Glicerol (inaczej: gliceryna) to organiczny związek chemiczny i jednocześnie najprostszy trwały alkohol trójwodorotlenowy. Jest pochodną propanu o wzorze sumarycznym C3H8O3. Znajduje powszechne zastosowanie w wielu dziedzinach przemysłu i życia, jako że stanowi substancję nietoksyczną, całkowicie bezpieczną dla organizmu człowieka.
Glicerol – charakterystyka
Glicerol to pochodna propanu, w której 3 atomy wodoru zostały zastąpione grupami hydroksylowymi -OH. Związek ten opisuje się jako trihydroksylowy, ponieważ posiada 3 grupy -OH. Nazwa systematyczna brzmi: propanotriol. Glicerol jest bezbarwną, bezzapachową cieczą o lekko słodkim smaku. Od lat znajduje zastosowanie zwłaszcza w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym i kosmetycznym, ponieważ charakteryzuje się dużymi właściwościami nawilżającymi i dobrą rozpuszczalnością w wodzie. Za najważniejsze właściwości gliceryny uznaje się jej właściwości higroskopijne oraz zdolność pochłaniania wody. To związek hydrofilowy, co oznacza, że łączy się z cząsteczkami wody.
Czy glicerol jest palny?
Glicerol jest tłustą w dotyku cieczą, wykazującą dobre właściwości palne.
Pozyskanie glicerolu
Glicerol jest pozyskiwany najczęściej z surowców roślinnych – znajduje się w niektórych owocach, oleju palmowym oraz oleju kokosowym. Wskutek fermentacji można go znaleźć w winach i piwach. Współcześnie korzystnym zjawiskiem jest produkcja biodiesla (paliwo) z olejów roślinnych i tłuszczów zwierzęcych na drodze transestryfikacji. W tym procesie otrzymuje się spore ilości odpadowych faz glicerynowych zawierających w swoim składzie między innymi glicerol, wolne kwasy tłuszczowe i mydła. Jeszcze kilka lat wstecz roczne pozyskanie tym sposobem wolnej fazy glicerynowej wynosiło 300 tysięcy ton, dziś ilość ta jest jeszcze większa. Najwięksi producenci biodiesla oczyszczają surowy glicerol stosując odpowiednie zabiegi filtracyjne, chemiczne oraz frakcyjną destylację próżniową.
Glicerol – zastosowanie
Czysty glicerol znajduje zastosowanie w przemyśle spożywczym (do słodzenia likierów), kosmetycznym (jako substancja nawilżająca), włókienniczym, farmaceutycznym, celulozowo-papierniczym oraz do produkcji nitrogliceryny. Związek ten dodaje się również do pasz dla trzody chlewnej. Co ciekawe, glicerol jest substancją skutecznie chroniącą przed zamarzaniem, dlatego wykorzystuje się ją podczas przechowywania ludzkich plemników w metodzie in vitro.
W przemyśle farmaceutycznym jest nie tylko substancją uzupełniającą, ale i pomocniczą. Glicerol znajdziemy w kroplach do oczu, uszu i nosa, jako że pochłania cząsteczki wody i tym samym redukuje obrzęki i zwiększa nawilżenie tkanek. Może być dodatkiem do leków z lidokainą, a także zewnętrznie stosowanych kremów i maści. W preparatach farmaceutycznych wspomaga leczenie m.in.:
- oparzeń;
- egzemy;
- łuszczycy;
- nadmiernego przesuszenia i rogowacenia naskórka;
- stanów zapalnych skóry (także pieluszkowe zapalenie skóry u niemowląt).
Na co dzień najczęściej mamy do czynienia z glicerolem właśnie w kosmetykach. Jego obecność znajdziemy m.in. w pomadkach do ust, kremach, odżywkach do włosów i wszelkich innych produktach, które powinny nawilżać. Dodatkowo jest on składnikiem niektórych gatunków mydeł. To związek całkowicie bezpieczny, także dla dzieci. Poza właściwościami nawilżającymi wzmacnia barierę ochronną skóry i zapobiega odparowywaniu wody z naskórka. Nie powoduje przy tym reakcji alergicznych, nawet w przypadku skóry wrażliwej czy skłonnej do podrażnień.
Glicerol w środowisku naturalnym
Glicerol bywa składnikiem organizmów zwierząt, zwłaszcza owadów. Obniża ich punkt zamarzania, zwiększając tym samym tolerancję na powstawanie lodu w organizmie. Choćby z tego względu galasówka wierzbowa może przebywać w temperaturze nawet -60 stopni Celsjusza bez najmniejszego uszkodzenia swojego organizmu.
Czy glicerol jest toksyczny?
Glicerol jest związkiem bezpiecznym, choć jego spożycie w bardzo dużych ilościach może spowodować nudności i biegunki. Na co dzień nie mamy jednak okazji spożyć takich ilości, aby mogły wystąpić skutki uboczne. W przypadku stosowania zewnętrznego, do tej pory nie zaobserwowano żadnych działań niepożądanych.
Polecane produkty:
|
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Preś J., Bodarski R., Nicpoń J., Orda J., Kupczyński R., Glicerol – zastosowanie w profilaktyce i żywieniu przeżuwaczy, Medycyna Weterynaryjna, 66/2010.
- Kośmider A., Czaczyk K., Perspektywy wykorzystania glicerolu w procesach biotechnologicznych, Postępy Mikrobiologii, 4/2009.
