Legionella pneumophila

Legionella pneumophila to wewnątrzkomórkowe patogeny, które ostatnimi czasy coraz częściej atakują człowieka. Ich naturalnym środowiskiem występowania jest woda, dlatego zarazić można się podczas picia skażonej wody lub wdychania jej aerozolu. Niestety śmiertelność wśród zakażonych osób jest wysoka.

Legionella pneumophila – charakterystyka

Pałeczki z rodzaju Legionella mogą występować powszechnie w wodzie i w generowanym do powietrza aerozolu wodnym. Szczególnie niebezpieczne są pałeczki należące do gatunku Legionella pneumophila. Spośród rejestrowanych zachorowań, aż 80-90% jest wywołanych właśnie przez ten gatunek, przy czym 50-75% przez L. pneumophila serogrupy 1. Konsekwencją jest choroba nazywana legionelozą. Legioneloza występuje w postaci płucnej (tzw. legionellozowe zapalenie płuc, choroba legionistów) oraz w postaci pozapłucnej grypopodobnej (tzw. gorączka Pontiac). Zakażenie bakteriami z rodzaju Legionella następuje przeważnie drogą inhalacyjną przez przedostanie się skażonego aerozolu wodnego o średnicy kropel 2-5 mm bezpośrednio do pęcherzyków płucnych. Zagrożeniem jest jednak także przedostanie się skażonej wody do dróg pokarmowych.

Czynniki ryzyka infekcji Legionella pneumophila:

• płeć męska;
• wiek 40 – 69 lat;
• palenie tytoniu;
• picie alkoholu;
• cukrzyca;
• choroby wymagające leczenia immunosupresyjnego i leczenia cytostatycznego.

Warto wiedzieć, że bakteria ta najlepiej rozwija się w wodzie o temperaturze 20-50 stopni C, w zastojach, w których zbiera się ciepła woda, a żywi się substancjami biologicznymi lub osadami, takimi jak rdza i kamień kotłowy. Legionella pneumophila namnaża się tysiącami w amebach, które funkcjonują jako gospodarze i są wydalane z biofilmu wskutek przepływu wody. Ameby są wypłukiwane przez prysznic lub kran, wówczas następuje uwolnienie dziesiątków tysięcy Legionelli.

Choroba legionistów

Legionellozowe zapalenie płuc przeważnie przebiega w sposób niespecyficzny, ciężkość tego przebiegu waha się od lekkiego (kaszel, niezbyt wysoka gorączka i niewielkie zmiany w RTG płuc), do bardzo ciężkiego. Aż u do 50% chorych mogą rozwinąć się dolegliwości ze strony układu nerwowego, takie jak zawroty głowy czy splątanie, a także ze strony układu pokarmowego – bóle brzucha, biegunka, nudności. Śmiertelność pacjentów zmagających się z chorobą legionistów określa się jako wysoką, wynosi aż do 30%. Rokowanie zwiększa wczesne wykrycie choroby i wdrożenie odpowiedniej antybiotykoterapii.

Gorączka Pontiac

Gorączka Pontiac to łagodniejsza forma choroby legionistów, występująca częściej. Zazwyczaj objawia się gorączką, bólem głowy i bólami mięśni, swoim obrazem klinicznym przypomina więc zwykłą grypę. Nie trzeba wdrażać specjalnej terapii. Jej wyleczenie następuje samoistnie po około 3-5 dniach. Ta postać legionelozy występuje u ponad 90% eksponowanej populacji.

Legionella pneumophila – profilaktyka

Wytwarzane przez bakterie cysty umożliwiają komórkom Legionella przetrwanie okresowych, niekorzystnych zmian środowiskowych (np. spadku temperatury, wysychania, skażenia czynnikami bakteriobójczymi) oraz ułatwiają transmisję bakterii w środowisku, co ma korzystny wpływ na liczebność populacji. Eliminacja ich ze zbiorników wodnych jest więc stosunkowo trudna. Zwykle praktykowane metody to:

• dezynfekcja termiczna (np. jednominutowe podniesienie temperatury krążącej wody powyżej 60 stopni C);
• dezynfekcja chemiczna (chlorowanie lub ozonowanie);
• podwyższenie stężenia jonowego bakteriobójczych metali (miedzi i srebra).

W podobny sposób mogą chronić się ludzie. Wystarczy podnieść temperaturę wody w piecyku powyżej 60 stopni C i odczekać do momentu, w którym woda się nagrzeje. Następnie należy przepłukać przez kilka minut każdy kran i prysznic.

Legionella pneumophila – leczenie

Wczesna interwencja medyczna zwiększa rokowania pacjenta, a więc jego szanse na przeżycie. Podstawą leczenia jest antybiotykoterapia: klarytromycyna, azytromycyna, preparaty z grupy fluorochinolonów, np. lewofloksacyna i cyprofloksacyna. Antybiotyki beta-laktamowe są nieskuteczne w leczeniu zakażeń Legionella pneumophila. Nie udowodniono, aby Legionella pneumophila przenosiły się z człowieka na człowieka, zatem kontakt z osobą chorą nie jest zagrożeniem.

BIO Acerola - naturalna witamina C Organiczna Acerola od bioalgi to wysokiej jakości naturalna witamina C. Jest silnie skoncentrowanym ekstraktem ze specjalnie wyselekcjonowanych owoców (1 gram produktu odpowiada 17 gramom owoców Aceroli). Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Stypułkowska-Misiurewicz H., Krogulska B., Pancer K., Matuszewska R., Legionella sp. – laboratoryjne rozpoznawanie zakażeń u ludzi i wykrywanie w środowisku wodnym, Roczniki PZH, 1/2001.
2. Palusińska-Szysz M., Cendrowska-Pinkosz M., Występowanie i chorobotwórczość bakterii z rodziny Legionellaceae, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, 62/2008.
3. Placzyńska M., Milart J., Żylak A., Rustecka A., Jung A., Zakażenia pałeczkami Legionella pneumophila – opis przypadku, Pediatria i Medycyna Rodzinna, 7/2011.
4. Rokosz N., Rastawicki W., Zasada A., Baczewska-Rej M., Mikrobiologiczna diagnostyka zakażeń układu oddechowego wywoływanych przez pałeczki Legionella pneumophila, Pneumonol. Alergol. Pol. 78/2010.
5. Kołodyński J., Jankowski S., Legionella pneumophila – epidemiologia i chorobotwórczość Adv Clin Exp Med, 13/2004.
6. Matuszewska L., Maziarka D., Krogulska B., Bakterie z rodzaju Legionella w wodzie technologicznej na stanowiskach pracy, Bezpieczeństwo Pracy, 12/2013.