Hydroterapia w ciąży

Hydroterapia w ciąży to coraz częściej wykorzystywana metoda leczniczo-relaksacyjna. Pełni ona bardzo ważną rolę terapeutyczną, ponieważ wykorzystuje zarówno ciśnienie hydrodynamiczne oraz hydrostatyczne, jak i wypór wody oraz jej temperaturę. Wykazano, że pływanie jest jedną z najbardziej zalecanych form ćwiczeń dla kobiet w ciąży, gdyż wiąże się z bardzo niewielkim ryzykiem urazów.

Hydroterapia w ciąży – działanie

W wyniku kąpieli dochodzi do zwiększenia objętości krwi krążącej w obszarze trzewi i jednostki maciczno-łożyskowej. W efekcie sprzyja to odpowiedniemu dostarczaniu płodowi niezbędnych substratów odżywczych, a także usprawnia wymianę ubocznych produktów przemiany materii płodu.

Zaletą ćwiczeń w wodzie jest zmniejszona kompresja stawów obwodowych i kręgosłupa, ponieważ kobieta może przyjąć swobodną pozycję w warunkach odciążenia bez ryzyka upadku. Hydroterapia w ciąży to także:

• zwiększenie objętości płynu owodniowego;
• obniżenie ciśnienia tętniczego krwi;
• korzystny wpływ na psychikę i samopoczucie kobiety;
• zmniejszanie nasilenia typowych dolegliwości pojawiających się u kobiet w ostatnim trymestrze ciąży (badania udowodniły, że przy regularnie wykonywanej gimnastyce w basenie znacznie zmniejsza się ból kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym).

Ciśnienie hydrostatyczne działające na zanurzoną w wodzie kobietę powoduje przepychanie krwi żylnej z części dystalnych w kierunku dosercowym. Immersję wodną można wykorzystać w profilaktyce i terapii obrzęków kończyn dolnych.

Zobacz również: Kompleksowa terapia obrzęków.

Metodyka i zalecenia

Postępowanie terapeutyczne zawsze należy dobrać indywidualnie do pacjentki biorąc pod uwagę jej stan zdrowia oraz etap ciąży. Należy również pamiętać, że efekt zabiegów hydroterapeutycznych zależy głównie od temperatury wody. Nie powinno się stosować wody zimnej (8-20 stopni), chłodnej (20-27 stopni), a także gorącej (38-42 stopni), ponieważ mogą one spowodować gorsze ukrwienie łożyska. Ponadto stosowanie gorącej wody w I trymestrze ciąży może prowadzić do wady cewy nerwowej bądź zaburzeń rozwoju mózgu płodu.

W przypadku ciąży o prawidłowym przebiegu zaleca się zatem gimnastykę w wodzie o temperaturze od 28 do 33 stopni Celsjusza. Jest ona optymalna, ponieważ kobieta podczas wykonywania aktywności dodatkowo produkuje ciepło.

Pozostałe zalecenia metodyczne:

• temperatura ciała kobiety w trakcie wykonywania aktywności nie powinna przekraczać 38 stopni Celsjusza;
• ćwiczenia powinny być wykonywane w zakresie 55-65% maksymalnej częstości akcji serca;
• tętno nie powinno przekraczać 140 uderzeń na minutę;
• zaleca się wykorzystanie skali Borga w celu monitorowania intensywności wysiłku.

W przypadku kąpieli całkowitych w wannach hydroterapeutycznych (bez elementów gimnastyki) ważna jest pozycja ciała ciężarnej. Wypór wody zwiększa ucisk macicy na przeponę, dlatego zaleca się kobiecie przyjęcie pozycji półleżącej lub klęku podpartego.

Zmiany zachodzące w organizmie kobiety podczas ciąży są niezwykle różnorodne. Z tego względu intensywność i charakter ćwiczeń dobiera się w zależności od trymestru ciąży. Ogólne zasady brzmią:

• w I trymestrze ciąży należy prowadzić proste ćwiczenia o małej intensywności, średnim tempie i z częstymi oraz krótkimi przerwami;
• w II trymestrze ciąży należy wykonywać bardziej intensywne ćwiczenia kondycyjne z mniejszą liczbą przerw i dużą liczbą powtórzeń;
• III trymestr obejmuje mało intensywne ćwiczenia ukierunkowane na przygotowanie pacjentki do porodu.

Zobacz również: Poród w wodzie.

Szczególną uwagę warto zwrócić na ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne.

Cel ćwiczeń w wodzie

Do głównych celów ćwiczeń w wodzie wykonywanych przez kobiety ciężarne zalicza się:

• korekcję postawy ciała;
• wzmocnienie lub rozciągnięcie odpowiednich grup mięśniowych;
• wzmocnienie mięśni dna miednicy;
• poprawę krążenia obwodowego;
• relaksację;
• poprawę wydolności oddechowej.

Cele zmieniają się w zależności od okresu ciąży.

Bibliografia

1. Wawryków A., Korabiusz K., Fabian-Danielewska A. (i inni), Water immersion, Journal of Education, Health and Sport, 2017.
2. Piecha M., Opala-Berdzik A., Chmielewska D., Wykorzystanie hydroterapii u kobiet w ciąży, Rehabilitacja, 3/2013.

	Plastry kinesiotaping Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej...
	Plastry do kinesiotapingu Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej...