Brom (symbol: Br, łac. bromium) to pierwiastek należący do fluorowców w układzie okresowym pierwiastków. Wprawdzie nie występuje on w przyrodzie w stanie wolnym, jednak jego związki są dość powszechne.
Brom w przyrodzie
Brom jest częstym składnikiem skorupy ziemskiej – zwłaszcza skał magmowych, piaskowców i wapieni. Pierwiastek ten w różnych ilościach jest obecny także w materii organicznej od poniżej 2 mg/kg w roślinach lądowych do 60 000 mg/kg w algach i trawie morskiej.
W wodach brom występuje w formie jonowej (pod postacią bromków). Bromki mogą występować częściej w wodach zmineralizowanych, a także w niektórych wodach termalnych i leczniczych. Szacuje się, że maksymalną bezpieczną dawką dla człowieka jest zawartość bromków w wodzie wynosząca 1,0 mg na 1 kg masy ciała.
Zobacz również: Krenoterapia.
Charakterystyka bromu
Brom wykazuje niezwykle dużą aktywność chemiczną oraz wysokie zdolności utleniające. Reaguje bardzo gwałtownie z materiałami palnymi i redukującymi. Słabo rozpuszcza się w wodzie, a jeśli już do tego dojdzie efektem jest powstanie wody bromowej. Roztwór wodny bromu stanowi silny kwas i działa żrąco.
Omawiany pierwiastek mimo reaktywności znajduje wiele zastosowań w różnych dziedzinach przemysłu. Wykorzystuje się go między innymi do produkcji barwników, substancji wybielających, związków zmniejszających palność, farb, atramentów, filmów, płynów chłodniczych oraz preparatów wykorzystywanych w uprawach rolnych. Niekiedy stosuje się go także do dezynfekcji wody w basenach, ponieważ wykazuje on działanie przeciwbakteryjne.
Toksyczność bromu
Brom jest brązowoczerwoną i dymiącą cieszą cechującą się ostrym, charakterystycznym zapachem. Wchłania się przez układ oddechowy, układ pokarmowy i skórę. Narażenie na kontakt z tym pierwiastkiem zależy od rodzaju wykonywanej pracy i stylu życia. Przykładowo, w warunkach środowiska pracy największą rolę odgrywa narażenie inhalacyjne, natomiast dla populacji ogólnej najgroźniejsze jest pobranie tego związki wraz z pokarmem. Toksyczność działania bromu opiera się na fakcie, że w organizmie człowieka przemienia się on w bromowodór lub wypiera inne, cenne elementy ze związków endogennych.
Dawka śmiertelna ciekłego bromu wynosi 14 mg na kg masy ciała. Uznawany jest on za silnie trujący. Opary wykazują zaś umiarkowaną toksyczność, jednak narażenie na nie także powoduje szereg niekorzystnych efektów. Objawami narażenia inhalacyjnego są między innymi:
- podrażnienie oczu i błon śluzowych;
- ból głowy z towarzyszącymi zawrotami;
- kaszel;
- duszności i trudności w oddychaniu;
- krwawienie z nosa;
- uczucie ucisku w klatce piersiowej;
- chrypka;
- biegunka.
Obserwuje się dodatkowo brązowe zabarwienie języka, typowy zapach wydychanego powietrza oraz zmiany skórne przypominające objawy odry. Zmiany skórne stopniowo maleją już na następny dzień. Z kolei ciekły brom w kontakcie ze skórą wywołuje pęcherze i trudno gojące się owrzodzenia. Mogą po tym zostawać nieatrakcyjne blizny.
Polecane produkty:
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Winid B., Brom jako potencjalne zagrożenie jakości środowiska wodnego w rejonach eksploatacji górskiej, Gospodarka Surowcami Mineralnymi, 2/2013.
- Szymańska J., Bruchajzer E., Brom, Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy, 2/2006.