Sen niemowlaka poza czasem trwania i ilością wybudzeń niewiele różni się od snu dorosłego człowieka. Ma taki sam przebieg i składają się na niego dwie, dobrze poznane fazy: REM oraz NREM. Sen w tak młodym wieku jest szczególnie ważny dla prawidłowego rozwoju oraz zachowania wysokiego poziomu odporności. Należy więc dbać o jego komfort.
Jak wygląda sen niemowlaka?
Sen każdego człowieka bez względu na wiek składa się z dwóch faz: REM i NREM. Faza REM jest aktywna, co oznacza, że sen jest lekki i bardzo łatwo się z niego wybudzić. Charakterystyczną oznaką jest poruszanie gałkami ocznymi przy zamkniętych powiekach oraz nerwowe, niekontrolowane tiki. Po tej fazie następuje NREM, czyli faza snu głębokiego. Trudniej się z niego wybudzić, nawet podczas trwania głośnej rozmowy czy puszczania muzyki. W tej fazie niemowlak raczej śpi spokojnie, bez niekontrolowanych, nerwowych ruchów czy wybudzania się na drobniejsze hałasy.
Im młodszy maluch, tym więcej czasu zajmuje mu sen aktywny (REM). Do 3. miesiąca życia wręcz przeważa w jego życiu, ponieważ dziecko co 2-3 godziny budzi się na karmienie. Uniemożliwia to głębokie wejście w fazę NREM. Cykl snu noworodka i niemowlaka do 3. miesiąca życia trwa średnio 40 minut, w przeciwieństwie do cyklu snu osób dorosłych, trwającego około 120 minut. Oznacza to, że po około 40 minutach snu dziecko na chwilę się wybudza. Sprawdza czy wszystko jest w porządku, czy nie jest głodne i czy mama znajduje się niedaleko. Cykl snu wydłuża się nieco z kolejnymi miesiącami okresu niemowlęcego.
Ciekawostką jest, że cyklu snu niemowlęcia do 3. miesiąca życia praktycznie nie jesteśmy w stanie uregulować. Wpływa na to niedojrzały jeszcze układ endokrynny oraz układ nerwowy. Aby jednak poprawiać jakość snu dziecka i stymulować go do regulacji cyklu w późniejszych miesiącach, warto w ciągu dnia dużo spacerować z dzieckiem na dworze (najlepiej przed południem i popołudniu, gdy świeci słońce), unikać zbędnego świecenia świateł nocą w pokoju dziecięcym oraz w prawidłowy sposób karmić niemowlę.
Niespokojny sen niemowlaka
Niektóre niemowlęta śpią niespokojnie, co może wzbudzać obawę rodziców. Oznakami niespokojnego snu są m.in.:
- machanie rączkami i nóżkami podczas snu;
- tiki nerwowe, np. zrywny ruch jednej rączki;
- delikatnie otwieranie powiek bez całkowitego wybudzania się;
- silne ruchy gałek ocznych widoczne przy zamkniętych powiekach;
- wydawanie różnego rodzaju odgłosów, np. jęków.
Wiele tych objawów świadczy po prostu o trwającej fazie REM. Uważa się, że tak małe dzieci również doświadczają snów. Jeśli są bardziej intensywne, mogą przejawiać się niespokojnym snem. W przypadku gdy nie towarzyszą temu niepokojące objawy, takie jak kolka u noworodka i zaparcia, nadmierna płaczliwość, silne biegunki z domieszką krwi, duszności, zasinienie skóry czy gorączka, nie należy się obawiać. Jest to fizjologiczny sen w przypadku niektórych niemowląt. W razie wątpliwości należy skonsultować się z pediatrą lub położną.
Ile godzin śpi niemowlę?
Czas trwania snu niemowlęcia jest kwestią wysoce indywidualną i zależy od predyspozycji danego dziecka. Na ogół prezentuje się to jednak następująco:
- noworodek (dziecko do 28. dnia życia) – przesypia około 16-20 godzin;
- niemowlę 6 tygodni – przesypia około 15-16 godzin;
- niemowlę 4-miesięczne – przesypia około 9-12 godzin + 2 drzemki pomiędzy snem właściwym;
- niemowlę od 6 miesięcy do roku – przesypia około 11 godzin + 2 drzemki pomiędzy snem właściwym.
Nie jest to jednak wyznacznik zdrowo rozwijającego się dziecka. Na rozwój wpływa także wiele innych czynników.
Dlaczego sen niemowlaka jest tak ważny?
Wykazano, że mózg niemowlęcia podczas snu porządkuje informacje zgromadzone w ciągu dnia. Tym samym maluch może przystosowywać się do nowych warunków, utrwalać pamięć i stymulować intensywny rozwój całego układu nerwowego. To również czas, w którym organizm dziecka regeneruje się. Miejsce mają liczne reakcje anaboliczne, pozwalające m.in. wzrastać kościom na długość, kształtować narządy wewnętrzne i budować odporność. Udowodniono również, że permanentny brak snu w okresie niemowlęcym może skutkować nawet znacznym opóźnieniem nauki siadania i chodzenia, wycofaniem społecznym, otyłością czy zaburzeniami hormonalnymi.
Zainteresował Cię ten temat?
Wyżej przybliżona została tematyka związana z bardzo ważnym działem jakim jest pediatria. Jeżeli chcesz dodatkowo rozwijać się w temacie i pomagać nie tylko dzieciom, ale również mamom przed, w trakcie i po porodzie, dowiedz się jak prowadzić pacjentów uroginekologicznych. Najlepszym rozwiązaniem jest zdobycie wiedzy bezpośrednio u specjalistów, w rozszerzonym zakresie na certyfikowanych szkoleniach, gdzie uzyskuje się szczegółowe informacje o technikach fizjoterapeutycznych i ich wykorzystaniu u pacjentów.
Kod rabatowy na kurs Trening dna miednicy BeBo
Z tego względu, specjalnie dla naszych czytelników Portalu Fizjoterapeuty wynegocjowaliśmy 10% zniżki na kursy i szkolenia prowadzone przez certyfikowanych instruktorów BeBo Polska. W celu uzyskania zniżki podczas zapisów (telefonicznie lub przez stronę www.bebotrening.pl) wystarczy podać kod: FIZJOTERAPEUTY
Bibliografia
- Bałanda A., Opieka nad noworodkiem, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2023.
- Dmoch-Gajzlerska E., Salamończyk M., Łozińska-Czerniak A., Neonatologia. Praktyczne umiejętności w opiece nad noworodkiem, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Milanowski A., Lissauer T., Carroll W., Pediatria, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2019.
