Funkcje skóry są niezwykle ważne do prawidłowej czynności całego organizmu. Skóra jest jednym z najważniejszych narządów jakimi dysponuje ludzkie ciało.
Funkcje skóry
Skóra posiada następujące, podstawowe funkcje:
- ochronna;
- percepcyjna;
- diagnostyczna;
- termoregulacyjna;
- bariera chemiczna i odpornościowa;
- resorpcyjna.
Funkcja ochronna
Skóra ochrania narządy wewnętrzne przed wpływami środowiska zewnętrznego oraz utrzymuje równowagę między ustrojem, a otoczeniem. Chroni ona organizm przed urazami mechanicznymi i chemicznymi, a także szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, takimi jak zimno, ciepło oraz promieniowanie UV.
Dodatkowo chroni organizm przed utratą wilgoci. Gdy nie dojdzie do uszkodzenia powierzchni skóry, mikroorganizmy nie mają dostępu do organizmu człowieka. W efekcie chroni ona przed wnikaniem drobnoustrojów, bakterii i pasożytów.
Na samym końcu należy wspomnieć o ochronie przed uciskiem, uderzeniem oraz otarciem, a także działaniem substancji chemicznych.
Funkcja percepcyjna
Skóra jest narządem zmysłu dotyku. Jest ona wrażliwa na ból i temperaturę. Odbiera ona bodźce ze świata zewnętrznego dzięki znajdującym się w skórze zakończeniom nerwowym, a następnie przekazuje je do układu nerwowego.
Funkcja diagnostyczna
Skóra reaguje na procesy zachodzące w organizmie. Pod wpływem nadmiaru lub niedoboru substancji odżywczych, a także w wyniku działania hormonów, budowa i wygląd skóry może ulec zmianom. Na przykład przy niedoczynności tarczycy skóra staje się sucha, pomarszczona i często spękana, pojawiają się charakterystyczne obrzęki. Jeżeli dojdzie do reakcji alergicznych to najczęściej objawiają się one na skórze. Zmiany na skórze mogą być również objawem chorób zakaźnych czy pasożytniczych.
Często dzięki skórze możemy zdiagnozować czy nasz organizm posiada odpowiednie nawodnienie. Gdy jest ono zbyt małe skóra staje się bardzo sucha, cienka, często się łuszczy, brak jej elastyczności, szybko się starzeje, a także pojawiają się zmarszczki.
Funkcja termoregulacyjna
Skóra bierze udział w regulacji temperatury organizmu, dzięki leżącym podskórnie naczyniom krwionośnym oraz przez owłosienie i gruczoły potowe. Pod wpływem niskich temperatur reakcją ochronną jest zwiększenie ukrwienia w naczyniach podskórnych czego przykładem są zaczerwienione od mrozu policzki czy dłonie, natomiast zbyt silne wychłodzenie powoduje reakcję odwrotną – skurcz naczyń włosowatych i bladość.
W przypadku wysokiej temperatury otoczenia ciało musi się ochłodzić. Aby organizm się wychłodził skóra wydziela pot, który paruje z jej powierzchni i dzięki temu „zabiera” ciepło. Poprzez pot działa funkcja chłodzenia.
Zobacz również: Termoregulacja organizmu.
Funkcja bariery chemicznej i odporościowa
Skóra zawiera gruczoły łojowe i potowe. Gruczoły te wytwarzają na jej powierzchni „płaszcz kwasowo-lipidowy”. Kwaśny odczyn zbliżony jest do pH 5,5, dzięki temu chroni skórę przed drobnoustrojami oraz substancjami o odczynie zasadowym. Zmieszany z potem łój tworzy na powierzchni skóry cienką warstwę emulsji olejowo – wodnej, chroniącą skórę. Nadaje też skórze natłuszczenia co przeciwdziała jej wysychaniu i pękaniu.
Zobacz również: pH skóry.
Dodatkowe natłuszczenie skóry chroni ją również, jednak w mniejszym stopniu przed uszkodzeniami mechanicznymi, termicznymi, działaniem bardzo niskiej albo bardzo wysokiej temperatury.
Funkcja resorpcyjna
Skóra odgrywa bardzo ważną rolę w gospodarce wodno-tłuszczowej. Woda, która nieustannie przemieszcza się w stronę powierzchni ciała, dociera tu w niewielkiej ilości i od razu odparowuje. Nawet nieznaczne wysuszenie może uszkodzić barierę zapobiegającą utracie wody, powodując jeszcze szybsze wysychanie skóry, która staje się szorstka i pełna zmarszczek.
Najbardziej zewnętrzną warstwą skóry jest naskórek, który ma właściwości resorpcyjne, czyli ma możliwości wchłaniania niektórych, rozpuszczalnych w wodzie i tłuszczach substancji takich jak:
- witaminy;
- kolagen;
- wyciąg z ziół;
- oleje roślinne;
- hormony.
Są one zawarte w maściach, kremach, tonikach i wykorzystywane do różnych celów kosmetyczno-leczniczych. Każda substancja wchłonięta przez skórę dostaje się do jej wnętrza przez zrogowaciałą warstwę naskórka. Wchłanianie ułatwiają ujścia mieszków włosowych i gruczołów skóry.
Podsumowanie
Jak widać, funkcje skóry są niezwykle ważne i jest ich wiele. W rzeczywistości chroni ona cały organizm. Lekarzem zajmującym się schorzeniami skóry jest dermatolog, przy czym po zdiagnozowaniu określonej choroby do leczenia może włączyć się alergolog, reumatolog, a nawet ortopeda. Zmiany wyglądu i funkcji skóry wiążą się bowiem z niemal wszystkimi chorobami.
Polecane produkty:
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... | |
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Traczyk W., Fizjologia człowieka w zarysie, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2004.