Ostatnimi czasy coraz większą popularność zyskują metody fizykalne leczenia bólu. Różne rodzaje energii są nośnikiem tak zwanych czynników fizykalnych wywierających określony wpływ na organizm.
Metody fizykalne leczenia bólu
Mechanizm działania poszczególnych metod jest różnorodny. Zróżnicowana jest również siła tego typu oddziaływania oraz czas utrzymującego się po zabiegu efektu przeciwbólowego.
Poniżej przedstawiono najważniejsze zabiegi fizykalne, które można wykorzystać w celu przygotowania tkanek do ćwiczeń czy działania przeciwbólowego.
Zabiegi cieplne i światłolecznictwo
Działają poprzez czynnik termiczny i w ten sposób wywołują pożądane działanie na organizm. Zmiany mogą być dwukierunkowe – przyjmowanie ciepła lub jego oddawanie. W tego typu zabiegach chodzi głównie o lokalne działanie czynnika termicznego, zwykle w bolesnym miejscu, a niekiedy i w obrębie tak zwanych stref spustowych.
Zabiegi cieplne działają przeciwbólowo między innymi poprzez zmianę wrażliwości receptorów, poprawę krążenia lokalnego, a także wpływ na chemizm tkanek.
Przykładowe rodzaje zabiegów:
Zabiegi z zakresu elektrolecznictwa
Elektrolecznictwo łagodzi doznania bólowe poprzez poprawę ukrwienia stymulowanej tkanki, przyspieszanie wchłaniania obrzęków i wysięków śródstawowych, usprawnianie procesów odżywczych tkanek oraz działanie przeciwzapalne.
- prądy galwaniczne – działanie przeciwbólowe szczególnie dobrze wykazuje anoda;
- prądy diadynamiczne – silne działanie przeciwbólowe wykazuje prąd DF o częstotliwości 100 Hz;
- metoda TENS – znajduje zastosowanie w leczeniu bólu różnego pochodzenia, szczególnie po przebytych uszkodzeniach nerwów obwodowych lub po amputacjach;
- jonoforeza – w zależności od zastosowanego leku, znieczulająco działa m.in. chlorowodorek lidokainy czy prokainy;
- prądy interferencyjne – działanie przeciwbólowe wykazuje w szczególności prąd o częstotliwości 90-100 Hz.
Zabiegi z wykorzystaniem zimna
Zmniejszają wyładowania motoneuronów gamma, przez co rozluźniają mięśnie, a także zwalniają przemianę materii, hamują procesy zapalne i przyspieszają cofanie się obrzęków. Warto wspomnieć, że długotrwałe zabiegi z zastosowaniem bardzo niskiej temperatury powodują podwyższenie progu bólu oraz zmniejszenie pobudliwości włókien nerwowych.
Rodzaje zabiegów:
- krioterapia – wykorzystuje zimne powietrze, może być zarówno miejscowa jak i ogólnoustrojowa
- zimne okłady lub zawijania – wykonuje się je z użyciem oziębionych chust lub worków zapełnionych zimną wodą bądź lodem
Ultradźwięki
Ultradźwięki wykazują stosunkowo silne działanie przeciwbólowe poprzez zmiany w strukturze koloidów tkankowych, wzmożenie przepuszczalności błon komórkowych, usprawnianie oddychania tkankowego oraz pobudzenie przemiany materii komórek.
Podsumowanie
Mechanizm działania przeciwbólowego nie został do końca poznany i wyjaśniony. Na podstawie szerokich obserwacji udowodniono jednak, że wybrane zabiegi fizykalne działając pośrednio, łagodzą dolegliwości bólowe. Takie wszechstronne działanie ukierunkowane bardziej na przyczynę niż na skutki może zaowocować szybszą poprawą stanu funkcjonalnego pacjenta. Tylko niektóre zabiegi działają bezpośrednio na ból i likwidują go.
Należy również pamiętać, że fizykoterapia stosowana jest przede wszystkim jako metoda pomocnicza. Często łączy się ją z innymi metodami fizjoterapeutycznymi (takimi jak np. kinezyterapia, masaże, terapia manualna, kinesiotaping). Dopiero wówczas rehabilitację można uznać za kompletną.
Bibliografia
- Mika T., Fizykoterapia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1996.
- Nowotny J., Podstawy fizjoterapii, tom III, Wydawnictwo Kasper, Kraków 2005.
Polecane produkty:
Plastry kinesiotaping
Taśmy Kinesio Tex Classic to oryginalne, japońskie plastry znane i cenione od lat przez fizjoterapeutów na całym świecie. Stworzone zostały i do tej pory nadzorowane są przez doktora Kenzo Kase. Taśmy te zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce Zobacz więcej... | |
Plastry do kinesiotapingu
Zapewniają skuteczną i bezinwazyjną metodę w walce z bólem układu mięśniowo-nerwowego. Dodatkowo korzystnie wpływają na poprawę krążenia krwi oraz limfy, zapewniając przy tym wygodę podczas noszenia. Zobacz więcej... |