Chondrocyty to podstawowe komórki budujące tkankę chrzęstną, powstające z chondroblastu. Znajdują się w jamkach w macierzy międzykomórkowej, której fachowa nazwa to chondryna. Ostatnimi laty wzrasta zainteresowanie wykorzystaniem chondrocytów w medycynie regeneracyjnej, co daje nadzieję wielu pacjentom z przewlekłymi schorzeniami narządu ruchu.
Chondrocyty – charakterystyka
Chondrocyty są komórkami pochodzenia mezenchymatycznego lub neuroektodermalnego, o typowym kulistym lub heksagonalnym kształcie w centralnych częściach chrząstki i spłaszczonym w obszarach brzeżnych, szczególnie w obrębie powierzchni stawowych. Omawiane komórki wykazują zdolność do produkcji kolagenu typu II i agrekanów, co stanowi specyficzną cechę chondrocytów, pozwalającą na ich identyfikację, np. w hodowlach tkankowych. Mechanizm różnicowania się chondrocytów jest złożony i nie do końca poznany mimo licznych badań czy obserwacji. Wiadomo jednak, że wiąże się on z ekspresją i lokalnym działaniem szeregu morfogenów i cytokin takich jak m.in. insulinopodobne czynniki wzrostu (IGF) i zasadowy czynnik wzrostu fibroblastów. Na rozwój chrząstki wpływają również niektóre hormony i witaminy.
Chondrocyty – funkcje
Główną funkcją chondrocytów jest produkcja składników macierzy chrzęstnej, nazywanej również substancją pozakomórkową – białek i proteoglikanów. Wśród białek największe znaczenie mają kolageny typu: II, IX i XI. Chondrocyty wykazują także zdolność do produkcji specyficznych proteaz i degradacji macierzy.
Chondrocyty w medycynie regeneracyjnej
Procedura regeneracji chrząstki stawowej z wykorzystaniem chondrocytów przeznaczona jest głównie dla pacjentów po urazach stawów i kontuzjach z uszkodzeniami lub mikrourazami chrząstki, a także dla pacjentów w każdej sytuacji, gdy chcą oni odbudować strukturę stawu i chondrocytów, aby zapobiec zmianom zwyrodnieniowym w przyszłości. Zabiegi polegają na bezpośrednim umieszczeniu substancji bogatej w chondrocyty w danym stawie, co odbywa się pod kontrolą USG.
Zobacz również: Leczenie chrząstki stawowej.
Należy jednak pamiętać, że terapia chondrocytami nie jest tak prosta, jak mogłoby się wydawać. Wiele problemów pojawia się już na etapie planowania leczenia. Długotrwała hodowla, której poddawane są komórki pobrane i wyizolowane z biopsji od pacjenta, ma wpływ przede wszystkim na ich fenotyp. Chondrocyty zmieniają profil różnicowania w kierunku komórek fibroblastopodobnych lub ulegają hipertrofii. Wiąże się to m.in. ze stopniowym obniżeniem syntezy składników macierzy zewnątrzkomórkowej przez komórki, które umieszczone są w nienaturalnym dla siebie otoczeniu. Konsekwencjami podania pacjentom komórek o niewłaściwym fenotypie są np. zła integrację z tkanką i zwłóknienia w obrębie ubytku, prowadzące do podwyższenia ryzyka złamań kości.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Dziedzic K., Zalewski M., Gądek A., Drukała J., Zastosowanie chondrocytów w medycynie regeneracyjnej, Przegląd Lekarski, 6/2014.
- Malejczyk J., Budowa i immunologia tkanki chrzęstnej, Acta Clinica, 1/2001.
