozpoznanie. Warto mieć na uwadze, że rozwija się u pacjentów w 2 grupach wiekowych: między 15. a 25. rokiem życia oraz między 36. a 46. rokiem życia.
Choroba Stilla – leczenie
Chorobę Stilla leczy się objawowo. Lekami pierwszego wyboru są glikokortykosteroidy, syntetyczne leki modyfikujące przebieg choroby, m.in. metotreksat, cyklosporyna. Brak poprawy po tych lekach jest wskazaniem do zastosowania leków biologicznych – przeciwciał monoklonalnych blokujących działanie TNF-α, interleukiny 1 i interleukiny 6. Z chwilą rozpoznania choroby należy wdrożyć odpowiednią i systematyczną rehabilitację ruchową. Zapobiegnie ona wystąpieniu trwałych zmian, poprawi sprawność i nie dopuści do rozwoju inwalidztwa. Dodatkowo znacznie poprawia samopoczucie i jakość życia pacjentów.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny w kapsułkach
Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Leszczyński P., Pawlak-Buś K., Szafrański T., Choroba Stilla u dorosłych jako przyczyna gorączki o niejasnej etiologii, Postępy Nauk Medycznych, 2/2012.
- Kowalewska B., Roszkowska E., Trudności diagnostyczne w chorobie Stilla z początkiem w wieku dorosłym w materiale własnym, Reumatologia, 4/2007.
- Lonc M., Wadowski A., Choroba Stilla u 17-letniej pacjentki – opis przypadku, Forum Reumatologiczne, 3/2016.
- Paszkowska B., Barczyńska T., Jeka S., Choroba Stilla u dorosłych powikłana zespołem aktywacji makrofagów, Forum Reumatologiczne, 1/2021.
