Kosteczki słuchowe (łac. Ossicula auditora) to najmniejsze kości znajdujące się w uchu środkowym. Są ze sobą stawowo połączone i biorą udział w prawidłowym słyszeniu. Tymi kosteczkami są: młoteczek (łac. Malleus), strzemiączko (łac. Stapes) i kowadełko (łac. Incus). Ciekawostką jest, że to jedyne kości w całym ciele człowieka, które nie zmieniają swoich rozmiarów wraz ze wzrostem i rozwojem organizmu – są całkowicie ukształtowane już w momencie narodzin.
Kosteczki słuchowe – gdzie się znajdują?
Kosteczki słuchowe lokalizuje się w jamie bębenkowej, w uchu środkowym. Znajdują się one pomiędzy błoną bębenkową, a okienkiem przedsionka. Pokrywa je błona śluzowa. Tworzą łańcuch złożony z trzech ogniw, umocowany na obu swych końcach – młoteczek wrasta w błonę bębenkową, strzemiączko natomiast więzadłem pierścieniowatym łączy się z brzegiem otworu przedsionka.
Głowa młoteczka i trzon kowadełka (najgrubsze części kosteczek), mieszczą się w zachyłku nadbębenkowym, powyżej błony bębenkowej. Części cienkie kosteczek zaś zstępują równolegle obok siebie do środkowej części jamy bębenkowej.
Kosteczek słuchowe – budowa
Każda z trzech kosteczek posiada inną budowę. Młoteczek swoim kształtem przypomina maczugę, a jego długość sięga 8-9 mm. W jego budowie anatomicznej wyróżnia się głowę, rękojeść i szyjkę. Z szyjki odchodzą 2 wyrostki – boczny i przedni, zaś w jej górnej części przyczepia się więzadło nazywane grzebieniem młoteczka.
W budowie kowadełka wyróżniamy trzon i dwa wyrostki, nazywane odnogami. Z pomocą wyrostków kosteczka łączy się z innymi strukturami ucha, w tym z młoteczkiem. Odnoga długa posiada niemal taką samą długość co rękojeść młoteczka, przez co niekiedy może przeświecać przez błonę bębenkową. Końcowa część odnogi długiej zawija się w charakterystyczny sposób tworząc wyrostek soczewkowaty. Wykazuje on tendencję do łatwej odrywania się.
Strzemiączko posiada podstawę i głowę dzielącą łuk strzemiączka na 2 odnogi: przednią i tylną. Między nimi rozpina się błona strzemiączkowa. We wczesnym okresie zarodkowym między odnogami strzemiączka przebiega tętnica strzemiączkowa, która po pewnym czasie znika. Przy tylnym brzegu głowy zaznacza się chropowatość będąca przyczepem mięśnia strzemiączkowego.
Zobacz również: Dieta w ciąży – jak wpływa na słuch dziecka?
Połączenia kosteczek słuchowych
Kosteczki słuchowe łączą się ze ścianami jamy bębenkowej za pomocą łącznotkankowych pasemek więzadłowych, natomiast wzajemnie ze sobą łączą się stawowo. Wyróżniamy stawy:
- staw kowadełkowo-młoteczkowy;
- staw kowadełkowo-strzemiączkowy.
Nie są to jednak stawy w ścisłych tego słowa znaczeniu, lecz bardziej chrząstkozrosty, które w budowie można porównać do spojenia łonowego. Z powodu takich połączeń ruchomość kosteczek względem siebie jest bardzo mała.
Mięśnie kosteczek słuchowych
Złożony łańcuch kosteczek słuchowych umożliwia dokładne i korzystne ustawienie aparatu przewodzącego dźwięki. Odbywa się to za pomocą dwóch mięśni:
- mięśnia napinacza błony bębenkowej;
- mięśnia strzemiączkowego.
To drobne mięśnie poprzecznie prążkowane, przebiegające głównie w zamkniętych kanałach kostnych. Leżą w otoczeniu kosteczek słuchowych. Mięsień napinacz błony bębenkowej pociąga rękojeść młoteczka przyśrodkowo, dzięki czemu napina błonę bębenkową i więzadło osiowe. Z kolei mięsień strzemiączkowy pociąga głowę strzemiączka, zmniejszając ciśnienie w błędniku.
Zobacz również: Szumy uszne – co to jest, jak sobie z tym radzić?
Za co odpowiadają kosteczki słuchowe?
Główną funkcją omawianych struktur jest przenoszenie drgań błony bębenkowej na przychłonkę błędnika. Wstępnie dźwięki są wyłapywane przez ucho zewnętrzne, po czym przenoszą się na błonę bębenkową, z którą połączony jest młoteczek. Drgania udzielające się tej kosteczce są kolejno przenoszone na strzemiączko i przychłonkę. Biorą w tym udział receptory słuchu, czyli komórki rzęsate, oplecione dodatkowo zakończeniami włókien nerwowych.
Polecane produkty:
Spirulina + Chlorella – naturalne oczyszczanie organizmu
Spirulina i Chlorella to naturalny produkt, który dostarcza witaminy, minerały, a także inne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania składniki odżywcze. Dodatkowo skutecznie wspomaga oczyszczanie organizmu, regulację metabolizmu i wzmacnianie układu … Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Bochenek A., Reicher M., Anatomia człowieka, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2012.
- Konturek S., Fizjologia człowieka, Tom IV, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998.
- Siudak A., Fizjologiczne i patologiczne aspekty inwolucji zmysłów – część I: wzrok, słuch i zmysł równowagi, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2019.