Polimialgia reumatyczna

Polimialgia reumatyczna to choroba osób w podeszłym wieku charakteryzująca się bólem i sztywnością mięśni karku, obręczy barkowej lub biodrowej, zwykle bez ich osłabienia i zaniku. Towarzyszą temu: znaczny wzrost OB i nieswoiste objawy ogólne. Szczyt zachorowań przypada na 70-80 rok życia, przy czym dwukrotnie częściej chorują kobiety.

Przyczyny polimialgii reumatycznej

Etiologia choroby wciąż nie została do końca poznana. Trudno także wyjaśnić jej związek z podeszłym wiekiem. Częste występowanie u rasy białej wskazuje na predyspozycję genetyczną. Wykazano jedynie związek z antygenem HLA-DR4. W patogenezie choroby sugeruje się również udział zaburzeń odpowiedzi immunologicznej bez obecności autoprzeciwciał.

Jak objawia się polimialgia reumatyczna?

Objawy choroby można podzielić na przedmiotowe i podmiotowe. Wśród przedmiotowych znajdują się:

• tkliwość oraz ograniczenie ruchomości czynnej i biernej w stawach ramiennych lub stawach biodrowych. Ponadto u dłużej chorujących może dojść do przykurczu w tych stawach i do zaniku mięśni;
• zapalenie stawów, zazwyczaj kolan, nadgarstków i stawów mostkowo-obojczykowych (u 30% chorych);
• zespół kanału nadgarstka (u 5% chorych).

Natomiast do objawów podmiotowych zaliczamy:

• przewlekły ból oraz trwająca powyżej 1 godziny sztywność poranna mięśni karku, obręczy barkowej (u 70-95% chorych) lub biodrowej (u 50-70% chorych). Ból ten najczęściej promieniuje do kolan czy łokci. Niekiedy chorzy zgłaszają osłabienie mięśni, które jest wynikiem bólu i sztywności;
• złe samopoczucie;
• stan podgorączkowy;
• utratę masy ciała.

Dodatkowo, u około połowy chorych występuje olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic. W badaniach pomocniczych stwierdza się wzrost OB powyżej 100 mm/h (i jest to najbardziej charakterystyczna nieprawidłowość), niedokrwistość normobarwliwą oraz nadpłytkowość. Towarzyszy temu często wzrost stężenia białek ostrej fazy w surowicy.

Jak rozpoznać polimialgię reumatyczną?

Rozpoznanie choroby może opierać się na różnych kryteriach, najczęściej stosuje się kryteria Healeya oraz kryteria Birda. Kryteria Healeya obejmują:

• wiek pacjenta powyżej 50 roku życia;
• symetrycznie pojawiające się dolegliwości bólowe w obrębie 2 z 3 obszarów mięśniowych (kark, obręcz barkowa lub biodrowa) przez przynajmniej 6 tygodni;
• sztywność poranną trwającą powyżej 1 godziny;
• wzrost OB powyżej 40 mm po 1 godzinie;
• szybką poprawę po zastosowaniu glikokortykosteroidów.

Aby potwierdzić obecność omawianej choroby muszą zostać spełnione wszystkie powyższe kryteria. Dodatkowo należy wykluczyć obecność innych chorób, które mogą dawać podobne objawy. Z kolei kryteria Birda obejmują:

• wiek pacjenta powyżej 65 roku życia;
• wzrost OB powyżej 40 mm po 1 godzinie;
• dolegliwości bólowe obu barków;
• sztywność poranną trwającą powyżej 1 godziny;
• początek choroby przypadający na okres przed 2 tygodniami;
• depresję lub utratę masy ciała.

Aby postawić rozpoznanie opierające się na podstawie kryteriów Birda muszą być spełnione przynajmniej 3 wyżej wymienione kryteria. Czułość kryteriów Birda jest większa niż kryteriów Healeya i sięga 92%, a przy spełnionym dodatkowym kryterium szybkiej poprawy po zastosowaniu glikokortykosteroidów – aż 99%.

Chorobę należy bezwzględnie zróżnicować z innymi schorzeniami, które mogą dawać podobne objawy. W związku z tym pacjenta należy także zdiagnozować pod kątem niedoczynności tarczycy, depresji, fibromialgii, chorób nowotworowych oraz reumatoidalnego zapalenia stawów.

Polimialgia reumatyczna – leczenie

Zwykle szybką poprawę stanu klinicznego pacjenta wywołuje zastosowanie glikokortykosteroidów (lekiem pierwszego wyboru jest tu prednizon w dawce 15-20 mg/d). Przy farmakoterapii większość chorych odczuwa poprawę już po upływie 1-2 dni. Gdy objawy choroby zaczynają ustępować, dawkę leku zmniejsza się stopniowo co 2-4 tygodnie. Czas trwania takiej terapii powinien wynosić
6-12 miesięcy. Leki z grupy NLPZ są skuteczne jedynie u 10-20% chorych z nieznacznie nasilonymi objawami. Można je także stosować u chorych w okresie redukcji dawki glikokortykosteroidów. U chorych leczonych sterydami zaleca się stosowanie profilaktyki osteoporozy.

W zmniejszaniu objawów polimialgii reumatycznej dużą rolę odgrywa dobrze prowadzona fizjoterapia. Rehabilitacją pacjenta powinien zająć się fizjoterapeuta specjalizujący się w chorobach reumatycznych. Wykazano, że sporą ulgę przynoszą odpowiednio dobrane zabiegi fizykalne, a także metody manualne. Kinezyterapia jest nieodłączną częścią terapii.

Rokowanie jest dobre. U większości chorych dochodzi do samoograniczenia się choroby. U około 20% chorych obserwuje się jej nawrót po wielu miesiącach lub latach od zaprzestania leczenia.

Bibliografia

1. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom II, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
2. Królik P., Polimialgia reumatyczna – diagnostyka i lecznicze, Geriatria, 11/2017.

Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej...