Parafazja to grupa różnego rodzaju zaburzeń mowy, opierająca się na nieprawidłowym użyciu głosek lub całych słów. W zależności od obrazu klinicznego wyróżnia się wiele rodzajów parafazji. Jako że najczęściej wynika z uszkodzenia struktur ośrodkowego układu nerwowego, rokowania są raczej niekorzystne. Warto udać się na konsultację do neurologa oraz neurologopedy.
Rodzaje parafazji
Wyróżniamy następujące rodzaje parafazji:
- parafazja semantyczna – pacjent zamiast użycia słów faktycznie opisujących dany przedmiot używa słów zamiennych. Przywołane słowo może mieć pewien związek ze słowem docelowym. Przykładowo, do określania sierści używa się słowa kot lub pies;
- parafazja fonologiczna – używane słowa przypominają wyraz docelowy, lecz nie współtworzą zasobu słownikowego danego języka. Powstają wskutek substytucji różnych dźwięków lub sylab tworzących aktualizowany wyraz. Innymi słowy, pacjent zmienia jedną lub więcej liter w wyrazie;
- parafazja neologistyczna – wyrazy nie znajdują potwierdzenia w zasobie słownikowym danego języka, jednocześnie pacjent nie ma świadomości błędnie realizowanych wyrazów docelowych. Wypowiadane kwestie stają się więc całkowicie niezrozumiałe;
- parafazja mieszana – może przybierać różnorodny przebieg;
- parafazja leksykalna – zastępowanie docelowego słowa słowami blisko brzmiącymi, czyli choćby o identycznym lub zbliżonym nagłosie.
Ustalenie rodzaju parafazji ma kluczowe znaczenie dla dalszego leczenia. W zależności od przyczyny początkowe objawy mogą stopniowo się wycofać bądź mają charakter trwały.
Parafazja głoskowa
Parafazja głoskowa także zawiera kilka podtypów. Są to:
- anomia – omijanie głosek, których nie można sobie przypomnieć;
- peryfraza – opisywanie przedmiotów zamiast użycia ich nazwy;
- paragramatyzm – budowanie wypowiedzi zawierających rytm czy melodię;
- agramatyzm – zaburzona struktura gramatyczna wyrazu.
Pojawiają się dość często w praktyce logopedycznej.
Parafazja – przyczyny
Parafazja może mieć różne podłoże, najczęściej jednak wynika z uszkodzenia struktur ośrodkowego układu nerwowego, głównie kory mózgowej odpowiedzialnej za mowę. Jest to tzw. ośrodek mowy Wernickiego. Ma to miejsce choćby w chorobie Alzheimera. Do rozwoju zaburzeń mowy może dojść także wskutek miażdżycy, cukrzycy, wad serca, poważnego nadciśnienia tętniczego oraz migotania przedsionków. Niebezpieczny bywa udar mózgu i zawał serca, których przebycie może skutkować parafazją.
Parafazja – leczenie
Diagnostyką i leczeniem parafazji zajmuje się zespół specjalistów, w skład którego wchodzą: neurolog, logopeda oraz psycholog. Rokowania zależą od przyczyny dolegliwości. Jeśli istnieje szansa na powrót sprawnej mowy, należy jak najszybciej wdrożyć terapię logopedyczną. Opiera się ona na różnego rodzaju ćwiczeniach mowy oraz ćwiczeniach mięśni twarzy. Spotkania odbywają się zazwyczaj 1 raz w tygodniu, jednak pacjent musi pracować samodzielnie w domu każdego dnia. Pomaga w tym najbliższa rodzina, która na terapii logopedycznej zostaje przeszkolona z prawidłowego wykonywania poszczególnych ćwiczeń.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Jodzio K., Nyka W., Zaburzenia językowe oraz mowy w praktyce ogólnolekarskiej, Forum Medycyny Rodzinnej, 1/2008.
- Ambrosius W., Mejnartowicz J., Kozubski W., Strukturalne podstawy afazji w świetle czynnościowych metod neuroobrazowania, Udar Mózgu, 2/2003.
- Rutkiewicz-Hanczewska M., Neurobiologia nazywania. O anomii proprialnej i apelatywnej, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2016.
