Przeszczep autogeniczny (inaczej: autotransplantacja) to jedna z metod przeszczepienia narządów lub tkanek, wykonywanych w transplantologii. Odnosi się do przeszczepiania własnych tkanek z jednego miejsca na drugie, co znajduje zastosowanie np. przy znacznych poparzeniach twarzy. Wyróżnia się wysoką skutecznością, ponieważ dawca i biorca są jedną osobą, a więc istnieje 100% zgodności tkankowej w układzie HLA.
Co to jest transplantacja?
Transplantacja to inaczej przeszczepianie narządów (w całości lub częściowo). Od żywego dawcy można uzyskać parzyste narządy, jak nerka czy fragmenty wątroby oraz regenerujące się tkanki, jak szpik. Dzięki temu mamy pewność, że mimo usunięcia części narządu lub tkanki, pacjent jest w stanie przeżyć i samodzielnie funkcjonować z zachowaniem zdrowia. Z kolei od dawcy martwego można pobrać dowolną tkankę lub narząd. Wyróżniamy wiele rodzajów przeszczepów:
- przeszczep autogeniczny;
- przeszczep allogeniczny;
- przeszczep izogeniczny;
- przeszczep ksenogeniczny.
Ciekawostką jest, że jeśli człowiek za życia stanowczo nie wyraża zgody na zostanie dawcą narządów w przypadku swojej śmierci, musi zgłosić to w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów. W innym razie zgodnie z zasadą domniemanej zgody taka osoba zostanie uznana za potencjalnego dawcę narządów.
Przeszczep autogeniczny – co to jest?
W przypadku przeszczepów autogenicznych (nazywanych także transplantacjami autochtonicznymi, autologicznymi czy autotransplantacjami), dawcą jest sam pacjent wymagający przeszczepu. W tej sytuacji występuje całkowita zgodność genetyczna, ponieważ dawca i biorca jest tą samą osobą (np. przeszczepianie płatów skóry w obrębie jednego organizmu). Jest to metoda znacznie szybsza, ponieważ nie trzeba przechodzić żmudnej kwalifikacji oraz być wpisanym na krajową listę osób oczekujących na przeszczepienie. Wszystko odbywa się błyskawicznie, co jest dla pacjenta nie tylko komfortowe, ale i zwiększa jego rokowania oraz przyspiesza powrót do zdrowia.
Nie zawsze jednak przeszczep autogeniczny może zostać wykonany. Nie jest on możliwy np. przy zaawansowanej chorobie nerek lub wątroby, ponieważ narządy własne pacjenta nie są już w stanie prawidłowo funkcjonować. Ponadto występują w ilości uniemożliwiającej przeszczep ich części w inne miejsce.
Przeszczep autogeniczny – wskazania
Głównymi wskazaniami do wykonania przeszczepu autogenicznego są:
- utrata zęba wskutek urazu lub zaawansowanej choroby próchnicowej – wykonuje się wówczas przeniesienie własnego, zdrowego zęba do innego miejsca w łuku zębowym (np. przy utracie przedniego zęba warto rozważyć autotransplantację tylnego zęba);
- białaczka i inne poważne choroby układu krwiotwórczego – od pacjenta pobiera się jego własne komórki krwiotwórcze, następnie wdraża się chemioterapię, po czym wprowadza do organizmu oczyszczone i wyizolowane komórki macierzyste z jego własnego organizmu;
- oparzenia twarzy i widocznych miejsc na ciele – przeszczepia się skórę pobraną z miejsc mniej widocznych, np. z pośladków;
- utrata kciuka lub innego palca dłoni w wypadku – przeszczepia się najczęściej II palec stopy, ponieważ nie jest on niezbędny do prawidłowego chodu;
- zerwanie więzadła ACL – na miejsce więzadła krzyżowego przedniego umieszcza się pobrane ścięgno z mięśni kulszowo-goleniowych, ewentualnie więzadło właściwe rzepki.
Takich przykładów jest znacznie więcej. Lata obserwacji i praktyki udowodniły, że w wielu przypadkach pacjent sam sobie jest najlepszym dawcą.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kolagen naturalny w kapsułkach
Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Hellmann A., Bieniaszewska M., Zaucha J., Hałaburda K., Balon J., Allogeniczne transplantacje komórek progenitorowych hemopoezy w przewlekłej białaczce szpikowej – doświadczenia ośrodka gdańskiego, Współczesna Onkologia, 6/2002.
- Hołowiecki J., Transplantacja szpiku i komórek krwiotwórczych, Współczesna Onkologia, 4/2000.
- Perkowska M., Postawy studentów Białostockich Uczelni wobec transplantacji. Stan, uwarunkowania, implikacje pedagogiczne, Białystok 2018.
- Giedroyć A., Transfery palców – jak K2 w chirurgii ręki, Medical Tribune, 12/2016.