Sarkomer to elementarna część kurczliwa włókienka mięśniowego (miofibryli), odgrywająca kluczową rolę w skurczu mięśnia. Sarkomery występują w tkance mięśniowej poprzecznie prążkowanej i leżą pomiędzy liniami Z, regularnie powtarzającymi się w mięśniu. W praktyce sarkomery są złożonym kompleksem kilkunastu białek, tworzących filamenty grube i filamenty cienkie.
Sarkomer – budowa
Na przekroju podłużnym włókna mięśniowego widać pod sarkolemą (cytoplazmą) liczne jądra komórkowe, a w jej wnętrzu znajdują się liczne włókienka mięśniowe (miofibryle), ułożone równolegle do siebie w długiej osi włókna mięśniowego. Na przebiegu włókien mięśniowych widoczne jest prążkowanie, przy barwieniu standardowym jako ciemne i jasne prążki. Nazywa się je prążkami izotropowymi (jasne) i prążkami anizotropowymi (ciemne). Analiza tych prążków wskazuje na to, że włókienko zbudowane jest z powtarzających się jednostek strukturalnych, nazywanych powszechnie sarkomerami.
Granice sarkomeru stanowią błonki graniczne linii Z, przebiegające przez środek prążka izotropowego (I). Tak więc sarkomer widziany jest jako fragment włókienka mięśniowego, którego granice stanowią błonki linii Z, wnętrze 1/2 prążka jasnego I, przy jednej i drugiej błonce Z, a także prążek ciemny A, przez środek którego przebiega jasny prążek H. Układ wzajemny miofilamentów jest bardzo regularny, co widać zwłaszcza na przekrojach poprzecznych. Przykładowo w prążku A widać grube filamenty otoczone przez filamenty cienkie w układzie heksagonalnym.
Miofilamenty cienkie
Miofilamenty cienkie tworzą 2 rodzaje białek: aktyna, tropomiozyna i troponina. Cząsteczki G-aktyny układają się w podwójną spiralę, wzdłuż której znajdują się wydłużone cząsteczki tropomiozyny. Na każdą cząsteczkę tropomiozyny przypada jeden kompleks troponiny.
Miofilamenty grube
Pojedynczy filament gruby składa się z białka o dużych cząsteczkach – miozyny II. Jej cząsteczkę tworzą 2 łańcuchy ciężkie (H), na końcu tworzące dwie globularne główki. Z tymi główkami wiążą się łańcuchy lekkie (L), po dwie na każdą główkę. Poszczególne cząsteczki miozyny II wiąże ze sobą w miofilamencie grubym białko C.
Sarkomer – znaczenie
Wzajemne oddziaływanie pomiędzy dwoma typami filamentów (cienkie i grube) powoduje skurcz sarkomerów, a w konsekwencji skurcz całych mięśni. Niezbędne są do tego jony wapnia. Należy wiedzieć, że milamenty tworzą miofibryle, a te z kolei są podstawowym budulcem miocytów tworzących tkankę mięśniową. Wszelkie nieprawidłowości w funkcjonowaniu mięśni mogą być spowodowane (przynajmniej w pewnej części) zaburzeniami kooperacji sarkomerów. Dlatego prawidłowe ich funkcjonowanie jest niezbędne dla zdrowia i sprawności wszystkich mięśni, które je zawierają.
Ciekawostką jest, że sarkomery mają średnicę 100 razy mniejszą niż przeciętny ludzki włos, a skurcz mięśnia jest efektem współpracy wielu milionów sarkomerów.
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny w kapsułkach
Skład produktu to wyłącznie naturalny, rybi kolagen. Dzięki temu jest on aktywny biologicznie, a także bardzo wysokiej wchłanialności. Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Ganong W., Fizjologia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, tom I, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Silverthorn D., Fizjologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2018.
