Antropometria (w języku greckim słowo metron oznacza miarę) to metoda badawcza wykorzystywana w różnych dziedzinach życia, odnosząca się do pomiarów porównawczych różnych części ciała człowieka. Aby było to możliwe należy posługiwać się specjalnymi narzędziami antropometrycznymi, takimi jak cyrkiel suwakowy, antropometr czy skale wzorcowe. Podsumowując, antropometria zajmuje się pomiarami i opisem ciała człowieka żywego i szkieletu.
Antropometria – na czym polega?
Wyróżnia się wiele rodzajów antropometrii w zależności od części ciała, do której się odnosi pomiar:
- osteometria – kości długie (zazwyczaj kości kończyn dolnych i kości kończyn górnych);
- kraniometria – objętość i proporcja czaszki;
- kefalometria – głowa;
- karpometria – całe ciało.
W praktyce za pomocą antropometrii można jednak oceniać każdą część ciała np. pigmentację oczu, włosów i skóry, rozstaw oczu, a nawet masę ciała. Można zatem powiedzieć, że antropometria jest metodą polegającą na pomiarze objętości, długości, szerokości, masy i innych parametrów poszczególnych części ciała.
Najprostszym przykładem badania antropometrycznego jest pomiar części ciała za pomocą zwykłego metra krawieckiego, co można wykonać samodzielnie w domu. Przykładowo obwód pasa mierzy się poziomo w miejscu największego przewężenia tułowia, obwód szyi mierzy się z przodu poniżej chrząstki tarczowatej, z tyłu powyżej VII kręgu szyjnego, natomiast obwód łuku długości kończyny górnej mierzy się w kierunku pionowym od punktu ramiennego do punktu rylcowego bocznego. Każdy wymiar opisany jest dodatkowo własnym symbolem, aby uzyskane wymiary były możliwe do odczytania na całym świecie. Przykładowo wymiar obwodu szyi określa się skrótem „os”, zaś łuk długości pleców to „SyTy”.
Linie ciała
W antropometrii ogromne znaczenie mają także linie ciała, które wyznaczają poszczególne płaszczyzny ciała. Wybrane przykłady linii ciała:
- y – środkowa tylna, przechodząca przez kręgosłup i jego wyrostki kolczyste;
- x – środkowa przednia, przechodząca przez środek mostka;
- c – pachowa tylna, przechodząca pionowo przez wcięcie pachy z tyłu;
- R – barków, przechodząca przez główki kości ramiennych;
- P – pachy, przechodząca pod pachami;
- M – miednicy, przechodząca poziomo przez górne krawędzie talerzy biodrowych;
- K – kolan, przechodząca poziomo przez górne krawędzie kości piszczelowych.
I tak dalej. Płaszczyzny pionowe wyznaczają linie ciała w trzech rzutach: czołowym z tyłu, czołowym z przodu oraz strzałkowym.
System Bertillona
Pionierem w antropometrii był Alphonse Bertillon francuski uczony i funkcjonariusz policji. Opracował on system oparty na 11 pomiarach ludzkiego ciała:
- wzrost;
- długość ciała od lewego ramienia do prawego środkowego palca uniesionej ręki;
- długość torsu od głowy;
- długość głowy;
- szerokość głowy;
- długość prawego ucha;
- długość lewej stopy;
- długość lewego środkowego palca;
- długość od łokcia do środkowego palca;
- szerokość policzków;
- długość lewego palca małego.
Jest to jeden z częściej wykorzystywanych systemów w antropometrii.
Antropometria – zastosowanie
Antropometria znajduje zastosowanie choćby w kryminalistyce, ponieważ kształt i wielkość szkieletu powyżej 25. roku życia pozostaje niezmienny. Porównanie wymiarów umożliwia więc stwierdzenie tożsamości badanego ciała, np. szczątków ofiar. Współcześnie badania antropometryczne wykorzystuje się w medycynie celem diagnostyki i profilaktyki rozmaitych schorzeń.
Systematyczne monitorowanie wzrastania pozwala na wczesne wykrycie odchyleń od normy i przeciwdziałanie trwałym zmianom upośledzającym zdrowie. W profilaktyce i leczeniu otyłości u dzieci określenie prawidłowych do wieku i płci wymiarów i proporcji ciała motywuje do zmiany nawyków żywieniowych i trybu życia. Umożliwia monitorowanie terapii odchudzającej, co przekłada się na jej efekty. Antropometria znajduje zastosowanie również w innych dziedzinach medycyny.
Polecane produkty:
|
Wałek igłowy – aplikator wieloigłowy
Wałek igłowy to aplikator przeznaczony do wykonywania masażu na różne części ciała. Wysoka efektywność znalazła zastosowanie w kompleksowej terapii różnych schorzeń, a także profilaktyce ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Kamińska E., Antropologia, Katowice 2020.
- Teresiński G., Medycyna sądowa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.
