Malformacje naczyniowe to nienowotworowe zmiany naczyniowe spowodowane nieprawidłowym ich rozwojem. Rozwijają się jeszcze w życiu płodowym, gdy układ krwionośny znajduje się w fazie rozwoju. Dotyczą do 0,5% populacji na całym świecie, występując z taką samą częstotliwością u kobiet, jak i u mężczyzn.
Malformacje naczyniowe – przyczyny
Malformacje naczyniowe rozwijają się w życiu płodowym, zwykle między 4. a 19. tygodniem. Do dnia dzisiejszego nie poznano dokładnych przyczyn tego zjawiska, jednak istnieje wiele hipotez. Najgłośniejszą jest powiązanie tych zmian z urazami okołoporodowymi dziecka oraz kontuzjami matki podczas ciąży. Mimo tego współcześnie nie ma żadnych naukowych potwierdzeń tego stwierdzenia.
Malformacje naczyniowe uwidaczniają się bezpośrednio po urodzeniu, dlatego zwykle nie ma żadnych problemów ze zdiagnozowaniem ich. Rosną wraz z rozwojem dziecka, stopniowo się pogłębiając. Jeśli nie zostaną zauważone po urodzeniu, zwykle po upływie kilku miesięcy będą tak duże, że nie będzie można ich przeoczyć. Malformacje naczyniowe mają jednak nietypowy przebieg, ponieważ w niektórych przypadkach mogą pozostać niewidoczne nawet przez całe życie pacjenta. Wówczas uwidaczniają się przypadkowo, np. po urazie zajętej okolicy, przy miejscowym stanie zapalnym czy przy zmianach hormonalnych wskutek okresu dojrzewania lub menopauzy.
Zobacz również: Zaburzenia krzepnięcia krwi.
Malformacje naczyniowe – objawy
Omawiając objawy malformacje naczyniowe dzielimy na kilka podstawowych rodzajów i są one:
- tętniczo-żylne – zmienione są zarówno tętnice, jak i żyły, nie obejmując naczyń włosowatych. Typowe są tutaj masywne krwawienia, które mogą nawet zagrażać życiu chorego. Zazwyczaj dotyczą okolicy szyi i głowy, lokalizując się najczęściej na policzkach, czole czy w uszach. Tego typu malformacje są charakterystycznym objawem kilku chorób wrodzonych, w tym takich jak zespół Oslera, zespół Webera czy zespołu Rendu;
- kapilarne – zwane również włosowatymi, pojawiają się zaledwie u 0,3% dzieci. Pojawiają się już po urodzeniu i często bywają mylnie uznawane za krwiaki i siniaki poporodowe. Również one lokalizują się w obrębie głowy i szyi. Nigdy nie znikają samoistnie;
- żylne – utworzone przez naczynia żylne o nieprawidłowej budowie. Są miękkie, sprężyste, łatwo poddające się odkształceniom, zwykle o zabarwieniu niebieskim. Wykazują tendencję do stałego pogłębiania się, zajmując coraz większe partie ciała, aż do momentu rozpoczęcia leczenia. Mogą obejmować całe ciało;
- limfatyczne – zwane również torbielami chłonnymi, pojawiają się przed ukończeniem 2. roku życia dziecka. W znacznej większości pojawiają się dopiero w wyniku miejscowej infekcji czy urazu. To miękkie, torbielowate lub galaretowate masy pokryte skórą, a ich najbardziej typową cechą jest szybkie pogłębianie się wskutek wypełnienia płynem lub krwawienia.
Dodatkowo wyróżnia się 2 podtypy malformacji limfatycznych – małe i duże. Małe malformacje limfatyczne są obecne już przy urodzeniu, jednak często mało zauważalne, ujawniające się po infekcji czy urazie. Najczęściej obejmują kończyny górne i klatkę piersiową, choć mogą pojawiać się na całym ciele. Z kolei malformacje duże lokalizują się w okolicy szyi i twarzy, stanowiąc przy tym zagrożenie życia. Nierzadko utrudniają bowiem przełykanie pokarmów lub oddychanie.
Do rozpoznania malformacji zazwyczaj wystarczy podstawowe badanie fizykalne i szczegółowy wywiad. Jedynie w niektórych przypadkach dodatkowo wykonuje się szczegółowe badania obrazowe, w tym USG metodą Dopplera, tomografię komputerową czy rezonans magnetyczny z opcją naczyniową (angio-MR).
Leczenie malformacji naczyniowych
Postępowanie lecznicze uzależnione jest od typu, wielkości i lokalizacji zmian naczyniowych. Leczenie operacyjne stosuje się zazwyczaj przy zmianach tętniczo-żylnych. Malformacje kapilarne oraz żylne wymagają zastosowania fotokoagulacji laserowej. Do pozostałych metod, które może zalecić lekarz, należą dodatkowo skleroterapia oraz kompresoterapia. Zupełnie inne podejście należy obrać przy malformacjach zlokalizowanych wewnątrz czaszki, ponieważ dostęp do nich jest znacznie utrudniony, a same zmiany mają tendencję do powracania. W takich przypadkach wykorzystuje się operacje neurochirurgiczne, radioterapię lub embolizację. Rokowania zależą od konkretnego przypadku.
Polecane produkty:
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Makowicz G., Lusawa M., Poniatowska R., Dowżenko A., Wybrane wady naczyniowe ośrodkowego układu nerwowego, Postępy Psychiatrii i Neurologii, 21/2021.
- Wnęk A., Kobos J., Przewratil P., Kontrowersje na temat klasyfikacji histopatologicznej anomalii naczyniowych u dzieci, Journal of Oncology, 3/2015.