Szukaj
Szukaj

Fenotiazyny

Spis treści

Kolagen naturalny do picia

Kolagen naturalny do picia

Fenotiazyny to grupa organicznych związków chemicznych charakteryzujących się obecnością w cząsteczce potrójnego pierścienia węglowego. Pochodne fenotiazyny są powszechnie stosowane w medycynie jako leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyki).

 

Charakterystyka fenotiazyny

Fenotiazyna to związek posiadający trojpierścieniową budowę. Dwa pierścienie benzenu łączą się z atomem siarki i atomem wodoru. Do popularnie stosowanych w medycynie pochodnych omawianego związku należą między innymi:

  • chlorpromazyna;
  • perfenazyna;
  • tiorydazyna.

Pochodne uzyskuje się zwykle poprzez wprowadzenie zmian w pozycji 2 i 10 pierścienia. Przykładowo, zastąpienie chloru bądź rodnika metylowego w pozycji 2 pierścienia znacznie podnosi siłę działania neuroleptyków w kierunku tłumienia aktywności ruchowej oraz osłabiania reakcji organizmu. Jednocześnie następuje zniesienie zachowań psychotycznych u ludzi. Także podstawienie grupy acetylowej przy pozycji 2 pierścienia powoduje uzyskanie silnych środków antypsychotycznych. Z kolei wprowadzenie grupy trójfluorometylowej w tej samej pozycji prowadzi do uzyskania środków przeciwwymiotnych i wykazujących działanie tłumienia aktywności ruchowej.

Rodzaje neuroleptyków

Powszechnie neuroleptyki dzieli się na 3 podstawowe grupy, w zależności od różnych podstawników w pozycji 10 pierścienia. Są to związki z:

  • alifatycznym pierścieniem bocznym – np. chloropromazyna czy trifluoropromazyna;
  • piperydynowym łańcuchem bocznym – np. tiorydazyna, mepazyna czy mesoridazyna;
  • podstawinikiem piperazydynowym w pozycji 10 pierścienia – np. perfenazyna, flufenazyna, acetofenazyna.

Druga grupa neuroleptyków charakteryzuje się najmniejszymi skutkami ubocznymi, w związku z czym uznawana jest za najbezpieczniejszą. Z kolei najsilniej działające leki to neuroleptyki z ostatniej, trzeciej grupy.

Jak działają fenotiazyny?

Fenotiazyny wpływają bezpośrednio na układ dopaminowy w mózgu, w efekcie czego nasilają czas obrotu dopaminy w określonych strukturach ośrodkowego układu nerwowego. Jednocześnie zauważa się wzrost kwasu homowanilinowego w płynie mózgowo-rdzeniowym. Działanie tych leków na układ nerwowy opiera się na:

Sklep Spirulina
Sklep Spirulina

Nie wyjaśniono do końca wpływu tych środków na czynność rdzenia kręgowego. Zdania są wciąż podzielone. Część badaczy uważa, że neuroleptyki fenotiazynowe wpływają w bardzo niewielkim stopniu na odruchy rdzeniowe, pozostali zaś twierdzą, że działają one hamująco na niektóre z odruchów.

Podczas stosowania fenotiazyn zauważa się nie tylko stłumienie reakcji organizmu i zniesienie zachowań psychotycznych. Jednocześnie następuje bowiem spadek wydzielania śliny i potu, hamowanie ejakulacji u mężczyzn i słabe wiotczenie mięśni szkieletowych. Następują znaczne zmiany w układzie hormonalnym. Dochodzi bowiem do zaburzenia syntezy prolaktyny, obniżenia poziomu hormonów płciowych czy obniżenie syntezy hormonu wzrostu. Pacjenci wskazują na zwiększenie apetytu i przybieranie na wadze.

Wpływ trójpierścieniowych leków przeciwdepresyjnych oraz pochodnych fenotiazyny na obraz EKG charakteryzuje się poszerzeniem i rozdwojeniem załamków T oraz wydłużeniem odstępów QT. Rzadziej obserwuje się obniżenie odcinków ST i wzrost amplitudy załamków U. W efekcie wydłużenie odstępów QT stwarza predyspozycję do wystąpienia częstoskurczu komorowego.

Kiedy stosować fenotiazyny?

Fenotiazyny stosuje się w leczeniu wielu chorób i dolegliwości natury psychicznej. Preparaty zawierające pochodne fenotiazyny stosuje się najczęściej w terapii dolegliwości takich jak:

Znacznie rzadziej leki te stosuje się w przypadku zaburzeń obsesyjno-kompulsywnych, zespołu stresu pourazowego czy zaburzeń osobowości. Fenotiazyny są przepisywane zawsze po szczegółowym zapoznaniu się z problemem pacjenta i obserwacji jego zachowań. U dzieci leki te stosuje się tylko wtedy, gdy żadne inne środki nie przynoszą rezultatów, a dziecko cierpi na poważne zaburzenia psychotyczne.

Zobacz również: Depresja poporodowa.

Bibliografia

  1. Roliński Z., Eksperymentalne i kliniczne znaczenie neuroleptyków pochodnych fenotiazyny, Medycyna Weterynaryjna, 2/XXXIII.
  2. Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków 2006.
  3. Stahl S., Podstawy psychofarmakologii. Leki przeciwpsychotyczne i normotymiczne, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2007.


Polecane produkty:

Zapisz się do newslettera!

Szukaj
Kategorie wpisów
Centrum Fizjoterapeuty
Sklep Fizjoterapeuty
Bezpłatne konsultacje
Kubek dla Fizjoterapeuty
Oferty pracy

Popularne w zdrowie

Zostań z nami

Polecane artykuły

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *