Odruch STOS (Symetryczny Toniczny Odruch Szyjny) należy do odruchów prymitywnych występujących u dzieci. Odruchy prymitywne rozwijają się już w okresie płodowym, a ich celem jest umożliwienie utrzymania funkcji życiowych bezpośrednio po urodzeniu oraz zapewnienie dalszego prawidłowego rozwoju. Wszystkie odruchy prymitywne powinny w pewnym momencie życia dziecka wygasnąć.
Odruch STOS – na czym polega?
STOS pojawia się około 4. miesiąca życia (choć u niektórych dzieci widać go nawet niedługo po urodzeniu) i powinien zintegrować się między 6. a 12. miesiącem życia. Najintensywniej zaobserwujemy go w okolicach 6.-8. miesiąca. Odruch ten jest prosty w wywołaniu i obserwacji. Podczas zginania głowy wyzwala się zgięcie kończyn górnych z równoczesnym wyprostem kończyn dolnych. Z kolei wyprost głowy daje zupełnie odwrotną reakcję napięciową – wyprost kończyn górnych oraz zgięcie kończyn dolnych.
Odruch można w prosty sposób wywołać samodzielnie w domu. Wystarczy zgiąć lub odchylić główkę dziecka utrzymując jej pozycję przez około 30 sekund. Nie należy zbyt często forsować dziecka wywoływaniem odruchów prymitywnych.
Zobacz również: Odruch Moro.
Jaki jest cel odruchu STOS?
Każdy odruch prymitywny ma swój cel i pełni pewną funkcję w rozwoju dziecka. W przypadku STOS miejsce ma przygotowywanie dziecka do raczkowania, czyli przejścia z pozycji leżącej do pozycji czworaczej, ponieważ umożliwia osiowe ustawienie okolicy potylicznej i krzyżowej względem siebie. Dzieje się tak, ponieważ ułatwia dziecku pokonanie siły grawitacji i przezwyciężenie skutków odruchu TOB. Dodatkowo wspomaga proces przestawiania się oczu na widzenie obuoczne. Mimo iż odruch ten trwa bardzo krótko, jest ważnym etapem rozwoju dziecka.
Zobacz również: Odruch ATOS.
Przetrwały odruch STOS
Jeśli odruch STOS nie ulegnie integracji w odpowiednim czasie, wpływa negatywnie na dalszy rozwój dziecka. Zauważa się między innymi:
- trudności w nauce szkolnej;
- słabe napięcie mięśniowe, widoczne zwłaszcza w niedbałej pozycji siedzącej;
- problemy z koordynacją ręka-oko;
- niepoprawne przyjmowanie postawy stojącej;
- upośledzenie akomodacji oka – dziecko ma trudności z przenoszeniem wzroku z przedmiotów zlokalizowanych blisko na te umiejscowione dalej;
- utrudnione wodzenie wzrokiem w pionie.
Przetrwały odruch STOS świadczy o niepoprawnym funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego. Takie dziecko będzie miało trudności w nauce, choćby ze względu na trudności z przenoszeniem wzroku z zeszytu na tablicę. W miarę upływu czasu rozwijać się będą również wady postawy, a ciało dziecka przyjmie niezdarną pozę.
Leczeniem przetrwałych odruchów prymitywnych zajmuje się fizjoterapeuta dziecięcy. Za najskuteczniejszą metodę rehabilitacji uznaje się integrację sensoryczną, która opiera się na celowej organizacji zmysłów. Zgodnie z definicją, daje możliwość rejestrowania informacji ze świata zewnętrznego przez narządy zmysłów, ich przetwarzanie w ośrodkowym układzie nerwowym oraz wykorzystanie do celowego działania. U dzieci w starszym wieku leczenie fizjoterapeutyczne powinno być wzbogacone leczeniem logopedycznym, aby ułatwić przystosowanie się do warunków szkolnych.
Polecane produkty:
|
Roller do masażu
Piankowy, wysokiej jakości roller do masażu wykorzystywany jest do rozluźniania mięśniowo-powięziowego. Idealnie nadaje się dla osób aktywnych fizycznie. Może posłużyć zarówno przed treningiem w ramach rozgrzewki zwiększając elastyczność więzadeł ... Zobacz więcej... |
Bibliografia
- Madejewska M., Choińska A., Gieysztor E., Trafalska A., Ocena neuromotoryczna dzieci w wieku 4-7 lat z powiatu kamiennogórskiego na podstawie testów Sally Goddart, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 3/2016.
- Gieysztor E., Sadowska L., Choińska A., Stopień integracji odruchów prymitywnych jako narzędzie diagnostyczne do oceny dojrzałości neurologicznej zdrowych dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne, 26/2017.
