Mielina

Mielina (inaczej: osłonka mielinowa) może (choć nie musi) otaczać wypustki neuronów w układzie nerwowym. Ze względu na jej obecność lub brak w neurologii wyróżnia się włókna nerwowe mielinowe oraz włókna nerwowe bezmielinowe. Taka osłonka odpowiada przede wszystkim za szybkość przewodzenia impulsów nerwowych.

Mielina – charakterystyka

Mielina dawniej nazywana była osłonką rdzenną, dziś jednak najczęściej stosuje się nazwę osłonki mielinowej. Tworzona jest przez komórki nazywane oligodendrocytami (komórki gleju) w ośrodkowym układzie nerwowym oraz przez tzw. komórki Schwanna w obwodowym układzie nerwowym. Każdy neuron składa się z ciała komórkowego oraz dwóch rodzajów wypustek nerwowych: aksonu, oraz dendrytów. Przestrzeń pomiędzy neuronami wypełniają wymienione wcześniej komórki glejowe, które produkują mielinę.

Mielina stanowi wielowarstwową substancję nadającą istocie białej kolor. Występuje strefowo od węzła do węzła (tworząc tzw. przewężenia Ranviera), stanowiącego odsłonięty fragment aksonu. Miejsca nieosłonięte mieliną pozwalają koordynować prędkość przepływu impulsów nerwowych – przeskakują one między przewężeniami, przez co proces ten odbywa się znacznie szybciej, niż we włóknach bezmielinowych.

Mielina – skład

Osłonka mielinowa ośrodkowego układu nerwowego zbudowana jest w około 40% z wody, zaś blisko 70-85% suchej masy stanowią lipidy (głównie cholesterol). Właśnie dlatego tak dużo mówi się o wpływie NNKT na zdrowie i kondycję układu nerwowego już od momentu życia płodowego, aż do późnej starości. Podstawowym lipidem mieliny jest glikolipid o nazwie galaktocerebrozyd. Białka natomiast stanowią około 15-30%, a wśród nich wyróżnić można następujące: zasadowe białko mieliny (MBP), mielinowa glikoproteina oligodendrocytów i proteina proteolipidowa.

Tworzenie mieliny

Tworzenie się osłonek mielinowych zachodzi w różnych okresach rozwojowych człowieka, najintensywniej jednak w okresie płodowym, niemowlęcym i wczesnodziecięcym, gdy układ nerwowy rozwija się najprężniej. Na etapie życia płodowego mielinizację obserwuje się w nielicznych obszarach mózgu, przy czym po urodzeniu fala mielinizacji przesuwa się od tylnej części mózgu ku przodowi, najpóźniej docierając do płatów czołowych odpowiadających za rozumowanie przyczynowo-skutkowe oraz planowanie. Właśnie dlatego małe dzieci często nie są w stanie przewidzieć konsekwencji swoich działać czy zaplanować sobie całego dnia. Umiejętności te nabywamy wraz z doświadczeniem, gdy proces mielinizacji postępuje z upływem czasu.

W obwodowym układzie nerwowym tworzenie osłonki mielinowej przez komórki Schwanna odbywa się w taki sposób, że komórka ta otacza akson i powoduje zapadanie się aksonu w nią. Jednocześnie błona komórkowa komórki Schwanna otacza akson, tworząc przy tym podwójną blaszkę nazywaną mezaksonem. W dalszej kolejności następuje obracanie się aksonu i komórki Schwanna, w efekcie czego mezakson nawija się wielokrotnie na akson, tworząc tym samym osłonkę mielinową.

Mielina – funkcje

Mielinizacja komórek nerwowych polega na ich izolacji poprzez pokrycie osłonką mielinową, przyczyniającą się do wzrostu przewodnictwa impulsów elektrycznych. To zaś warunkuje prędkość przekaźnictwa impulsów nerwowych pomiędzy kolejnymi neuronami w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym. Miejscem umożliwiającym komunikację pomiędzy neuronami są synapsy: elektryczna i chemiczna. Ponadto mielina zapewnia izolację (zabezpieczenie) aksonów przed elektrycznie naładowanymi atomami i cząsteczkami, zlokalizowanymi w dużych ilościach w płynie otaczającym cały układ nerwowy.

Włókna mielinowe a włókna bezmielinowe

Włókna mielinowe są charakterystyczne dla ośrodkowego układu nerwowego, pokrywa je osłonka mielinowa z przewężeniami Ranviera. W OUN znaleźć można jednak także włókna bezmielinowe, czyli bezosłonowe – nie posiadają one mieliny, przewodzą zatem impulsy nerwowe nieco wolniej. W obwodowym układzie nerwowym spotkać można włókna nerwowe pokryte nie tyle właściwą mieliną, o ile otoczką stworzoną z komórek Schwanna, zwanych również lemocytami. Choć jest to pewnego rodzaju izolacja włókien nerwowych, większość źródeł określa je mimo wszystko jako włókna bezmielinowe. Nie posiadają one przewężeń Ranviera, ponieważ lemocyty ściśle stykając się ze sobą, tworzą ciągłą osłonkę. Do włókien bezmielinowych zalicza się najmniejsze włókna czuciowe i włókna zazwojowe autonomicznego układu nerwowego.

	Kolagen w proszku na stawy, kości i skórę Kolagen bioalgi zawiera aż 97% hydrolizowanego kolagenu. Jego opatentowana formuła sprawia, że wchłanialność jest na bardzo wysokim poziomie. Wspomaga łagodzenie objawów już istniejących chorób stawów, dodatkowo zapobiegając pojawianiu się nowych. Zobacz więcej...
	Kwas hialuronowy na stawy i skórę Kwas hialuronowy zapewnia mazi stawowej właściwości lepko-sprężyste, przez co zmniejsza ból w stawach. Dodatkowo wypełnia przestrzenie w naskórku redukując zmarszczki. Sprawia, że skóra wygląda młodziej i polepsza się jej odcień, dając też efekt ... Zobacz więcej...

Bibliografia

1. Stępień A., Neurologia, Wydawnictwo Medical Tribune Polska, Warszawa 2022.
2. Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka. Repetytorium, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.