Szyszynka

Szyszynka (zwana także ciałem szyszkowatym) jest niewielką, stożkowatą i nieco spłaszczoną strukturą o barwie szaroczerwonawej. Nazwę zawdzięcza swojemu kształtowi, który przypomina szyszkę pinii. Szyszynka powstaje przez wypuklenie się tylnej części sklepienia komory trzeciej mózgowia – między spoidłem uzdeczek, a spoidłem tylnym mózgu.

Podstawy anatomiczne

Szyszynka u osób dorosłych

Długość szyszynki wynosi zwykle około 12 mm, grubość – 4 mm, natomiast szerokość – 8 mm.

Narząd składa się z poszczególnych grup komórkowych, które są poprzedzielane przegrodami łącznotkankowymi na zraziki. Zraziki te zawierają:

• liczne komórki szyszynkowe (pinocyty);
• liczne komórki glejowe;
• sieć włókienek glejowych;
• komórki nerwowe;
• dwa rodzaje włókien nerwowych.

Pinocyty zawierają stosunkowo spore jądro, nie są to ani komórki nerwowe, ani glejowe. Cytoplazma barwi się słabo i może wykazywać delikatną ziarnistość. Dodatkowo, za pomocą specjalnych metod barwienia można wykazać obecność licznych, rozgałęzionych wypustek tych komórek.

Warto omówić również wspomniane dwa rodzaje włókien nerwowych. Jeden z nich pochodzi z sąsiednich części (między innymi z jądra uzdeczki), drugi natomiast to włókna współczulne pochodzące z górnego zwoju szyjnego pnia współczulnego.

Ponadto szyszynka u osoby dorosłej zawiera tzw. piasek mózgu. Składa się on z lekko okrągłych, żółtawych ciałek, dochodzących do 1 mm w przekroju i zawierających fosforany oraz węglany wapnia.

Szyszynka u dzieci

Budowa szyszynki w wieku dziecięcym różni się nieco w porównaniu do osób dorosłych, ponieważ komórki szyszynkowe występują w dwóch postaciach i są to komórki:

• wewnętrzne – większe i jaśniejsze. Dodatkowo posiadają słabo barwiące się jądro;
• zewnętrzne – mniejsze, z silnie barwiącym się jądrem.

W 7. roku życia różnicowanie się komórek szyszynkowych kończy się. Stanowi to punkt zwrotny między okresem dojrzewania narządu, a jego późniejszym uwstecznieniem. Rozpoczynające się teraz zmiany wsteczne nie prowadzą jednak do zaniku miąższu, lecz tylko do zmniejszenia składu komórkowego, a w szczególności komórek szyszynkowych.

Okres pokwitania jest dalszym ważnym etapem w rozwoju szyszynki. Począwszy od tego okresu między innymi stale ukazuje się już piasek mózgowy. Wraz z wiekiem wzrasta jego ilość, jak również wielkość poszczególnych ciałek łączących się często ze sobą w poszczególne grupy.

Za co odpowiada szyszynka?

Na przestrzeni wieków szyszynce przypisywano różne działanie. Współcześnie jednak uważa się, że pełni funkcje wewnątrzwydzielnicze. Uważa się, że w okresie dzieciństwa hamuje wytwarzanie hormonów gonadotropowych przysadki i tym sposobem opóźnia dojrzewanie płciowe.

Hormon szyszynki – melatonina

W 1958 roku odkryto, że szyszynka wydziela specyficzny hormon – melatoninę. Jej przemiana obejmuje 4 etapy, w przebiegu których tworzy się między innymi serotonina. Stężenie melatoniny zależy od wieku i warunków oświetlenia – najsilniejszym bodźcem świetlnym wpływającym na supresję wydzielania jest światło niebieskie.

Hormon ten odpowiada przede wszystkim za regulację rytmu okołodobowego u ludzi. Można zatem powiedzieć, że jego główną rolą jest koordynowanie reakcji organizmu w zależności od oświetlenia i adaptacji do związanych z tym zmiennych warunków. Jego najwyższe stężenie u osób dorosłych odnotowuje się pomiędzy północą, a godziną 3 nad ranem.

Zobacz również: Sen – kiedy najlepiej wstawać?

Ciekawostką jest, że rozchwianie cyklu okołodobowego może prowadzić do wielu schorzeń, w tym m.in. cukrzycy, otyłości czy chorób nowotworowych.

Suplementacja

Suplementację melatoniny stosuje się przede wszystkim w przypadku:

• występowania syndromu jet lag (jest to rozchwianie cyklu dobowego spowodowanego podróżą transkontynentalną przebiegającą ze zmianą stref czasowych);
• osób niewidomych;
• osób pracujących w godzinach nocnych;
• pacjentów geriatrycznych ze zdiagnozowanym zaburzeniem rytmu dobowego.

W wymienionych przypadkach stosuje się pronasenny wpływ melatoniny na organizm ludzki. Biodostępność tego hormonu pochodzącego z suplementacji szacuje się na około 15%.

Bibliografia

1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom 2, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
2. Szewczyk P., Dziuba A., Poniewierka E., Melatonina – metabolizm i rola hormonu szyszynki, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 8/2018.

	Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej...
	Chlorella z rozerwaną ścianą komórkową Chlorella to alga słodkowodna, która wspomaga naturalne procesy organizmu w oczyszczaniu z toksyn. Oprócz witamin i minerałów, zawiera m.in. CGF (czynnik wzrostu Chlorelli), który przyspiesza regenerację tkanek, podział i wzrost komórek. Zobacz więcej...