Zespół Volkmanna spowodowany jest postępującym zwyrodnieniem mięśni oraz nerwów na skutek niedokrwienia kończyny. Najczęściej pojawia się u dzieci w wieku między 4 a 8 rokiem życia, jednak nie jest to wyznacznikiem dolegliwości. Może dotyczyć kończyny górnej lub dolnej.
Przyczyny
Przyczyną Zespołu Volkmanna może być:
- złamanie kości przedramienia lub nadkłykci kości ramiennej w przypadku kończyny górnej;
- zwichnięcie stawu łokciowego lub stawu kolanowego;
- złamanie nadkłykci kości udowej lub górnej nasady kości piszczelowej w przypadku kończyny dolnej;
- stłuczenia w okolicy łokcia;
- rozległe krwiaki podpowięziowe;
- długotrwały ucisk opatrunkiem gipsowym;
- wielokrotne nastawianie złamań.
Objawy
Zespół Volkmanna dzieli się na 2 okresy – wczesny i późny.
Okres wczesny
Do objawów okresu wczesnego zalicza się:
- brak tętna na tętnicy promieniowej, grzbietowej stopy lub piszczelowej tylnej;
- zaburzenia czucia powierzchownego i głębokiego;
- ograniczenie czynnej ruchomości palców;
- obrzęk i zasinienie palców;
- wyprostne ustawienie palców w stawach śródręczno-paliczkowych oraz zgięciowe ustawienie palców w stawach międzypaliczkowych w przypadku kończyny górnej;
- ból w łydce przy zgięciu grzbietowym stopy;
- obniżoną temperaturę stopy;
- przykurcz stopy.
Zobacz również: Przykurcz Dupuytrena.
Okres późny
W okresie późnym do objawów opisanych powyżej dołączają zmiany troficzne ręki i zwłóknienie mięśni. Ręka przyjmuje szponiaste ustawienie.
Zespół Volkmanna – leczenie
Leczenie zespołu Volkmanna ma na celu jak najszybsze przywrócenie prawidłowego krążenia krwi poprzez usunięcie przyczyn zaburzeń krążenia. Jeśli przyczyną jest złamanie, należy sprawdzić czy odłamy zostały prawidłowo nastawione.
W pierwszych tygodniach zwykle stosuje się leczenie zachowawcze. Operacja jest już ostatecznością, a po jej wykonaniu niezbędna jest kompleksowa rehabilitacja.
Rehabilitacja
W okresie ostrym rehabilitacja polega na unikaniu przeciążeń kończyny. Zaleca się odpowiednią ilość wypoczynku i stosowanie szyny stabilizującej, która ma odciążać i działać przeciwbólowo.
Masaż
Niezwykle istotny jest masaż (terapia tkanek miękkich) poprzeczny bolesnej okolicy oraz masaż tkanek głębokich w okolicy stawu. Masaże mają na celu zmniejszenie napięcia mięśniowego i poprawę ukrwienia oraz odżywienia tkanki mięśniowej.
Zobacz również: Metodyka masażu mięśni szkieletowych.
Fizykoterapia
Kolejnym elementem rehabilitacji przykurczu Volkmanna jest fizykoterapia, do której zalicza się wszelkie zabiegi o działaniu regenerującym, przeciwbólowym i przyspieszającym gojenie. Zwykle wykonuje się zabiegi z zakresu ciepłolecznictwa, takie jak naświetlanie czy ciepłe kąpiele. Inne stosowane zabiegi fizykalne to kąpiel wirowa kończyny, laseroterapia i pole magnetyczne. Można zdecydować się na elektrolecznictwo, jednakże ze względu na możliwość zaburzeń czucia należy zachować szczególną ostrożność.
Zobacz również: Kąpiele lecznicze jako element medycyny uzdrowiskowej.
Kinesiotaping
Metodą wspomagającą cały proces leczenia jest kinesiotaping. Odpowiednio przyklejone plastry działają przeciwbólowo i stwarzają idealne warunki do szybszej regeneracji, a także utrzymują efekt całościowej fizjoterapii.
Zobacz również: Jak oklejać plastrami do kinesiotapingu.
Kinezyterapia
Na koniec warto wspomnieć o kinezyterapii, która jest podstawą leczenia większości schorzeń. Ćwiczenia dołącza się do terapii po pewnym czasie. Na początku powinny być delikatne, ukierunkowane na rozciąganie. Mogą to być ćwiczenia bierne lub redresyjne (zmniejszające przykurcze). Następnie stopniowo wprowadza się ćwiczenia oporowe, które wzmacniają siłę mięśniową, zwiększają elastyczność struktur oraz propriocepcję. Ostatnim etapem są ćwiczenia całej kończyny wraz z obręczą. Bardzo dobrze sprawdza się metoda PNF.
Zobacz również: Kinezyterapia – podział ćwiczeń.
Bibliografia:
- Gaździk T., Ortopedia i traumatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
- Kruczyński J., Szulc A., Wiktora Degi Ortopedia i rehabilitacja. Wybrane zagadnienia z zakresu chorób i urazów narządu ruchu dla studentów i lekarzy, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
- Nowotny J., Zarys rehabilitacji w dysfunkcjach narządu ruchu, Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach, Katowice 2000.
Polecane produkty:
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... | |
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |