Proliferacja to inaczej silne rozrastanie się czegoś, gwałtowny rozwój i namnażanie się. W biologii i medycynie oznacza mnożenie się komórek. Stanowi fizjologiczną cechę wszystkich organizmów żywych. Dzięki temu zjawisku jesteśmy w stanie rozwijać się od pierwszego dnia, jakim jest zapłodnienie komórki jajowej przez plemnik.
Na czym polega proliferacja?
Każda komórka ludzkiego ciała ma stały kontakt z innymi. Jest to podstawa tzw. cyklu komórkowego, który z kolei warunkuje omawiane zjawisko. W określonych ramach czasowych układ kontroli cyklu komórkowego za pomocą enzymów i odpowiednich białek steruje cyklem komórkowym. Gdy pojedyncza komórka otrzyma sygnał, zaczyna się dzielić. Cykl komórkowy następuje w fazach mitozy lub mejozy. W rezultacie otrzymujemy nowe komórki potomne, które także zyskują zdolność podziału.
Wzajemny kontakt komórek jest niezwykle ważny, aby proliferacja przebiegała sprawnie. Są one w stanie przesyłać między sobą informacje o braku konieczności podziału. Jednak jeśli wskutek określonych czynników, np. urazu skóry, przerwania jej ciągłości dojdzie do uszkodzenia tkanek, komórki znajdujące się na brzegach rany otrzymują informacje o obowiązku podziału. Zaczynają szybko się mnożyć i tym samym umożliwiają regenerację tkanek.
Gdzie może zachodzić proliferacja?
Proliferacja może dotyczyć wszystkich komórek, a więc wszystkich tkanek organizmów żywych. Zjawisko to jest niezbędne, aby ludzki organizm mógł się rozwijać i prawidłowo funkcjonować. Proliferacja może dotyczyć między innymi:
- endometrium;
- kości;
- komórek nowotworowych.
Warto krótko scharakteryzować poszczególne tkanki.
Endometrium
Między 4. a 14. dniem cyklu miesiączkowego dochodzi do proliferacji endometrium, czyli błony wyścielającej macicę u kobiet. Proces ten ma charakter cykliczny. Oznacza to, że pojawia się każdego miesiąca w tych samych ramach czasowych. Namnażające się endometrium jest konieczne do prawidłowego zapłodnienia komórki, a dokładniej do jej zagnieżdżenia się w ścianach macicy. Jeśli nie dojdzie do zapłodnienia, ściana macicy zacznie się złuszczać, co prowadzi do menstruacji. Po pewnym czasie endometrium jest gotowe do ponownej proliferacji.
Tkanka kostna
Uważa się, że proliferacja komórek tkanki kostnej trwa przez całe życie człowieka, nie tylko w momentach wzrostu młodego organizmu czy po złamaniach i urazach kostnych. Nadbudowa przez nowe komórki jest niezbędna, aby kości były silne, wytrzymałe i twarde. Udowodniono, że każdego roku około 10% tkanki kostnej ulega przebudowie wskutek proliferacji. Oczywiście zjawisko to jest znacznie intensywniejsze w okresie dziecięcym i młodzieńczym, a także po wspomnianych kontuzjach dotyczących tkanki kostnej.
Komórki nowotworowe
Proliferacja komórek nowotworowych jest negatywnym i niekontrolowanym zjawiskiem, którego chcemy uniknąć. Jeśli podział komórek w jakikolwiek sposób zostanie zaburzony lub upośledzony może dojść do stopniowego powstawania nieprawidłowo funkcjonujących komórek, które zwie się tkanką nowotworową. Komórki rakowe charakteryzują się przyspieszonym metabolizmem, przez co ich proliferacja następuje bardzo szybko. Im szybciej, tym bardziej złośliwy nowotwór. Mimo licznych badań nie określono dokładnych przyczyn tego zjawiska. Uznaje się, że wpływ na to może mieć wiele czynników: środowiskowych, genetycznych, osobniczych. Często wspomina się o mutacji w obrębie DNA.
Podsumowanie
Proliferacja dotyczy wszystkich komórek ludzkiego organizmu. Z łatwością można zauważyć rosnące na długość włosy, paznokcie czy złuszczający się naskórek. Oczywiste jest, że w miejscu złuszczonego naskórka muszą rozwinąć się nowe komórki tkanki skórnej. Wiele przypadków namnażania się komórek nie widać gołym okiem, ponieważ odnoszą się do tkanek i organów wewnętrznych. Należy jednak wiedzieć, że stałej proliferacji podlegają także komórki wątroby, śledziony, nerek, jajników, jąder, zębów, błon śluzowych czy serca.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Gasińska A., Biesaga B., Nowe spojrzenie na proliferację nowotworów, Journal of Oncology, 60/2010.
- Domaszewska-Szostek A., Mechanizm proliferacji i różnicowania keratynocytów w zastoju limfatycznym kończyn dolnych – wpływ cytokin i czynników wzrostu płynu tkankowego / limfy, Warszawa 2011.
