Szyna CPM to specjalne urządzenie stosowanie w rehabilitacji, umożliwiające poprawę zakresu ruchu w stawie. Skrót CPM (ang. Continous passive motion) oznacza „ciągły ruch bierny„. Urządzenie opracowano w 1970 roku, jednak po dzisiejszy dzień cieszy się dużą popularnością.
Szyna CPM – zastosowanie
Wszystkie uszkodzenia stawowe, a także uszkodzenia tkanek miękkich okołostawowych, wymagają leczenia za pomocą ruchu. Fizjoterapia jest tu podstawą, aby pacjent mógł odzyskać pełną sprawność w danym stawie. Omawianą szynę stosuje się zatem do poprawy zakresu ruchomości w stawie po złamaniach, skręceniach, zwichnięciach, zerwaniu więzadeł okołostawowych i innych kontuzjach. Szyna CPM znajduje zastosowanie również u pacjentów z zanikami mięśniowymi, porażeniami i niedowładami. Stosuje się ją u wszystkich pacjentów, którzy z różnych względów nie są w stanie samodzielnie inicjować i prowadzić ruchu. Kolejną grupą docelową są pacjenci pooperacyjni. Przykładowo, ćwiczenia na szynie można wykonywać po zabiegu endoprotezoplastyki czy rekonstrukcji więzadeł.
Podsumowując, celem zastosowania szyny CPM jest utrzymanie lub zwiększenie zakresu ruchomości, a także ograniczanie zmian wstecznych związanych np. z unieruchomieniem. Stymuluje on ruch naturalny kończyny, przywracając tym samym funkcje ruchowe.
Właściwości szyny CPM
Szyna CPM umożliwia wykonywanie ćwiczeń biernych, a zatem nie angażuje do pracy mięśni i innych struktur. Urządzenie posiada opcję dostosowania zakresu ruchu w stawie oraz intensywności ruchu. Niektórzy pacjenci wymagają bowiem powolnych ruchów w pełnym zakresie, inni zaś nieco szybszych, do granicy pierwszego oporu.
Sporą zaletą większości szyn CPM jest ich niewielka masa. Dzięki temu szynę można bez problemu przenosić z miejsca na miejsce, co ma znaczenie zwłaszcza na oddziałach, gdzie przebywają pacjenci unieruchomieni. Nie są oni w stanie dojść do sali rehabilitacyjnej, zatem wymagany sprzęt należy donieść do nich.
Rodzaje szyny CPM
Choć pojęcie jest jedno, w fizjoterapii wyróżnia się różnego rodzaju szyny CPM, w zależności od ich przeznaczenia. Najczęściej stosuje się szyny do usprawniania stawu kolanowego i stawu biodrowego, jednak spotkać można również te przeznaczone dla stawów skokowych czy nawet stawów ramiennych.
Szyna CPM – metodyka
W przypadku pacjentów operowanych czy kontuzjowanych urządzenie w większości można stosować już w pierwszej dobie. Umożliwia bowiem zmniejszanie obrzęku poprzez poprawę przepływu limfy oraz krwi. Stały ruch bierny przyczynia się do zmiany ciśnienia wewnątrzstawowego, co z kolei przyspiesza regenerację tkanek i oczyszcza staw z krwi, która nagromadziła się na skutek zabiegu.
U pacjentów długotrwale leżących szynę można stosować praktycznie każdego dnia. Dzięki stałemu ruchowi biernemu poprawia się przepływ krwi, która do tej pory była zastana. W efekcie polepsza się trofika tkanek miękkich. Celem stosowania szyny u pacjentów leżących jest zmniejszanie obrzęków, a także profilaktyka odleżyn i przykurczów stawowych.
Ćwiczenia rozpoczyna się od niewielkiego zakresu ruchomości. Następnie, w zależności od wieku pacjenta, jego stanu zdrowia i potrzeb, zakres ruchomości stopniowo się powiększa, np. o 5-10 stopni. Ważne, aby ruch wykonywany był w zakresie bezbólowym lub do granicy bólu. Przed użyciem urządzenia należy dostosować je indywidualnie do pacjenta. Należy ustawić poszczególne elementy maszyny do długości uda, podudzia czy ramienia.
Ćwiczenia można wykonywać nawet kilka razy dziennie (2-3), a czas trwania jednej sesji może wynosić od godziny do dwóch. Wszystko to jest jednak niezwykle zmienne, zwłaszcza u pacjentów urazowych. Rehabilitacja po kontuzjach jest bardzo indywidualna, musi obejmować również zabiegi fizykalne, różnego rodzaju terapie w obrębie tkanek miękkich (punkty spustowe, powięzi) oraz ćwiczenia izometryczne i inne. Cały plan terapii ustala fizjoterapeuta w zależności od potrzeb pacjenta.
Przeciwwskazania stosowania szyny CPM
O przeciwwskazaniach do tego typu aktywności zawsze decyduje lekarz. Do przeciwwskazań bezwzględnych zalicza się jednak:
- ostre stany zapalne w obrębie stawów i tkanek okołostawowych;
- wysoką gorączkę i uogólnione infekcje przebiegające z podwyższeniem temperatury ciała;
- niepełny zrost kostny w przypadku złamań;
- niezagojone uszkodzenia skóry i tkanek w obrębie ćwiczonego odcinka ciała.
Przeciwwskazania te występują stosunkowo rzadko, przez co szyna uznawana jest za urządzenie uniwersalne.
Polecane produkty:
|
Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy
Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kwolek A., Rehabilitacja medyczna, Tom II, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2013.
- Przeździak B., Woźniewski M., Gieremek K., Janicki S., Wyroby medyczne. Zaopatrzenie indywidualne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2020.
