Obręcz biodrowa pełni różne funkcje w zakresie stabilizacji oraz ruchu kończyn dolnych. Składa się z kości krzyżowej i dwóch kości miednicznych, a całość wspomagają więzadła i mięśnie. Do mięśni obręczy biodrowej zalicza się mięsień biodrowo-lędźwiowy, mięsień pośladkowy wielki, mięsień pośladkowy średni i mięsień pośladkowy mały, mięsień naprężacz powięzi szerokiej oraz mięsień gruszkowaty.
Wzorce miednicy nie zawsze współpracują ze wzorcami kończyn dolnych, ponieważ kość krzyżowa stanowi pewnego rodzaju przedłużenie odcinka lędźwiowego kręgosłupa, więc jej funkcja będzie zgodna z czynnością kręgosłupa. Kość miedniczną z kolei uznaje się za przedłużenie kończyny dolnej. Staw krzyżowo-biodrowy stanowi przejście pomiędzy kręgosłupem, a kończynami dolnymi.
Cele zastosowania PNF na miednicy
Do głównych celów zastosowania metody PNF na miednicy zalicza się:
- ćwiczenie ruchów i stabilizacji miednicy;
- ułatwianie ruchów i stabilizacji tułowia;
- ćwiczenie różnych czynności funkcjonalnych, np. obracania się;
- torowanie ruchów kończyn dolnych;
- pośrednie leczenie dysfunkcji dolnej części tułowia i okolicy szyjnej (zjawisko promieniowania).
Metoda PNF na miednicy stosowana jest często podczas reedukacji chodu, np. po udarach, długotrwałym przebywaniu w pozycji leżącej oraz w każdej sytuacji, w której funkcja chodu została utracona. Ma na celu wzmocnienie mięśni odpowiedzialnych za konkretny ruch oraz niekiedy zwiększenie zakresu ruchomości w stawach.
Ruchy miednicy są niezbędne nie tylko do poruszania się w pozycji stojącej. Wzorce miednicy wykonuje się również podczas nauki obracania się w pozycji leżącej bądź siadania.
Metodyka PNF
Zasady metody PNF opierają się na zastosowaniu odpowiednich ruchów, doborze prawidłowej pozycji pacjenta i terapeuty, zastosowaniu chwytu oraz wykonaniu oporu.
Ruchy
W odniesieniu do miednicy stosuje się ruchy skośne (diagonalne). Wyróżnia się uniesienie przednie – obniżenie tylne (elewacja przednia – depresja tylna) oraz uniesienie tylne – obniżenie przednie (elewacja tylna – depresja przednia). Ruch skośny przebiega po łuku, który pokrywa się z krzywizną tułowia pacjenta.
Pozycja pacjenta
Pacjent podczas terapii powinien leżeć na boku w pozycji ustabilizowanej i bezpiecznej. Kończyny dolne powinny być lekko zgięte w stawach biodrowych i kolanowych. Należy zwrócić uwagę, aby kręgosłup znajdował się w pozycji pośredniej, a głowa i odcinek szyjny kręgosłupa w pozycji neutralnej.
Na samym końcu należy sprawdzić czy miednica znajduje się w odpowiedniej pozycji. Powinna być ustawiona pomiędzy jej przodopochyleniem i tyłopochyleniem.
Zobacz również: Tyłopochylenie miednicy.
Pozycja terapeuty
Pozycja terapeuty jest równie ważna jak pozycja pacjenta, ponieważ długotrwałe wykonywanie metody PNF w niewłaściwej pozycji może skutkować w przyszłości dolegliwościami bólowymi. Dobry fizjoterapeuta to sprawny fizjoterapeuta.
Terapeuta powinien stać za pacjentem z kończynami górnymi ułożonymi w linii ruchu. Kozetka, na której leży pacjent musi być podwyższona do poziomu, na którym terapeuta będzie mieć możliwość pełnego i wygodnego wykonania ruchu.
Chwyty
Sposób ułożenia rąk jest zgodny z podstawowym założeniem dotyczącym kontaktu manualnego. Oznacza to, że ułożenie rąk jest zawsze przeciwne w stosunku do wykonywanego ruchu. Chwyty mogą być modyfikowane w zależności od zmian pozycji pacjenta lub fizjoterapeuty.
Zastosowanie PNF
Przykładowo, chcąc ćwiczyć funkcję chodu (w szczególności fazę kontaktu pięty z podłożem i pełne obciążenie stopy) należy zastosować wzorzec depresji przedniej w połączeniu z elewacją tylną.
Wzorzec elewacji przedniej z depresją tylną będzie najbardziej korzystny podczas nauki przetaczania się z pleców na bok oraz siadania na skraju łóżka / kozetki.
Często stosowaną techniką jest rytmiczne pobudzenie do ruchu. W pierwszym przypadku (reedukacja faz chodu), będzie wyglądała następująco:
- ruch bierny – pacjent leży na boku, plecami do fizjoterapeuty przy skraju kozetki. Terapeuta stoi w okolicach głowy pacjenta i biernie wykonuje ruch depresji przedniej i elewacji tylnej;
- ruch wspomagany – pacjent ma za zadanie wspomóc wykonywanie ruchu, to znaczy musi go zapoczątkować. Dalszy ruch wykonywany jest przez fizjoterapeutę;
- zastosowanie oporu – pacjent wykonuje wcześniejsze ruchy samodzielnie przy oporowaniu ich rękami fizjoterapeuty;
- ruch aktywny – pacjent jest w stanie samodzielnie wykonać ćwiczone ruchy, ponieważ siła mięśniowa i świadomość toru ruchu powróciła.
Polecane produkty:
|
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... |
|
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Adler S., Beckers D., Buck M., PNF w praktyce, Wydawnictwo DB Publishing, Warszawa 2014.
