Badanie ruchomości kręgosłupa

Badanie ruchomości kręgosłupa często jest podstawowym elementem badania fizjoterapeutycznego, głównie w ortopedii, pediatrii czy reumatologii. Wynik może potwierdzić ograniczenie ruchomości, zwyrodnienia czy schorzenia stawów kręgosłupa. Badanie przeprowadza się za pomocą taśmy centymetrowej.

Badanie ruchomości kręgosłupa

Przyjmuje się, że ruchomość kręgosłupa zmienia się wraz z wiekiem. Z tego względu wyróżniono 3 grupy:

I – osoby od 18 do 40 roku życia
II – osoby od 41 do 60 roku życia
III – osoby od 60 do 85 roku życia

Badanie może obejmować zarówno wybrany odcinek kręgosłupa jak i strukturę w całości.

Cały kręgosłup

Mierząc całkowity zakres ruchomości całego kręgosłupa, pacjent musi znajdować się w swobodnej pozycji stojącej. Następnie fizjoterapeuta mierzy odległość między guzowatością potyliczną zewnętrzną, a grzebieniem pośrodkowym kości krzyżowej, tuż przy jej podstawie. Po tej czynności pacjent wykonuje maksymalny skłon do przodu przy wyprostowanych stawach kolanowych. Po ponownym pomiarze w tej pozycji, różnica powinna wynosić:

I: 11,5 cm
II: 10 cm
III: 7,5 cm

Odcinek szyjny

Odcinek szyjny kręgosłupa obejmuje kręgi od C1 do C7.

Pomiar zakresu ruchomości wykonuje się w pozycji stojącej lub siedzącej przy wzroku skierowanym wprost. Dalsze polecenia i czynności są uzależnione od tego, który ruch poddawany jest pomiarowi:

Zgięcie – fizjoterapeuta mierzy odległość od guzowatości potylicznej zewnętrznej do wyrostka kolczystego kręgu C7. Następnie pacjent wykonuje maksymalne zgięcie głowy starając się dotknąć bródką do mostka. Fizjoterapeuta ponownie mierzy odległość, a następnie sprawdza różnicę między dwoma pomiarami. Jest ona miarą ruchomości i wynosi:

I: 2,5-3 cm
II: 2,5 cm
III: 2 cm

Wyprost – fizjoterapeuta mierzy odległość od szczytu bródki do wcięcia jarzmowego rękojeści mostka. Po wykonaniu przez pacjenta maksymalnego wyprostu głowy (wzrok w kierunku sufit) mierzy ponownie odległość, która powinna wynosić:

I: 8,5 cm
II: 7,5 cm
III: 5,5 cm

Zgięcie boczne – pomiar dotyczy różnicy odległości między wyrostkiem sutkowatym kości skroniowej, a wyrostkiem barkowym łopatki po wykonaniu maksymalnego skłonu głowy w bok. Prawidłowy wynik:

I: 6,5 cm
II: 5 cm
III: 4 cm

Skręt – fizjoterapeuta mierzy odległość między szczytem bródki, a wyrostkiem barkowym łopatki. Następnie pacjent wykonuje maksymalny skręt głowy. Jeśli skręt głowy odbywa się w prawo, mierzy się różnicę odległości do lewego wyrostka barkowego. Normy wynoszą:

I: 8,5 cm
II: 7,5 cm
III: 6 cm

Odcinek piersiowy

Odcinek piersiowy kręgosłupa obejmuje kręgi Th1-Th12. Pomiar odbywa się w swobodnej pozycji stojącej i obejmuje tylko zgięcie. Fizjoterapeuta mierzy odległość między Th1 a Th12. Następnie poleca pacjentowi wykonanie maksymalnego skłonu w przód. Po ponownym pomiarze w tej pozycji różnica powinna wynosić:

I: 2,5 cm
II: 2 cm
III: 1,5 cm

Odcinek lędźwiowy

Obejmuje kręgi od L1 do L5. Pozycja wyjściowa jak wyżej.

Zgięcie – fizjoterapeuta mierzy odległość między L1 a L5. Następnie ponawia pomiar po wykonaniu przez pacjenta maksymalnego skłonu w przód przy wyprostowanych stawach kolanowych. Normy obejmują:

I: 6 cm
II: 5 cm
III: 4 cm

Wyprost – fizjoterapeuta mierzy odległość od końca wyrostka mieczykowatego do okolicy guzków łonowych kości łonowej. Pacjent wykonuje maksymalny wyprost (skłon w tył). Różnica po ponownym pomiarze powinna wynosić:

I: 8 cm
II: 6,5 cm
III: 4,5 cm

Odcinek piersiowo-lędźwiowy

Ruchami obejmującymi jednocześnie odcinek piersiowy oraz lędźwiowy są: skłon boczny i skręt tułowia.

Skłon boczny – pacjent stoi z odwiedzioną w stawie ramiennym i założoną za głowę kończyną górną po stronie badanej. Fizjoterapeuta mierzy odległość od szczytu dołu pachowego do najwyższego miejsca talerza kości biodrowej po tej samej stronie. Następnie pacjent wykonuje skłon do boku (ruch w płaszczyźnie czołowej). Prawidłowa różnica:

I: 9 cm
II: 7,5 cm
III: 5 cm

Skręt – dotyczy różnicy odległości między dolnym końcem wyrostka mieczykowatego mostka, a kolcem biodrowym przednim górnym. Ruchem wykonywanym przed drugim pomiarem jest maksymalny skręt w stronę przeciwną do wybranego kolca biodrowego przedniego górnego. Normy wynoszą:

I: 4,5 cm
II: 3 cm
III: 2 cm

Należy pamiętać, że każde badanie ruchomości kręgosłupa wykonuje się obustronnie.

Bibliografia

1. Zembaty A., Kinezyterapia, Tom II, Wydawnictwo Kasper Sp. z o.o., Kraków 2003.
2. Zembaty A., Kinezyterapia, Tom I, Wydawnictwo Kasper Sp. z o.o., Kraków 2003.

	Plastry do kinesiotapingu Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej...
	Plastry kinesiotaping Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej...