Ulnaryzacja to inaczej trwałe odchylenie palców (lub całej dłoni) w kierunku łokciowym. Spowodowana jest asymetrią kształtu zniszczonych głów kości śródręcza i innymi patologiami zachodzącymi w obrębie stawów wskutek chorób przewlekłych. Upośledza zdolności motoryki małej i pogarsza jakość codziennego funkcjonowania. Diagnostyką i leczeniem zajmuje się ortopeda we współpracy z fizjoterapeutą.
Ulnaryzacja – co to jest?
Ulnaryzacja to inaczej odchylenie łokciowe, czyli odchylenie osi kończyny górnej albo jej części w kierunku kości łokciowej (łac. ulna, stąd pochodzi nazwa). Innymi słowy, lewa kończyna górna spoczywająca płasko na stole (dłonią w kierunku blatu) przyjmuje kształt łuku skierowanego górnym końcem w lewą stronę. Analogicznie wygląda to w prawej kończynie górnej, gdzie łuk kieruje się w prawą stronę.
W zależności od przyczyn ulnaryzacji odchylenie w stronę kości łokciowej może być mocno widoczne lub jedynie w niewielkim stopniu zaznaczone. Ulnaryzacja dotyczy całej dłoni (wówczas patologia toczy się w stawach nadgarstka) bądź jedynie palców (wówczas patologia toczy się w stawach śródręczno-paliczkowych / stawach międzypaliczkowych).
Ulnaryzacja – przyczyny
Tego typu odchylenia od normy najczęściej są wynikiem:
- chorób reumatycznych, zwłaszcza RZS (reumatoidalne zapalenie stawów);
- zmian zwyrodnieniowo-zniekształcających, np. w przebiegu choroby zwyrodnieniowej stawów;
- zaburzeń zrostu po złamaniach kości i urazach stawowych.
Rzadziej bywa konsekwencją wrodzonych deformacji czy zespołów genetycznych, choć jest to możliwe. W przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów ulnaryzacja spowodowana jest asymetrią kształtu zniszczonych głów kości śródręcza, obecnością wysięku w stawach oraz naturalną tendencją zginaczy i prostowników palców do ściągania palców w kierunku dołokciowym.
Konsekwencje ulnaryzacji
Ulnaryzacja zaburza motorykę kończyny górnej i upośledza ruchomość stawów. W efekcie wykonywanie prostych czynności codziennych może stać się utrudnione. Dochodzi do przykurczu mięśni po stronie kości łokciowej i osłabienia mięśni po stronie kości promieniowej. Wzrasta również ryzyko szybkiego postępowania zmian zwyrodnieniowych w nieprawidłowo ustawionych stawach. Ulnaryzacja może powodować dolegliwości bólowe, wynika to jednak głównie z przyczyny omawianej dolegliwości.
Diagnostyka ulnaryzacji
Nie trzeba zaawansowanych metod diagnostycznych, aby rozpoznać ulnaryzację. Zniekształcenie widać na pierwszy rzut oka. Za pomocą goniometru można zmierzyć stopień jego zaawansowania. Najlepiej jednak wykonać badanie RTG, aby uwidocznić struktury stawowe i ich dokładne ustawienie. Jednocześnie można ocenić zaawansowanie ewentualnych zmian zwyrodnieniowych.
Zobacz również: Palec młotkowaty.
Ulnaryzacja – leczenie
Leczenie ulnaryzacji zależy od przyczyny. Jeśli wynika ona ze źle zrośniętych kości, można rozważyć operacyjną korektę ustawienia zrośniętych odłamów. Zwłaszcza u osób młodych, gdy patologia zaburza czynność kończyny górnej. Najczęściej jednak ulnaryzacja jest wynikiem RZS, wówczas leczenie powinno być długotrwałe i kompleksowe, a ma ono na celu spowalnianie postępu choroby. Podstawą są ćwiczenia czynne rąk stosowane już we wczesnym okresie choroby, także te wykonywane samodzielnie przez pacjentów w domu. Powinny zostać dobrane przez fizjoterapeutę. Stosuje się również zabiegi fizykalne, choć nie cieszą się one tak wysoką skutecznością.
Pomocniczo można stosować uzupełnienie ortopedyczne. Łuska spoczynkowa na dłoń i przedramię powinna ustawiać nadgarstek w pozycji fizjologicznej (zgięcie grzbietowe 15-25° i przywiedzenie dołokciowe 3-5°), z zachowaniem osi długiej ręki, i obejmować 3 /4 długości przedramienia. Najkorzystniejsze dla chorego jest zapięcie z taśmy Velcro. Alternatywą są łuski stabilizacyjne: na paliczki obwodowe (szyna Stacka), ustawiające kciuk w opozycji i odwiedzeniu, unieruchamiające nadgarstek i podpierające sklepienie poprzeczne ręki z korekcją palców (dedykowane dla ręki z ulnaryzacją palców).
Polecane produkty:
|
Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę
Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej... |
|
Kwas hialuronowy na stawy i skórę
Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Żuk B., Księżopolska-Orłowska K., Ochrona stawów w reumatoidalnym zapaleniu stawów. Zaopatrzenie ortopedyczne, Reumatologia, 5/2009.
- Barłowska-Trybulec M., Szklarczyk J., Ćwiczenia lecznicze stosowane w rehabilitacji ręki reumatoidalnej, Sztuka Leczenia, 1/2021.
- Bruckle W., Reumatoidalne zapalenie stawów, Wydawnictwo Interspar, Warszawa 2000.
